Nhiều ông lớn công nghệ đang rót hàng tỷ USD vào trung tâm dữ liệu và hạ tầng để phát triển trí tuệ nhân tạo (AI). Tháng 7 vừa qua, Nhà Trắng công bố kế hoạch hành động về AI nhằm củng cố vị thế dẫn đầu của Hoa Kỳ, cho thấy tầm quan trọng của lĩnh vực với chính quyền. Trên Phố Wall, cổ phiếu liên quan đến AI như Nvidia (NVDA) liên tục phá kỷ lục.

Tuy nhiên, cuộc chiến thương mại do Tổng thống Donald Trump khởi xướng lại đặt ra câu hỏi: liệu chính sách của chính quyền có đi ngược tham vọng lớn về AI? Một số loại thuế quan gây nguy cơ đẩy chi phí vật liệu và linh kiện, vốn cần thiết để vận hành mô hình AI, lên cao, theo CNN Business.

Ngày 6/8, ông Trump tuyên bố áp thuế 100% đối với nhập khẩu chip bán dẫn, nhưng các công ty cam kết mở rộng sản xuất tại Hoa Kỳ sẽ được miễn. Vị Tổng thống không đưa ra mốc thời gian cụ thể. Trước đó, cuối tháng 7, Nhà Trắng áp thuế 50% đối với đồng – nguyên liệu sử dụng trong bảng mạch in và chip.

Dù thuế quan có thể gây ra bất ổn về chi phí, giới chuyên gia cho rằng rủi ro này khó có thể làm chậm đà công nghệ, bởi nỗi lo tụt lại phía sau trong cuộc đua AI toàn cầu còn lớn hơn nhiều. Với các tập đoàn như Meta và Microsoft, thất bại trong AI sẽ là cái giá đắt gấp vạn so với chi phí tăng thêm từ thuế.

“Chi phí, nếu bạn có đủ tiền, không phải là biến số quan trọng nhất được cảnh báo về mối đe dọa sống còn”, ông Dallas Dolen, lãnh đạo mảng công nghệ, truyền thông và viễn thông tại PwC, nhận định với CNN.

BIG TECH CHI “NÚI TIỀN” CHO AI

Khi Meta, Microsoft và Google công bố kết quả kinh doanh cuối tháng 7, thông điệp rất rõ ràng: các công ty đang chi mạnh tay cho AI và khoản đầu tư đã bắt đầu sinh lợi.

Meta chi 17 tỷ USD cho vốn đầu tư trong quý kết thúc vào tháng 6, giúp lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu tăng 38% so với cùng kỳ năm trước. Khoản chi chủ yếu đổ vào trung tâm dữ liệu và hạ tầng, dấu hiệu rõ ràng cho thấy Meta tăng tốc đầu tư máy chủ phục vụ các dịch vụ AI bùng nổ.

Phố Wall lập tức ghi nhận phản ứng tích cực: cổ phiếu Meta (META) tăng 9% sau giờ giao dịch ngày 30/7 và đã tăng khoảng 30% từ đầu năm đến nay.

Microsoft (MSFT) cũng báo cáo kết quả khả quan nhờ mảng điện toán đám mây. Công ty chi 24,2 tỷ USD vốn đầu tư trong quý gần nhất và dự kiến bỏ thêm 30 tỷ USD trong thời gian tới. Tháng trước, Microsoft trở thành công ty thứ hai đạt giá trị vốn hóa 4.000 tỷ USD sau Nvidia, và cổ phiếu tăng khoảng 26% từ đầu năm.

Google (Alphabet) cũng nâng vốn đầu tư năm 2025 lên 85 tỷ USD do nhu cầu cao với dịch vụ đám mây. Alphabet cho biết gần như toàn bộ “kỳ lân” AI tạo sinh trị giá từ 1 tỷ USD trở lên đều sử dụng dịch vụ của hãng. Cổ phiếu Alphabet (GOOG) tăng gần 7% từ đầu năm.

Vấn đề mở rộng hạ tầng là điều tất yếu. Goldman Sachs ước tính nhu cầu điện toàn cầu cho trung tâm dữ liệu sẽ tăng 50% vào năm 2027 và 165% vào năm 2030 so với 2023, chủ yếu do AI.

“Chúng ta mới chỉ chạm vào bề mặt của cuộc Cách mạng Công nghiệp lần thứ tư, do những gã khổng lồ như Nvidia, Microsoft, Palantir, Meta, Alphabet và Amazon dẫn đầu”, chuyên gia Dan Ives từ Wedbush Securities viết trong báo cáo sau mùa công bố lợi nhuận.

THUẾ QUAN CÓ TÁC ĐỘNG RA SAO?

Chính sách thuế thay đổi liên tục của Tổng thống Trump khiến việc dự đoán tác động đến chi phí xây dựng và vận hành trung tâm dữ liệu trở nên khó khăn.

Theo PwC, mức thuế mới có thể làm tăng chi phí xây dựng từ 5% đến 7%. Hiệp hội các nhà sản xuất Hoa Kỳ cũng cho biết bất ổn thương mại và chi phí nguyên liệu thô tăng cao là thách thức lớn nhất trong quý I/2025.

Tuy nhiên, một số tập đoàn công nghệ lớn nhiều khả năng sẽ chấp nhận gánh thêm chi phí vì “nhu cầu quá mạnh”, theo bà Michelle Brophy, Giám đốc Nghiên cứu tại AlphaSense.

Với nhóm công ty nhỏ hơn, tình thế lại khác. Doanh nghiệp không có hàng tỷ USD để chi mỗi quý và thường phải chịu áp lực từ nhà đầu tư tư nhân đòi lợi nhuận nhanh chóng, trong khi trung tâm dữ liệu là khoản đầu tư dài hạn, mất nhiều năm mới sinh lợi.

Theo công ty đầu tư và bất động sản CBRE, giai đoạn 2015–2020, trung tâm dữ liệu cần 1–3 năm để xây dựng và có vòng đời 25–30 năm. Vì thế, “mức độ bất định của thị trường sẽ ảnh hưởng lớn đến quyết định đầu tư vào những dự án dài hạn”, giáo sư kinh tế Laurence Ales tại Đại học Carnegie Mellon chia sẻ.

Cũng chưa rõ liệu thuế bán dẫn của chính quyền Trump có làm tăng chi phí cho trung tâm dữ liệu trong tương lai hay không. Tổng thống cho biết các công ty “cam kết” xây dựng tại Hoa Kỳ sẽ được miễn thuế.

“Tin tốt cho các công ty như Apple là nếu bạn xây dựng tại Hoa Kỳ, hoặc đã cam kết xây dựng, thì chắc chắn sẽ không phải trả phí”, ông Trump tuyên bố hôm 6/8 khi ra mắt sáng kiến 100 tỷ USD của Apple nhằm sản xuất linh kiện iPhone tại nước này.

Dù không nêu rõ công ty nào được miễn, Nvidia và TSMC đều đã xác nhận sẽ mở rộng hoạt động tại Xứ sở cờ hoa.

NHÀ TRẮNG VÀ BIG TECH “XÍCH LẠI GẦN NHAU”

Giới chuyên gia dự đoán Nhà Trắng và Thung lũng Silicon sẽ hợp tác nhiều hơn, nhằm giảm thiểu rủi ro thuế quan. Đầu tuần này, Tổng thống Donald Trump đã cho phép Nvidia và AMD bán chip AI sang Trung Quốc, với điều kiện hai hãng phải trích 15% doanh thu cho chính phủ để được cấp phép xuất khẩu. Ngoài ra, Nhà Trắng cũng cân nhắc nắm cổ phần tại Intel.

Xây dựng hạ tầng AI là một phần trọng tâm trong kế hoạch AI của Nhà Trắng, bao gồm việc đơn giản hóa thủ tục cấp phép cho trung tâm dữ liệu và cơ sở sản xuất chip.

Hoa Kỳ hiện sở hữu nhiều trung tâm dữ liệu hơn bất kỳ quốc gia nào, theo số liệu của Cloudscene do Statista tổng hợp. Phần lớn nhà cung cấp dịch vụ đám mây lớn nhất thế giới như Microsoft hay Amazon cũng đều là công ty Mỹ.

“Chúng ta cần ghi nhớ rằng đây là lĩnh vực mà Hoa Kỳ đang có lợi thế”, ông Matt Pearl, Giám đốc Chương trình Công nghệ Chiến lược tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, chia sẻ. “Và chúng ta không nên để mất lợi thế đó”.