Bên trong nỗ lực hiện đại hóa chuỗi cung ứng toàn cầu của Lenovo bằng AI

Chuỗi cung ứng toàn cầu đang chịu áp lực thay đổi nhanh chóng. Trí tuệ nhân tạo (AI) định hình lại cách ra quyết định, các mục tiêu về khí hậu buộc doanh nghiệp phải tuân tiêu chuẩn vận hành mới, trong khi biến động thương mại khiến nhiều công ty phải xem xét lại nơi và cách họ sản xuất.

Một số doanh nghiệp chọn cách “ứng biến” theo thời cuộc. Nhưng cũng có những cái tên đã âm thầm chuẩn bị từ lâu - như Lenovo, theo Tech Wire Asia.

Mới đây, Lenovo đứng đầu bảng xếp hạng Top 10 chuỗi cung ứng khu vực châu Á - Thái Bình Dương năm 2025 của Gartner - năm thứ tư liên tiếp. Thành công này không đến từ giải pháp ngắn hạn, mà từ một chiến lược dài hơi, dựa trên quy mô, hệ thống dữ liệu và đổi mới bền vững.

Ông Jammi Tu, Phó Chủ tịch cấp cao kiêm Giám đốc vận hành Tập đoàn Lenovo, khẳng định công ty đang nỗ lực ứng dụng AI, mở rộng khu vực và thúc đẩy phát triển bền vững để duy trì sức mạnh chuỗi cung ứng toàn cầu.

XÂY DỰNG CHUỖI CUNG ỨNG THẬT SỰ TOÀN CẦU

Hoạt động tại 180 thị trường là thách thức không nhỏ. Lenovo hiện vận hành hơn 30 nhà máy trên khắp thế giới, bao gồm cả cơ sở sản xuất riêng và đối tác thiết kế gốc (ODM). Rất ít công ty trong ngành có được quy mô như vậy.

Ông Tu cho rằng chính độ phủ toàn cầu là yếu tố sống còn: “Chúng tôi là công ty toàn cầu, có cơ cấu kinh doanh cân bằng giữa các khu vực, quốc gia và phân khúc. Muốn phục vụ khách hàng toàn cầu, chuỗi cung ứng của chúng tôi cũng phải vận hành trên quy mô toàn cầu”.

Tuy nhiên, thách thức thực sự không chỉ nằm ở nhà máy. “Sự phức tạp lớn nhất nằm ở mạng lưới chuỗi cung ứng đầu, cuối - từ hệ thống, nhà cung cấp thượng nguồn, quan hệ với nhà phân phối, cho đến phối hợp với đối tác. Lenovo luôn lấy khách hàng làm trung tâm, nên các nhà máy của chúng tôi được kết nối theo cách giúp giảm tồn kho và rủi ro tối đa. Sức mạnh chuỗi cung ứng toàn cầu của Lenovo xuất phát từ triết lý ‘lấy khách hàng làm gốc’ - và đó luôn là lợi thế cốt lõi của chúng tôi”, ông Tu nói.

Chính thiết kế mạng lưới này đã giúp Lenovo duy trì tính ổn định trong khi vẫn tiếp tục mở rộng.

Một trong những bước mở rộng mới nhất của Lenovo là tại Ả Rập Xê Út, nơi công ty xây dựng nhà máy sản xuất máy chủ, PC và điện thoại di động cùng lúc - điều chưa từng có tiền lệ. Cơ sở này là một phần trong chiến lược nâng cao khả năng phản ứng khu vực, đặc biệt tại Trung Đông và châu Phi.

Ông Tu thừa nhận việc mở thêm nhà máy nhằm tăng năng lực, nhưng cũng tăng độ phức tạp: “Nếu không có hệ thống phù hợp, rủi ro về hàng tồn hoặc sản phẩm lỗi thời sẽ tăng nhanh. Đây là lý do chúng tôi đầu tư vào năng lực AI từ rất sớm”.

Trước khi làn sóng AI tạo sinh bùng nổ, Lenovo đã tích hợp AI truyền thống vào nền tảng Supply Chain Intelligence – kết nối dữ liệu nhà cung cấp, tín hiệu nhu cầu của khách hàng và kế hoạch sản xuất giữa các khu vực.

Khoảng hai năm trước, công ty bắt đầu ứng dụng AI tạo sinh (generative AI) và triển khai “tác nhân chuỗi cung ứng” đầu tiên. Hệ thống này giúp Lenovo cải thiện khả năng quan sát, dự báo và điều phối trong toàn bộ mạng lưới.

Kết quả là dù ngành công nghệ biến động mạnh trong vài năm gần đây, Lenovo vẫn duy trì đà tăng trưởng ổn định, tồn kho thấp và tỷ lệ hàng hủy giảm, đồng thời nâng cao chất lượng dịch vụ mà không làm tăng gánh nặng tài chính.

AI TỰ ĐỘNG NHƯNG CÓ KIỂM SOÁT

AI hiện đóng vai trò trung tâm trong chuỗi cung ứng của Lenovo, nhưng công ty không để thuật toán thay thế hoàn toàn con người. Thay vào đó, họ phát triển mô hình quản lý “nhiều tầng” - cân bằng giữa tự động hóa và giám sát nhân sự.

“Chiến lược AI của chúng tôi đã trải qua nhiều giai đoạn. Hiện tại, chúng tôi đang ở giai đoạn tối ưu nhất: sử dụng AI tác nhân có khả năng hoạt động tự chủ, nhưng vẫn duy trì sự giám sát của con người khi cần thiết”, ông Tu chia sẻ.

Là người đứng đầu chuyển đổi số tập đoàn, ông cho biết AI không chỉ dùng trong logistics mà còn được triển khai trong nhiều lĩnh vực khác. Các lãnh đạo cao cấp phụ trách an ninh, công nghệ và dữ liệu đều tham gia để đảm bảo hệ thống vận hành đúng quy chuẩn và an toàn.

Lenovo bắt đầu hành trình AI từ 7–8 năm trước, dựa trên dữ liệu lớn và học máy truyền thống. Đến nay, công ty đã chuyển sang mô hình AI tác nhân, kế thừa toàn bộ nền tảng cũ. “Nhờ lịch sử ứng dụng lâu dài, chúng tôi biết rõ khi nào cần sự can thiệp của con người và luôn hành động tại những điểm đó”, ông nói thêm.

Lenovo hiện sử dụng nhiều hệ thống giám sát chéo, giúp hãng kiểm tra đầu ra của AI và ngăn sai sót lan sang sản xuất, kiểm định chất lượng hay điều phối chuỗi cung ứng. Nhờ vậy, doanh nghiệp duy trì được niềm tin vào các quyết định dựa trên AI.

KHÉP VÒNG CHUỖI GIÁ TRỊ BẰNG ĐỔI MỚI TUẦN HOÀN

Bên cạnh AI, phát triển bền vững là trụ cột thứ hai trong chiến lược chuỗi cung ứng của Lenovo. Công ty đã sử dụng vật liệu tái chế trong gần 300 dòng sản phẩm, đồng thời áp dụng bao bì sinh học làm từ mía và tre. Tuy nhiên, theo ông Tu, “tính tuần hoàn” không chỉ nằm ở vật liệu, mà còn được thiết kế xuyên suốt toàn chuỗi.

“Chúng tôi tích hợp tư duy tuần hoàn ngay từ đầu: từ khâu thiết kế sản phẩm, chọn vật liệu bền vững, giảm khí thải trong sản xuất, đến việc thu hồi và tái chế sản phẩm thông qua bộ phận SSG”, ông Tu giải thích.

Công cụ LISSA (Lenovo Intelligent Sustainability Solutions Advisor) cho phép công ty tính toán dấu chân carbon của từng chiếc PC, sau đó gửi thông tin này cho khách hàng doanh nghiệp dưới dạng bảng điểm, giúp họ chọn sản phẩm thân thiện môi trường hơn.

Theo ông Tu, không có rào cản lớn nào trong việc mở rộng mô hình này, bởi nhiều khách hàng tại Hoa Kỳ và châu Âu đã có ý thức mạnh mẽ về ESG. Thách thức hiện nay là duy trì tăng trưởng mà vẫn giảm phát thải toàn cầu.

BÀI HỌC TỪ DOANH NGHIỆP DẪN ĐẦU CHÂU Á – THÁI BÌNH DƯƠNG

Kinh nghiệm của Lenovo mang lại nhiều bài học thực tiễn cho các công ty đang chuyển mình trong khu vực. Quy mô quan trọng, nhưng trọng tâm khách hàng mới là yếu tố quyết định. “Điểm đặc biệt của Lenovo là chúng tôi luôn bắt đầu từ khách hàng. Từ nền tảng đó, chúng tôi xây dựng chuỗi cung ứng toàn cầu để hỗ trợ họ ở bất cứ đâu”, ông Tu nói.

Phương châm “Lenovo vận hành bằng chính sức mạnh của Lenovo” tạo nên hiệu ứng vòng quay tích cực: nội lực mạnh giúp nâng cao dịch vụ, từ đó mở ra cơ hội cho các giải pháp mới và tiếp tục cải thiện hơn nữa.

Ông Tu khẳng định các doanh nghiệp khác, dù là tập đoàn quốc tế hay công ty nội địa, đều có thể học theo mô hình này: phát huy điểm mạnh của mình và biến thành năng lực có thể nhân rộng.

VÌ SAO NHIỀU DỰ ÁN AI THẤT BẠI?

Không ít công ty đang thử nghiệm AI trong chuỗi cung ứng, nhưng số doanh nghiệp thật sự ứng dụng thành công lại rất ít. Theo ông Tu, có ba yếu tố quyết định sự khác biệt này.

Thứ nhất, kiến thức và dữ liệu: Không chỉ là dữ liệu lớn, mà là kiến thức được lưu giữ và cấu trúc rõ ràng. Nếu kiến thức phụ thuộc vào con người và “ra đi” khi nhân sự rời công ty, AI sẽ không phát huy hiệu quả.

Thứ hai, tổ chức và quản trị: Bao gồm an ninh dữ liệu, sự đồng thuận giữa các bên và phân quyền rõ ràng. CIO và CTO của Lenovo đóng vai trò chủ chốt ở mảng này.

Thứ ba, hạ tầng: Ngay cả khi có ý tưởng AI tốt, nếu không có nền tảng công nghệ đủ mạnh, dự án cũng khó phát triển.

Thành công của Lenovo đến từ nhiều năm đầu tư vào dữ liệu lớn và quyền kiểm soát toàn bộ chuỗi cung ứng. Trong thời kỳ COVID-19, khi nhiều công ty gặp khủng hoảng nguyên liệu, Lenovo vẫn tăng trưởng doanh thu và thị phần, đồng thời giữ lượng hàng tồn ở mức thấp nhờ khả năng theo dõi cả nhà cung cấp cấp 1 và cấp 2, phát hiện sớm nút thắt và có phương án xử lý nhanh.

MỞ RỘNG MÔ HÌNH TUẦN HOÀN TRÊN QUY MÔ TOÀN CẦU

Xu hướng đổi mới tuần hoàn đang lan rộng trong nhiều ngành công nghiệp. Lenovo hiện mở rộng chương trình thu hồi và tái chế sản phẩm (Asset Recovery Services) tại 43 thị trường, xử lý khoảng 1 triệu thiết bị mỗi năm, và dự kiến nâng lên khoảng 50 thị trường.

Việc mở rộng phụ thuộc vào hệ thống logistics ổn định, xóa dữ liệu an toàn cho thiết bị tái chế, và tuân thủ quy định địa phương, tất cả được hỗ trợ bởi AI và hệ thống quản lý tích hợp. Bằng cách coi bền vững là hoạt động thường nhật, Lenovo đang biến “tính tuần hoàn” thành một phần tự nhiên của quy trình sản xuất toàn cầu.

Chiến lược chuỗi cung ứng của Lenovo không hình thành trong ngày một ngày hai. Những khoản đầu tư sớm vào dữ liệu, AI và tính bền vững đã tạo nền tảng vững chắc để công ty thích ứng linh hoạt trước mọi biến động.

Với các doanh nghiệp khác trong khu vực, hành trình của Lenovo mang đến ba bài học rõ ràng: Xây nền tảng sớm, đầu tư vào hệ thống dữ liệu và công nghệ từ đầu; thiết lập quản trị chặt chẽ, phân rõ vai trò và kiểm soát rủi ro; và tích hợp bền vững vào vận hành hằng ngày.

Trong bối cảnh AI, mục tiêu khí hậu và địa chính trị đồng thời tái định hình mạng lưới cung ứng toàn cầu, mô hình mà Lenovo theo đuổi không chỉ là hướng đi đúng, mà còn là chiến lược dài hạn giúp doanh nghiệp tồn tại và phát triển bền vững trong kỷ nguyên mới.