Các nhà phân tích lạc quan về ngành năng lượng tái tạo Malaysia

Ngân hàng đầu tư Maybank cho thấy triển vọng vô cùng tích cực đối với ngành năng lượng tái tạo (RE) Malaysia trong báo cáo gần đây, nhờ loạt cải cách chính sách hỗ trợ và tốc độ triển khai dự án ngày càng nhanh, theo Technode Global.

CHÍNH SÁCH HỖ TRỢ VÀ CÁC GÓI THẦU MỚI

Cuối tháng 8 vừa qua, Ủy ban Năng lượng Malaysia đã giảm phí truy cập hệ thống (SAC) trong khuôn khổ chương trình Cung cấp Năng lượng Tái tạo cho Doanh nghiệp (CRESS) và Cơ chế Tổng hợp Năng lượng Tái tạo Cộng đồng (CREAM), giúp giảm chi phí cho các hợp đồng mua bán điện (PPA) cho doanh nghiệp.

Động thái được đưa ra sau khi biểu giá điện mới áp dụng từ ngày 1/7, cùng với mục tiêu của Chính phủ là đạt 70% tỷ trọng năng lượng tái tạo vào năm 2050 (so với mức 29% hiện tại). Maybank cho rằng việc giảm SAC sẽ tăng sức cạnh tranh cho năng lượng tái tạo trong khối doanh nghiệp, đặc biệt là các trung tâm dữ liệu vốn tiêu thụ điện lớn.

Theo nhóm chuyên gia nghiên cứu, nhiều dự án mới cũng ghi nhận tiến triển rõ rệt. Ngày 2/9, Ủy ban Năng lượng công bố danh sách rút gọn 13 nhà thầu cho gói thầu điện mặt trời quy mô lớn mới (LSS5 , công suất 2GW), cùng nhiều dự án điện mặt trời mặt đất và điện mặt trời nổi khác.

Ngoài ra, gói thầu Hệ thống lưu trữ năng lượng bằng pin (BESS) lần đầu tiên, với quy mô 400MW/1.600MWh, đã nhận hồ sơ từ tháng 7, dự kiến trao thầu vào tháng 10/2025.

Theo Maybank, loạt sáng kiến tạo ra chuỗi cơ hội mạnh mẽ cho lĩnh vực kỹ thuật, mua sắm, xây dựng, vận hành, bảo dưỡng, cũng như nguồn thu định kỳ cho doanh nghiệp trong ngành.

“Chúng tôi ước tính tỷ suất hoàn vốn nội bộ (IRR) của các dự án điện mặt trời đang ở mức 7–8%, và có thể tăng lên 9–11% khi kết hợp với BESS dưới dạng hợp đồng có cấu trúc (ví dụ như thanh toán công suất hoặc dịch vụ phụ trợ). Với việc giảm SAC, các gói thầu mới, nhu cầu doanh nghiệp tăng và mục tiêu RE dài hạn 70%, chúng tôi cho rằng nền tảng ngành sẽ ngày càng vững chắc hơn”, Maybank nhận định.

MBSB Research cũng duy trì quan điểm lạc quan với ngành năng lượng tái tạo nước này, dựa trên định hướng chính sách dài hạn nhằm giảm phát thải sâu, phù hợp với lộ trình Chuyển đổi Năng lượng Quốc gia (NETR).

“Chúng tôi cho rằng điện mặt trời sẽ tiếp tục là động lực tăng trưởng nhiều năm, bên cạnh nhu cầu mới về BESS – điều này sẽ mang lại lợi ích cho doanh nghiệp EPC (Thiết kế, Mua sắm, Thi công)”, tổ chức nghiên cứu cho biết.

TRIỂN VỌNG TĂNG TRƯỞNG DÀI HẠN CỦA ĐIỆN MẶT TRỜI

Theo thông báo của Ủy ban Năng lượng, vòng đấu thầu LSS5 bắt đầu từ tháng 1/2025, hạn nộp hồ sơ vào tháng 2/2025. Chương trình được chia thành gói A (1,5GW cho nhà máy mặt đất) và gói B (500MW cho điện mặt trời nổi). MBSB ước tính tổng công suất điện có thể tạo ra tới 5,9 tỷ ringgit (1,4 tỷ USD) cơ hội cho doanh nghiệp EPC, với khả năng trao hợp đồng vào quý I năm tài chính 2026.

Hãng cũng lưu ý giá tấm pin mặt trời đang ở mức thấp kỷ lục 0,088 USD/watt, mặc dù có lo ngại giá sẽ tăng trong thời gian tới do chiến dịch chống “cạnh tranh phá giá” mà Trung Quốc khởi động từ tháng 7/2025.

“Dù một số công ty đã cắt giảm công suất khoảng 30% để đối phó tình trạng dư cung, giá vẫn giữ ở mức thấp, đây là lợi thế cho nhóm doanh nghiệp EPC trong nước”, MBSB nhận định thêm.

Sau khi LSS5 được trao thầu, công ty kỳ vọng Bộ Chuyển đổi Năng lượng và Biến đổi Nước (PETRA) hoặc Ủy ban Năng lượng sẽ sớm công bố gói thầu LSS6, có thể bổ sung thêm 2GW điện mặt trời đi kèm yêu cầu về BESS.

“Chúng tôi từng dự báo điện mặt trời sẽ ngày càng chiếm ưu thế, đạt 25%/39%/52%/58% trong cơ cấu nguồn điện vào các năm 2035/2040/2045/2050, tăng trưởng bình quân 14%/năm trong giai đoạn 2025–2050. Điều này củng cố triển vọng tăng trưởng dài hạn cho nhóm công ty EPC và cả chủ sở hữu dự án”.

TÁC ĐỘNG ĐẾN NGƯỜI DÙNG

Tháng trước, Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng PETRA Fadillah Haji Yusof cũng tiết lộ về phiên bản mới của chương trình Điện mặt trời áp mái (NEM) sẽ sớm được công bố – có thể là NEM 4.0 hoặc tên gọi hoàn toàn mới.

Cơ chế là sự kết hợp giữa NEM và tự tiêu thụ (SelCo), hoặc chương trình hoàn toàn khác. PETRA hiện đang hoàn tất thiết kế để phù hợp với biểu giá điện mới, hướng tới giảm dần sự phụ thuộc vào trợ giá.

Trước đó, NEM 3.0 đã kết thúc vào ngày 30/6 sau khi đạt hạn mức bổ sung 100MW trong gói NEM Rakyat.

Sau khi biểu giá điện mới thuộc Giai đoạn điều tiết 4 (RP4) bắt đầu từ tháng 7/2025, PETRA cũng thông báo người dùng điện mặt trời áp mái vẫn có thể nhận tín chỉ hóa đơn cho phần điện dư phát lên lưới trong 10 năm tiếp theo.

Trong đó, hộ gia đình và khách hàng điện áp thấp được bù trừ toàn bộ 3 loại chi phí (năng lượng, lưới điện và công suất), trong khi người dùng điện áp trung bình và cao chỉ được bù trừ tối đa 25% chi phí lưới và công suất, nhưng chi phí năng lượng vẫn được bù toàn bộ.