Facebook sắp ra mô hình AI mới, mở và miễn phí, cạnh tranh OpenAI và Google
Thanh Minh, Huyền Thương, Hoàng
14/07/2023
Meta đã sẵn sàng phát hành phiên bản thương mại mô hình trí tuệ nhân tạo, cho phép các công ty khởi nghiệp và doanh nghiệp xây dựng phần mềm tùy chỉnh dựa trên công nghệ này.
Theo Financial Times, động thái này sẽ cho phép Meta cạnh tranh với OpenAI và Google, những công ty đang dẫn đầu trong cuộc đua phát triển AI tổng quát. Phần mềm, có thể tạo văn bản, hình ảnh và mã, được cung cấp bởi các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) đào tạo trên lượng dữ liệu khổng lồ và yêu cầu sức mạnh tính toán lớn.
Đầu năm nay, Meta đã phát hành mô hình ngôn ngữ của riêng mình, được gọi là LLaMA, cho các nhà nghiên cứu và học giả, nhưng phiên bản mới sẽ phổ biến rộng rãi hơn và có thể tùy chỉnh bởi các công ty. Dự kiến, Meta sẽ sớm chính thức phát hành bản mới.
MÔ HÌNH AI CỦA META SẼ LÀ NGUỒN MỞ VÀ MIỄN PHÍ
Meta cho biết các LLM của họ là “mã nguồn mở”, điều đó có nghĩa là thông tin chi tiết về mô hình mới sẽ được phát hành công khai. Chiến lược này trái ngược với cách tiếp cận của các đối thủ cạnh tranh như OpenAI, có mẫu GPT-4 mới nhất được gọi là hộp đen trong đó dữ liệu và mã được sử dụng để xây dựng mô hình không có sẵn cho bên thứ ba.
“Bối cảnh cạnh tranh của AI sẽ thay đổi hoàn toàn trong những tháng tới, có thể trong vài tuần tới”, phó chủ tịch kiêm nhà khoa học trưởng về AI tại Meta, Yann LeCun, cho biết.
Bản phát hành sắp tới của Meta diễn ra khi cuộc chạy đua công nghệ ở Thung lũng Silicon đang nóng lên, các công ty đều muốn khẳng định mình là những người thống trị AI.
Nick Clegg, giám đốc các vấn đề toàn cầu của Meta, đã ca ngợi những ưu điểm của cách tiếp cận nguồn mở, nói rằng “sự cởi mở là liều thuốc giải độc tốt nhất cho những nỗi sợ hãi xung quanh AI”. Nhưng động thái này cũng giúp Meta trong nỗ lực bắt kịp các đối thủ, vì một mô hình mở sẽ cho phép các công ty thuộc mọi quy mô cải tiến công nghệ và xây dựng các ứng dụng trên đó.
Meta đã nghiên cứu và phát triển AI trong hơn một thập kỷ nhưng dường như đã bị chững lại sau khi ChatGPT của OpenAI, một chatbot đàm thoại, được phát hành vào tháng 11, thúc đẩy các nhóm big tech tung ra các sản phẩm tương tự.
Mặc dù công nghệ của Meta là nguồn mở và hiện miễn phí, nhưng hai người quen thuộc với vấn đề này cho biết công ty đã khám phá việc tính phí khách hàng doanh nghiệp để có khả năng tinh chỉnh mô hình theo nhu cầu của họ bằng cách sử dụng dữ liệu độc quyền của riêng họ. Một người cho biết hiện tại không có kế hoạch tính phí và Meta sẽ không làm như vậy trong bản phát hành sắp tới.
Joelle Pineau, phó chủ tịch nghiên cứu AI của Meta, từ chối bình luận về sự phát triển của một mô hình AI mới và cách nó có thể được kiếm tiền và cho biết thêm “Chúng tôi không ngại ngần về việc chúng tôi muốn sử dụng những mẫu này trong các sản phẩm của mình”.
THẤT BẠI VỚI METAVERSE, LIỆU FACEBOOK CÓ THÀNH CÔNG VỚI AI?
Vào năm 2021, giám đốc điều hành Mark Zuckerberg đã công bố xây dựng một thế giới kỹ thuật số chứa đầy hình đại diện được gọi là metaverse và đã chi hơn 10 tỷ USD mỗi năm cho dự án. Tham vọng tốn kém đó đã không được các nhà đầu tư ưa chuộng và Meta gần đây đã chạy đua để tăng đầu tư vào AI của mình.
Đầu năm nay, gã khổng lồ mạng xã hội đã thành lập một đơn vị AI tổng hợp do giám đốc sản phẩm Chris Cox đứng đầu. Pineau cho biết nhóm của Cox không chỉ nghiên cứu về AI mà còn phát triển sản phẩm, vì nó đang “tạo ra các doanh nghiệp hoàn toàn mới”.
Zuckerberg và các giám đốc điều hành khác đã gợi ý về việc thúc đẩy tạo ra nhiều chatbot AI cho các cá nhân, nhà quảng cáo và doanh nghiệp trên các nền tảng Meta Instagram, WhatsApp và Facebook, được cung cấp bởi các LLM.
Lợi ích của các mô hình nguồn mở bao gồm khả năng tiếp nhận cao hơn của người dùng, những người sau đó nhập nhiều dữ liệu hơn để AI xử lý. LLM càng có nhiều dữ liệu thì khả năng của nó càng trở nên mạnh mẽ hơn.
Hơn nữa, các mô hình nguồn mở cho phép các nhà nghiên cứu và nhà phát triển phát hiện và giải quyết các lỗi, đồng thời cải thiện công nghệ và bảo mật - vào thời điểm mà các công ty công nghệ như Meta đã phải đối mặt với nhiều năm giám sát về nhiều vụ bê bối về quyền riêng tư và thông tin sai lệch.
Mặc dù việc cung cấp phần mềm miễn phí có vẻ trái ngược với việc kiếm tiền, nhưng các chuyên gia tin rằng các tập đoàn cũng có thể sử dụng chiến lược này để chiếm lĩnh các thị trường mới.
Tuy nhiên, có những rủi ro rõ ràng với AI mã nguồn mở, đó là có thể bị định hình và lạm dụng bởi những kẻ xấu. Chẳng hạn, các nhóm bảo vệ an toàn trẻ em đã báo cáo sự gia tăng hình ảnh lạm dụng tình dục trẻ em do AI trực tuyến tạo ra.
Các nhà nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng một mẫu Meta AI trước đó, BlenderBot 2, được phát hành vào năm 2021, đang lan truyền thông tin sai lệch. Meta cho biết họ ra mắt BlenderBot 3 để chống lại nội dung sai lệch.
Ngoài ra còn có các rủi ro về quy định và pháp lý liên quan đến sở hữu trí tuệ và bản quyền.
Meta đã phát hành mô hình mã nguồn mở LLaMA cho các nhà nghiên cứu vào tháng Hai. Một tháng sau, nó bị rò rỉ rộng rãi hơn thông qua diễn đàn trực tuyến 4chan, khiến các nhà phát triển xây dựng dựa trên LLaMA, vi phạm các quy tắc cấp phép của Meta, quy định họ không được sử dụng trong các sản phẩm thương mại.
Các công ty AI khác, chẳng hạn như công ty khởi nghiệp Mistral của Pháp, cũng đang xem xét tiềm năng phát hành các phiên bản mã nguồn mở cho công nghệ của họ. OpenAI, trước đây đã phát hành các mô hình AI nguồn mở để nhận dạng giọng nói và hình ảnh, cho biết nhóm của họ đang xem xét phát triển LLM nguồn mở, miễn là họ có thể giảm rủi ro lạm dụng dưới ngưỡng tối thiểu.
“Chúng ta có một lựa chọn. Một là trí tuệ nhân tạo là một công nghệ quá nguy hiểm, không nền phát triển theo dạng mở mà nên dưới dạng khóa, chìa khóa chỉ nằm trong tay một số ít công ty sẽ kiểm soát nó”, Giám đốc AI của Meta, cho biết. “Hoặc ngược lại, phát triển AI như các nền tảng mã nguồn mở kêu gọi sự đóng góp . . . từ khắp nơi trên thế giới”.
Tại Tuần lễ Khoa học VinFuture 2025, các nhà khoa học giới thiệu bốn đột phá trong robot, y học và nông nghiệp thông minh, mở ra tương lai mới cho nhân loại.
Baidu đang nổi lên như đối thủ chính trong ngành chip AI tại Trung Quốc, với mảng chip Kunlunxin dự kiến tăng trưởng mạnh mẽ trong bối cảnh thiếu hụt nguồn cung.
Startup Holocare phát triển công nghệ VR giúp bác sĩ phẫu thuật mô phỏng cơ quan 3D, nâng cao hiệu quả và an toàn trong ca mổ.
Nhóm sinh viên Texas phát triển robot FireBot giúp lính cứu hỏa thu thập thông tin trong đám cháy, chịu nhiệt lên đến 650°C, nâng cao an toàn cứu hộ.
NTT và Toshiba đã chứng minh khả năng điều khiển nhà máy từ 300km, mở ra giải pháp mới cho ngành sản xuất Nhật Bản giữa tình trạng thiếu lao động.
Dự báo tác động của AI đến việc làm qua lăng kính kinh nghiệm từ Internet, từ chuyển đổi nghề nghiệp đến sự xuất hiện công việc mới.
Trung Quốc lần đầu tiên vượt Mỹ về lượt tải mô hình AI mở, cho thấy sự thay đổi trong cách sử dụng và phát triển công nghệ trí tuệ nhân tạo toàn cầu.
Mô hình trí tuệ nhân tạo PopEVE giúp xác định biến thể di truyền gây bệnh hiếm, nâng cao khả năng chẩn đoán và điều trị cho bệnh nhân.
Viện Allen công bố mô hình AI Olmo 3 với dữ liệu huấn luyện công khai, cạnh tranh trực diện với mô hình mở của Trung Quốc.
Chuỗi cung ứng thông minh, AI đa tác tử và thiết bị biên thông minh sẽ là những xu hướng công nghệ nổi bật tại Đông Nam Á trong năm 2026.