Thế giới có thể đang trong cuộc chạy đua vũ trang AI – nhưng nghiên cứu mới cho thấy cuộc đua này không cân bằng. Các công ty khởi nghiệp do phụ nữ lãnh đạo dường như đang bỏ lỡ cơ hội về AI do cơ hội được rót vốn ít hơn.

PHẦN LỚN NGUỒN TIỀN TÀI TRỢ CHẢY VÀO CÁC CÔNG TY DO NAM GIỚI LÃNH ĐẠO

Theo Business Insider, một báo cáo về Phụ nữ và Khoa học Dữ liệu, Trí tuệ nhân tạo của Viện Alan Turing tiết lộ rằng trong khi toàn cầu đang đầu tư một cách bùng nổ vào AI, thì phần lớn nguồn tài trợ này chỉ chảy vào các công ty do nam giới lãnh đạo. Tại Anh, 77% khoản đầu tư mạo hiểm trong năm ngoái đã chảy vào các công ty khởi nghiệp có nhà lãnh đạo là nam giới. Đáng chú ý, điều này xảy ra ngay cả khi số lượng các công ty AI do phụ nữ thành lập đang tăng lên.

Phân tích dữ liệu từ Pitchbook, các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng mặc dù các công ty VC đầu tư 35 tỷ bảng Anh [42,5 tỷ USD] vào các công ty phần mềm AI có trụ sở tại Vương quốc Anh trong thập kỷ qua, nhưng chưa đến một nửa số tiền tài trợ đó đến với các công ty có đội ngũ sáng lập toàn nữ.

Dữ liệu cho thấy, những công ty khởi nghiệp do phụ nữ lãnh đạo huy động được số vốn trung bình ít hơn sáu lần so với những công ty khởi nghiệp do nam giới thành lập trong thập kỷ qua. Báo cáo cho thấy các công ty do nữ sáng lập đang bỏ lỡ cơ hội đầu tư vào AI kể từ khi ChatGPT ra mắt vào năm ngoái.

NGUY CƠ AI THIÊN VỊ, PHÂN BIỆT ĐỐI XỬ

Các nhà nghiên cứu cảnh báo sự chênh lệch giới tính có nguy cơ làm trầm trọng thêm các vấn đề, như việc nguồn thông tin, dữ liệu cung cấp cho AI bị thiên vị, dẫn đến hệ thống AI hoạt động thiên vị, phân biệt đối xử.

Tiến sĩ Erin Young, đồng trưởng dự án và nghiên cứu viên của Viện Turing, cho rằng: “Khi chúng ta nói về việc thiết kế AI an toàn và có trách nhiệm, điều thực sự quan trọng là chúng ta phải xem xét những gì đang xảy ra trong toàn bộ hệ sinh thái AI. Điều đó rõ ràng bao gồm những thứ như thiết kế AI, loại dữ liệu được sử dụng để đào tạo các mô hình này – nhưng nó cũng bao gồm các kênh tài trợ”.

Bà nói thêm: “Chúng ta cần suy nghĩ về các loại công nghệ AI đang được tài trợ và cách sử dụng các công nghệ AI này, chúng có thể mang lại lợi ích cho ai và chúng có thể gây hại cho ai”.

Giám đốc điều hành AI liên kết Rebecca Gorman nói rằng các nhà sáng lập nữ thường bị giám sát chặt chẽ hơn so với các đồng nghiệp nam - điều này hiện đang gây tổn hại cho các công ty đầu tư mạo hiểm khi điều kiện kinh tế toàn cầu ngày càng trở nên tồi tệ hơn.

Thành kiến đối với các nhóm bị thiệt thòi từ lâu đã là một vấn đề với AI, với các mô hình tổng quát có xu hướng kế thừa những thành kiến ​​từ kho dữ liệu khổng lồ mà chúng được đào tạo.

Trình tạo hình ảnh DALL-E 2 của OpenAI bị phát hiện tạo ra quá nhiều hình ảnh về những người đàn ông da trắng khi nhận được yêu cầu truy vấn về "CEO" hay "giám đốc". Bản thân Amazon đã buộc phải loại bỏ một công cụ tuyển dụng AI vào năm 2017 sau khi nhận ra rằng nó phân biệt đối xử với phụ nữ.

THIẾU ĐA DẠNG TRONG AI VÀ ĐẦU TƯ MẠO HIỂM LÀ MỘT ĐIỀU ĐÁNG LO NGẠI

Một cuộc tranh luận đang nổ ra về giải pháp ngăn chặn các mô hình và sản phẩm thiên vị. California sắp thông qua luật yêu cầu các công ty đầu tư mạo hiểm tiết lộ chủng tộc và giới tính của những người sáng lập các công ty khởi nghiệp mà họ tài trợ.

Angela Hoover, đồng sáng lập và Giám đốc điều hành của công ty công cụ tìm kiếm AI Andi có trụ sở tại San Francisco, nói rằng thiếu đa dạng trong ngành AI và đầu tư mạo hiểm là một điều đáng lo ngại.

“Tôi lo lắng về sự thiên vị và phân biệt đối xử trong các mô hình AI. Một trong những ưu tiên lớn nhất của chúng tôi là đảm bảo các mô hình AI công bằng và không thiên vị”, bà nói.

"Trong khi AI chủ yếu do nam giới thống trị và chúng tôi vẫn thấy sự chênh lệch lớn về giới tính tại các sự kiện AI ở San Francisco, chúng tôi hy vọng điều này sẽ thay đổi khi có nhiều phụ nữ tham gia vào các công ty AI hơn. Chúng ta càng đa dạng về AI thì càng tốt”.

Tiến sĩ Young nói rằng các công ty VC cần cải thiện chính sách tuyển dụng, thúc đẩy văn hóa hòa nhập hơn và giám sát các chiến lược đầu tư của họ để giảm thiểu sự thiên vị nhằm đảm bảo phát triển AI có trách nhiệm.

Bà nói: “Sự bùng nổ đầu tư gần đây vào công nghệ AI đã khiến nhu cầu của phụ nữ và các nhóm yếu thế, bị thiệt thòi có được vị trí bình đẳng trong tinh thần kinh doanh công nghệ và hệ sinh thái VC trở nên cấp thiết hơn nhiều”.