Startup giá trị nhất Ấn Độ đối mặt nguy cơ phá sản
Những bê bối của startup edtech Byju’s Ấn Độ đã ảnh hưởng mạnh đến hệ sinh thái khởi nghiệp công nghệ quốc gia này…
Sau cơn sốt công nghệ hậu đại dịch, công ty edtech Byju’s đã trở thành kỳ lân có giá trị nhất Ấn Độ vào năm 2022, trị giá khoảng 22 tỷ USD.
Do cựu giáo viên toán Byju Raveendran sáng lập, Byju’s đã cung cấp dịch vụ gia sư cho hàng triệu bậc phụ huynh đang tìm kiếm cách chuẩn bị cho con cái họ trước các kỳ thi vào trường học khốc liệt của Ấn Độ.
BỊ CHỦ NỢ KHỞI KIỆN
Startup Ấn Độ đã nhận khoản đầu tư từ những tên nổi bật như Mark Zuckerberg, BlackRock và nhà đầu tư công nghệ Hà Lan Prosus. Byju’s cũng đã tiến hành một loạt các vụ mua lại toàn cầu và trở thành nhà tài trợ cho World Cup FIFA tại Qatar cũng như đội cricket của Ấn Độ.
Tuy nhiên, khi các ngân hàng trung ương tăng lãi suất sau đại dịch Covid-19, dòng tiền rẻ đã cạn kiệt. Giá trị của Byju’s giảm mạnh, buộc các nhà đầu tư phải giảm giá trị các khoản đầu tư lên tới hàng trăm triệu đô la.
Theo Financial Times, các chủ nợ của Byju’s hiện đang tìm kiếm thủ tục pháp lý tại tòa án ở Mỹ đối với gần một nửa trong số khoản vay 1,2 tỷ USD của Byju’s. Startup này cũng đang phải đối phó với các thủ tục phá sản ở Ấn Độ. Cơ quan Đầu tư Qatar cũng đã khởi kiện ở trung tâm công nghệ Bengaluru của Ấn Độ, nơi Byju’s đặt trụ sở, nhằm thu hồi hơn 200 triệu USD từ nhà sáng lập Raveendran.
Byju’s đã không thể truy cập vào tài khoản ngân hàng của mình và trả lương cho nhân viên do các thủ tục pháp lý tại Ấn Độ, nhà sáng lập Raveendran cho biết trong một email gửi toàn bộ công ty vào tháng 8. “Tôi cảm thấy như một người đang la hét lên trong cơn bão những trở ngại”, ông Raveendran nói.
Byju’s, hiện chỉ còn trị giá 120 triệu USD theo dữ liệu từ Tracxn, đã phủ nhận các cáo buộc sai trái. Raveendran nói rằng công ty của ông không còn khả năng tiếp cận vốn và toàn bộ khoản vay 1,2 tỷ USD, tâm điểm của cuộc chiến pháp lý phức tạp với các chủ nợ.
Cuộc chiến pháp lý của công ty từ Delaware đến Bengaluru đã làm nổi bật các tiêu chuẩn quản trị doanh nghiệp khởi nghiệp, theo Shriram Subramanian, người sáng lập InGovern Research Services có trụ sở tại Bengaluru. “Đây là một sự thất bại lớn trong quản trị doanh nghiệp từ nhiều khía cạnh tại Ấn Độ”, ông nói.
Các số liệu tài chính của Byju’s cho thấy khoản lỗ gần như đã tăng gấp đôi, đạt gần 1 tỷ USD trong năm kết thúc vào tháng 3 năm 2022. Mặc dù nền tảng vẫn có khoảng 7 triệu người dùng trả phí, số lượng nhân viên — hơn một nửa trong số đó là giáo viên — đã giảm từ khoảng 80.000 vào thời điểm cao nhất xuống còn khoảng 27.000 ngày nay.
VỐN ĐẦU TƯ VÀO STARTUP ẤN ĐỘ GIẢM MẠNH
“Cuộc khủng hoảng của Byju’s có sức công phá chung”, ông Subramanian nói thêm. “Các nhà đầu tư đã thận trọng và xem xét kỹ hơn đối với các startup. Họ muốn thẩm định nhiều hơn và có con đường rõ ràng dẫn đến lợi nhuận. Không còn việc ném tiền một cách mù quáng nữa.”
Tổng vốn đầu tư hàng năm vào các start-up Ấn Độ đạt 32 tỷ USD trong năm ngoái, chỉ bằng một nửa so với đỉnh điểm 67,3 tỷ USD vào năm 2020, theo dữ liệu từ Tracxn.
“Những vụ bê bối đã bao trùm Byju’s trong vài năm qua, tạo ra một núi vấn đề phức tạp”, Nirgunan Tiruchelvam, một nhà phân tích tại Aletheia Capital có trụ sở tại Singapore, cho biết. “Điều này không tốt cho hệ sinh thái công nghệ tại Ấn Độ".
Một vụ kiện được khởi xướng tại Delaware bởi một nhóm hơn 100 chủ nợ nhằm thu hồi 533 triệu USD trong số khoản vay 1,2 tỷ USD đã đồng tài trợ cho Byju’s vào tháng 11 năm 2021 tiết lộ sự thiếu tổ chức tại công ty edtech này.
Vào đầu năm nay, Riju, em trai của Raveendran, đã gặp khó khăn trong việc giải thích với một thẩm phán Mỹ rằng ông không biết khoản tiền 533 triệu USD đã đi đâu. Riju, giám đốc duy nhất của Byju’s Alpha tại Mỹ, một công ty được thành lập để nhận các khoản vay, nói. “Tôi thực sự không biết tiền đang ở đâu.”
Những nỗ lực của Riju để tìm kiếm quỹ “rất yếu ớt” và lời khai của ông “thiếu hoàn toàn độ tin cậy”, thẩm phán phá sản Mỹ John Dorsey đã nhận định trong phiên điều trần vào tháng 5. Tòa án đã phán xét Riju có hành vi coi thường và áp đặt khoản phạt 10.000 USD mỗi ngày cho đến khi số tiền được tìm thấy.
Byju’s cũng đang phải đối mặt với nhiều thách thức pháp lý khác tại Ấn Độ. Quỹ Đầu tư Qatar, quỹ tài sản quốc gia của nước này, đã đầu tư vào công ty và cho Raveendran vay 250 triệu USD vào năm 2022, đang chiến đấu tại một tòa án Karnataka để đòi lại hơn 200 triệu USD từ nhà sáng lập này. Raveendran từ chối bình luận về vụ việc của Quỹ Đầu tư Qatar.
Byju’s cũng bị đẩy vào các thủ tục phá sản tại Ấn Độ do liên quan đến việc chưa thanh toán các khoản tài trợ cho đội cricket của Ấn Độ.
Sự sụp đổ của Byju's, kỳ lân từng được ca ngợi, đánh dấu một bước ngoặt trong hệ sinh thái startup Ấn Độ. Câu chuyện của Byju's được xem là bài học đắt giá về tầm quan trọng của quản trị doanh nghiệp tốt, minh bạch tài chính và khả năng thích ứng với biến động thị trường. Số phận của Byju's vẫn còn bỏ ngỏ, nhưng câu chuyện đã để lại một dấu ấn sâu sắc trong cộng đồng khởi nghiệp.
