Vì sao sản xuất chip máy tính trở thành cuộc chạy đua vũ trang toàn cầu mới?

Kinh doanh sản xuất chất bán dẫn cực kỳ phức tạp và có tính rủi ro cao luôn là cuộc chiến của các tập đoàn khổng lồ. Bây giờ đó cũng là một cuộc chạy đua giữa các chính phủ.

Những phần công nghệ quan trọng này - còn được gọi là mạch tích hợp hoặc phổ biến hơn là chip - có thể là những sản phẩm nhỏ nhất nhưng có độ chính xác cao nhất. Chip rất khó sản xuất và tốn kém nên toàn thế giới chỉ phụ thuộc vào một số ít công ty.

TẠI SAO CHIP LẠI QUAN TRỌNG ĐẾN VẬY?

Hầu hết công nghệ chip hàng đầu thế giới đều có nguồn gốc từ Mỹ. Trung Quốc là thị trường linh kiện điện tử lớn nhất và ngày càng có mong muốn sản xuất nhiều chip hơn. Bắc Kinh đã rót hàng tỷ USD vào nỗ lực xây dựng ngành công nghiệp chip của riêng mình và giảm bớt sự phụ thuộc vào hàng nhập khẩu. Châu Âu và Mỹ cũng dành những khoản tiền khổng lồ để khôi phục hoạt động sản xuất chip, nhằm giảm bớt sự phụ thuộc vào các quốc gia khác.

Chip rất cần thiết để xử lý và hiểu được hàng núi dữ liệu, được coi là huyết mạch của nền kinh tế. Chip có thể thực hiện nhiều chức năng khác nhau. Chip nhớ lưu trữ dữ liệu tương đối đơn giản và được giao dịch như hàng hóa. Chip logic, chạy các chương trình và hoạt động như bộ não của thiết bị, phức tạp và đắt tiền hơn.

Việc truy cập vào các thành phần như bộ tăng tốc AI H100 của Nvidia Corp liên quan đến cả an ninh quốc gia và vận mệnh của các công ty khổng lồ như Microsoft và Alphabet, khi các Big Tech chạy đua xây dựng các trung tâm dữ liệu khổng lồ, được coi là tương lai của điện toán.

Nhưng ngay cả các thiết bị hàng ngày cũng ngày càng phụ thuộc vào chip. Mỗi lần nhấn nút trong một chiếc ô tô đều cần những con chip đơn giản để chuyển cảm ứng đó thành tín hiệu điện tử. Và tất cả các thiết bị chạy bằng pin đều cần chip để chuyển đổi và điều chỉnh dòng điện.

AI ĐANG KIỂM SOÁT NGUỒN CUNG CHIP?

Sản xuất chip đã trở thành một ngành kinh doanh ngày càng bấp bênh và độc quyền. Các nhà máy mới có mức giá hơn 20 tỷ USD, mất nhiều năm xây dựng và cần vận hành liên tục 24 giờ mỗi ngày để có lãi.

Quy mô nhà máy như vậy nên số lượng công ty có công nghệ tiên tiến để sản xuất chip đã giảm xuống chỉ còn 3 - Công ty Sản xuất Chất bán dẫn Đài Loan (TSMC), Công ty Điện tử Samsung của Hàn Quốc và Tập đoàn Intel của Hoa Kỳ. TSMC và Samsung hoạt động như những xưởng đúc, cung cấp dịch vụ sản xuất gia công cho các công ty trên khắp thế giới.

Tất cả mọi công ty từ Nvidia cho đến những nỗ lực nội bộ của Microsoft và Amazon đều phụ thuộc vào khả năng tiếp cận cơ sở sản xuất tốt nhất. Intel từng tập trung sản xuất chip để sử dụng cho riêng mình nhưng hiện cũng đang cố gắng cạnh tranh với TSMC và Samsung trong hoạt động kinh doanh sản xuất theo hợp đồng. 

Ngoài ra, có một ngành công nghiệp khổng lồ sản xuất cái gọi là chip tương tự. Các công ty như Texas Instruments Inc và STMicroelectronics NV là những nhà sản xuất hàng đầu về linh kiện điều khiển các thao tác nhấn nút và chuyển đổi năng lượng trong thiết bị. Đây là khu vực mà Trung Quốc đang nhắm tới, đầu tư mạnh mẽ để thúc đẩy sản xuất và giành thị phần.

NHÂN TỐ QUAN TRỌNG TRONG CUỘC CẠNH TRANH GIỮA CÁC QUỐC GIA

Vì tính chất quan trọng nên chip đã trở thành nhân tố quan trọng trong các cuộc cạnh tranh giữa các quốc gia. Gần đây, Mỹ đã thực hiện một vài động thái khác với Trung Quốc trong cuộc chiến chip giữa các siêu cường toàn cầu.

Theo hãng tin Bloomberg, Tổng thống Biden đã công bố khoản tài trợ 8,5 tỷ USD cho Intel, số tiền này sẽ hướng tới việc xây dựng và mở rộng các cơ sở sản xuất chip mới trên toàn quốc. Đây là giải thưởng mới nhất và lớn nhất mà chính phủ liên bang đã đưa ra trong khuôn khổ Đạo luật CHIPS năm 2022 nhằm thúc đẩy sản xuất của Hoa Kỳ. Đây là những động thái gần nhất của Hoa Kỳ trong nỗ lực không ngừng nhằm thúc đẩy hoạt động sản xuất chất bán dẫn – cũng như khả năng AI của nước này – tiến lên phía trước. 

Về phần mình, Trung Quốc cũng đang bắt đầu yêu cầu các nhà sản xuất xe điện trong nước tập trung chi tiêu vào các nhà sản xuất chip địa phương. Những căng thẳng trong cuộc chiến chip đã ảnh hưởng đến các công ty Mỹ. Nvidia đã phải vận chuyển những con chip kém mạnh mẽ hơn sang Trung Quốc, khiến doanh thu bị ảnh hưởng. Doanh số bán iPhone của Apple đã sụt giảm ở Trung Quốc vào đầu năm 2024 - một phần vì đối thủ cạnh tranh Huawei.