Trong khi chờ luật về đặc khu, Phú Quốc tạm dừng chuyển mục đích sử dụng đất và tách thửa còn giao dịch thì không tạm dừng.

Đó là thông tin được Bí thư Tỉnh uỷ Kiên Giang, ông Nguyễn Thanh Nghị trao đổi với báo chí bên hàng lang Quốc hội, khi Chính phủ đã phải báo cáo với Quốc hội về tình hình quản lý đất đai về ba địa phương dự kiến lập đặc khu.

Thưa ông những thông tin "sốt" đất tại Vân Đồn, Bắc Vân Phong, Phú Quốc, nơi dự định xây dựng các đặc khu kinh tế đang làm nóng dư luận. Tình hình Phú Quốc thế nào? Cảnh báo của nhiều đại biểu là đặc khu chưa làm thì "chim sẻ", "chim sâu" đã chiếm đất, sau này "đại bàng" đến không còn chỗ làm tổ có đáng lưu tâm không?

Kiên Giang đã có báo cáo về việc này gửi tới Thanh tra Chính phủ và Thanh tra cũng đang làm. Sau khi Thanh tra có kết quả sẽ rõ hơn về việc này. Đợi kết thúc thanh tra, các cơ quan sẽ công bố cụ thể.

Sau những thời điểm nóng bỏng vừa qua, các cơ quan quản lý ở Trung ương như Bộ Xây dựng, Chính phủ đã có chỉ đạo tới các địa phương, yêu cầu kiểm tra, nắm bắt tình hình, làm rõ nguyên nhân gây ra biến động của thị trường bất động sản, thanh tra và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm pháp luật về đất đai, kinh doanh bất động sản, chống đầu cơ, tạo bong bóng. Tình hình tại Phú Quốc hẳn là được hạ nhiệt?

Đúng là tình hình có chuyển biến. Còn báo cáo chính thức chúng tôi đã gửi cụ thể cơ quan thanh tra rồi. Đoàn thanh tra đã làm việc tại Kiên Giang một thời gian rồi. Đây là cuộc thanh tra thường xuyên, theo kế hoạch, thanh tra việc thực hiện quy định pháp luật về nhiều mặt trên toàn bộ địa bàn tỉnh chứ không riêng gì ở Phú Quốc, trong đó có nội dung về quản lý đất đai, môi trường, khoáng sản…

Được biết, vừa qua, Chủ tịch UBND huyện Phú Quốc bị kỷ luật liên quan đến việc quản lý đất đai. Có tình trạng cán bộ thiếu trách nhiệm, "làm lơ" hay thậm chí tiếp tay cho những hoạt động lũng đoạn, đầu cơ đất tại đây?

Việc kiểm tra hoạt động tại Phú Quốc tỉnh Kiên Giang đã làm từ trước. Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ tại địa bàn, Uỷ ban Kiểm tra tỉnh uỷ và Thanh tra tỉnh thực hiện việc này trước khi có cuộc thanh tra của Thanh tra Chính phủ.

Đây cũng là hoạt động để đảm bảo việc thực hiện nhiệm vụ thường xuyên, tiến hành trên địa bàn cả tỉnh chứ không riêng gì tại Phú Quốc.

Việc điều hành thị trường bằng biện pháp hành chính là dừng chứng nhận các giao dịch đất đai giúp hạ nhiệt cho cả Phú Quốc, Bắc Vân Phong, Vân Đồn trong thời điểm nhạy cảm này nhưng về mặt pháp lý, như trả lời của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường tại phiên chất vấn hôm trước, đây là việc làm không phù hợp. Kiên Giang đã thực hiện việc này thế nào, từ khi nào, thưa ông?

Từ năm ngoái, tại Phú Quốc, chúng tôi thực hiện việc tạm ngưng chuyển đổi mục đích sử dụng đất, tạm dừng tách thửa đối với những mảnh đất dưới 500m2 theo luật đất đai chứ không dừng giao dịch.

Các cấp chính quyền ở Kiên Giang đều thực hiện theo hướng đó, quản lý theo quy hoạch, trong khi chờ văn bản pháp lý là luật Đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt được quyết định thì chúng tôi cho tạm dừng chuyển đổi mục đích sử dụng, tách thửa đất để thực hiện rà soát quy hoạch để chuẩn bị triển khai theo chủ trương chung.

Phải chăng biện pháp đó chưa đủ để "đóng băng" thị trường nên trong báo cáo về vấn đề quản lý đất đai vừa qua, Chính phủ có nhận định "Kiên Giang, Khánh Hoà có nhiều giao dịch nhà đất "ngầm" không kiểm soát được"?

Thực ra khi nghe thông tin các địa phương bạn thực hiện lệnh ngừng giao dịch nhà đất tại các khu vực dự kiến lập đặc khu chúng tôi cũng băn khoăn lắm. Chúng tôi cũng có trao đổi với các anh ngoài này xem so với quy định pháp luật thì thế nào, làm như vậy có phù hợp không, cân nhắc lắm. 

Nhưng trong phạm vi tỉnh Kiên Giang, Thủ tướng chỉ yêu cầu rà soát quy hoạch để chuyển đổi mục đích sử dụng đất thì cũng phải đúng với quy hoạch, đang quy hoạch thế chuyển sang mục đích khác là không được. Vì thế, chúng tôi cũng rà soát, tìm tư vấn thực hiện quy hoạch để phù hợp với định hướng.

Còn giờ, dù sao thì Thanh tra Chính phủ cũng đang triển khai thanh tra rồi. Khi nào có kết quả thanh tra, đánh giá vấn đề sẽ cụ thể hơn.

Còn về biện pháp quản lý của địa phương thì chúng tôi công khai quy hoạch, khuyến cáo cho mọi người biết quy hoạch, chỉ rõ các giao dịch thế nào là không đúng quy định của pháp luật. Cụ thể về diễn biến đất đai thì Bộ trưởng Trần Hồng Hà cũng đã trả lời trước Quốc hội rồi.

Dự thảo luật Đơn vị - hành chính kinh tế đặc biệt trình ra Quốc hội lần này có nhiều thay đổi, điều chỉnh so với lần Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp trước. Đề án thành lập đặc khu Phú Quốc hẳn cũng phải chỉnh sửa nhiều, thưa ông?

Đề án được địa phương thực hiện song song với dự luật, thiết kế trên tinh thần của luật. Khi Quốc hội quyết định luật thế nào thì đề án sẽ được chỉnh sửa, hoàn thiện theo. Trước đây Quốc hội dự định thông qua các đề án thành lập các đặc khu cùng với luật nhưng giờ đã quyết định để lại, đề án sẽ được xem xét, thông qua tại kỳ họp sau của Quốc hội.

Trong bối cảnh này, vấn đề đang gây nhiều tranh luận xung quanh dự luật là về điều khoản giao đất, cho thuê đất tại đặc khu với thời hạn có thể tới 99 năm. Với Phú Quốc, yếu tố này có quá quan trọng khi thực tế Đảo Ngọc hiện đã rất "đông" dự án, nhà đầu tư. Phải chăng, cái cần thiết với Phú Quốc giờ là những đột phá hơn về thể chế?

Không hẳn vậy. Phú Quốc vẫn phải tiếp tục thu hút các nhà đầu tư chứ và trong dự luật thì cũng thể hiện rất rõ, vấn đề giao đất không phải là mấu chốt, quan trọng nhất là cơ chế chính sách tạo ra. Trả lời báo chí tại Quốc hội, Thủ tướng cũng đã giải thích rất rõ ràng, chuẩn xác vấn đề này rồi.

Dự luật về ba đặc khu đang tiến đến thời điểm quan trọng. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tại phiên họp đầu tiên của Ban Chỉ đạo quốc gia về thành lập 3 đặc khu kinh tế cũng đã đốc thúc các địa phương phải chủ động chuẩn bị để ngay khi luật được thông qua thì có thể vận hành ngay mô hình bộ máy đặc khu trên thực tế. Lãnh đạo Kiên Giang đã thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng đến đâu rồi, thưa ông?

Từ chỉ đạo của Thủ tướng, địa phương đã triển khai chuẩn bị bước đầu. Khi nào có quyết định cụ thể, Kiên Giang sẽ thực hiện đúng như yêu cầu của các cấp lãnh đạo.

Về nhân sự cho bộ máy đặc khu, chỉ đạo chính thức chưa có vì các địa phương chúng tôi cũng mới đang trong giai đoạn chuẩn bị. Hiện Trung ương chưa có hướng dẫn cụ thể. Khi nào Chính phủ chỉ đạo, chúng tôi sẽ thực hiện. Còn hiện tại, địa phương chỉ rà soát để đánh giá cán bộ của mình để có thể đảm đương nhiệm vụ.