Ngoài việc bị can Nguyễn Bắc Son nói sẽ nộp lại 500 triệu đồng trong tài khoản thì số tiền 3 triệu USD bị cáo khai đã nhận chưa thấy phương hướng gì cả vì bố thì bảo có đưa tiền nhưng con gái bảo không nhận, đại biểu Mai Thị Phương Hoa bày tỏ băn khoăn về thu hồi tài sản tham nhũng.

Chiều 4/9, Uỷ ban Tư pháp của Quốc hội đã cho ý kiến về báo cáo công tác phòng chống tham nhũng năm 2019 của Chính phủ.

Chính phủ nhận định và nhóm nghiên cứu của Uỷ ban Tư pháp cũng đồng tình là "tham nhũng đang từng bước được kiềm chế và có chiều hướng thuyên giảm".

Theo đại biểu Trương Trọng Nghĩa thì có lẽ nên đánh giá là "có biểu hiện thuyên giảm". Bởi lẽ, theo đánh giá của ông thì có những ngành, địa phương chẳng thấy thuyên giảm gì, họ vẫn chẳng sợ gì, chẳng "ngán" gì cả.

"Sự đòi hỏi trắng trợn không còn, ngã giá không còn nhưng có tình trạng "ngâm" việc, cứ để đấy từ đó mới nảy ra cái đút lót để được việc", ông Nghĩa nói.

Liên quan đến thu hồi tài sản tham nhũng, theo nhóm nghiên cứu thì tỷ lệ đạt thấp. Trong số 37 vụ án thuộc diện Ban Chỉ đạo theo dõi, chỉ đạo, tính đến hết tháng 6/2019, cơ quan thi hành án dân sự mới thi hành xong 9.454 tỷ đồng/68.856 tỷ đồng, đạt tỷ lệ 13,73% trên tổng số phải thu…

Nhóm nghiên cứu nhấn mạnh, đây là vấn đề cần được Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao đánh giá đúng thực trạng và có giải pháp khắc phục.

Cũng băn khoăn với kết quả nói trên, đại biểu Mai Thị Phương Hoa đề nghị cần phân tích kỹ về tỷ lệ thu hồi tài sản tham nhũng.

Vì, lúc đầu thanh tra rất nhiều nhưng giảm dần qua điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án... Qua 37 vụ mà Ban chỉ đạo Trung ương về Phòng chống tham nhũng chỉ đạo, đến giai đoạn thi hành án chỉ thu được hơn 13%, vì sao để xảy ra tình trạng như thế?, bà Hoa băn khoăn.

Câu hỏi tiếp theo của đại biểu Hoa là các cơ quan tố tụng đã thực sự quyết liệt, thực hiện các biện pháp ngăn chặn ngay từ đầu chưa, có làm động tác động viên, thuyết phục bị can, bị cáo nộp lại tài sản tham nhũng, tài sản chiếm đoạt của nhà nước?.

Nhắc đến kết luận điều tra vụ AVG mới được công bố, bà Hoa đánh giá các cơ quan tiến hành tố tụng đã rất tích cực thuyết phục, động viên, thực hiện biện pháp nghiệp vụ để người đưa, người nhận hối lộ cùng khai báo và thừa nhận số tiền hối lộ là 3 triệu USD đối với bị can Nguyễn Bắc Son.

"Nhưng tôi cảm nhận thấy rằng người đưa và người nhận nhận thế thôi nhưng thực sự thu hồi được bao nhiêu chưa rõ. Ngoài việc bị can Nguyễn Bắc Son nói sẽ nộp lại 500 triệu đồng trong tài khoản VCB, bị cáo Lê Nam Trà nộp lại 2,5 triệu USD, thì số tiền 3 triệu USD của bị cáo Nguyễn Bắc Son chưa thấy phương hướng gì cả vì bố thì bảo có đưa tiền nhưng con gái bảo không nhận".

Việc thu hồi tài sản tham nhũng vẫn là vấn đề nan giải, đại biểu Hoa khẳng định.

Hồi âm ý kiến đại biểu, Phó Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao Nguyễn Huy Tiến cho biết, thu hồi tài sản cũng tích cực, có tiến bộ rất lớn với dẫn là vụ Phan Văn Anh Vũ đã kê biên 37 bất động sản.

"Đích đến của chúng ta là vừa ngăn ngừa, vừa thu hồi tài sản nên chúng ta phải truy tìm không những tài sản trong nước mà kể cả tài sản ở nước ngoài đã tẩu tán".

Nhấn mạnh  như trên nhưng ông Tiến cũng thừa nhận việc thu hồi tài sản là cam go chứ không dễ dàng.

Điểm lại hàng loạt vụ án tham nhũng, kinh tế lớn đã và đang trong quá trình xử lý, đại biểu Nguyễn Bá Sơn nhận xét, các đối tượng trong những vụ án này "đều là quan chức" ở những cấp khác nhau, loại hình cơ quan khác nhau, hành chính có, doanh nghiệp có.

Ông Sơn cho rằng cần xem xét xem các vị giữ vai trò lãnh đạo các địa phương có sai phạm và bị khởi tố điều tra thì sai phạm của họ điểm chung nhất là gì, nguyên nhân từ đâu để chỉ ra khâu yếu trong điều hành.

Theo đại biểu, không thể tự nhiên mà những vị ở các địa phương dám làm những chuyện như thế. Phải chăng có một thời kỳ kéo dài việc quản lý điều hành xã hội có vấn đề, nổi lên nạn lạm quyền

Dẫn câu chuyện AVG, ông Sơn nói qua thông tin báo chí thì việc phê duyệt bán dự án bán AVG  khi Thủ tướng Chính phủ chưa có ý kiến.

"Tôi không tin rằng câu chuyện chuyển 8.900 tỷ đổng như thế mà không ai biết gì", ông Sơn nói.

Một "vấn nạn" trong phòng chống tham nhũng được nhóm nghiên cứu nhắc đến là những bất cập trong công tác cán bộ với tình trạng không đủ tiêu chuẩn mà vẫn đưa vào, thậm chí còn rất non, chưa đạt yêu cầu nhưng vẫn được "ấn" vào.

"Nhân dân người ta than phiền lắm, con em của người lao động khó lòng vào những chỗ đó lắm. Ở đâu đó tồn tại những chi nhánh, đơn vị, tổ chức ở các địa phương, ngồi bếp ăn thấy hết nửa là con em trong gia đình một vài vị lãnh đạo của đơn vị", đại biểu Sơn phát biểu.

Đồng tình với phân tích của đại biểu Sơn, Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp Lê Thị Nga cho rằng qua các vụ án lớn cần phải rút ra cái gì. "Chúng ta chống hiện nay khá tốt nhưng từ đó đề ra giải pháp phòng thì hạn chế, đặc biệt nghiên cứu từ đó để chỉ ra chính sách vĩ mô thì chưa làm được", Chủ nhiệm Nga nhận xét.