“Cải cách thủ tục hành chính vẫn còn nhiều nơi bỏ 1 tăng 10”

Phát biểu tại Hội thảo bàn về Nghị quyết 19/2018 về cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh vừa được Chính phủ ban hành mới đây, Tiến sĩ Nguyễn Đình Cung, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương (CIEM), khẳng định: Hàng loạt bộ, ban ngành chậm cải cách, cắt bỏ các điều kiện kinh doanh theo quy định của Chính phủ. Kết quả về cải cách thủ tục hành chính có chuyển biến nhưng nhiều nơi "bỏ 1 tăng 10". 

Theo các đánh giá xếp hạng, hiện Việt Nam có 4 chỉ số chưa cải thiện suốt 4 năm qua, đơn cử như: Chỉ số khởi sự kinh doanh, giao dịch thương mại qua biên giới, chỉ số giải quyết tranh chấp hợp đồng và phá sản doanh nghiệp. 

"Đây là điều chúng ta cần suy nghĩ, những thứ mà chúng ta đang làm hiện nay hoàn toàn không phù hợp với thời đại Cách mạng 4.0 và kỷ nguyên kinh tế số. Chúng ta nói nhiều tới thời đại Cách mạng 4.0, kỷ nguyên kinh tế số. Nhưng rõ ràng tư duy của chúng ta về pháp luật, cách thức quản lý vẫn bị kìm hãm, không thay đổi", ông Cung nói.

Theo ông Cung, những bộ là trụ cột trong cuộc cách mạng sắp tới như Giáo dục và Đào tạo, Lao động - Thương binh và Xã hội và Bộ Khoa học và Công nghệ... Tuy nhiên, phần lớn số bộ này không phải là những bộ tiên phong cải cách trong thời gian qua.

Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương khẳng định: Nói thời đại Cách mạng 4.0 hay 5.0 hay kỷ nguyên kinh tế số ở Việt Nam chỉ là giấy tờ, trên hội nghị. Đó là điều tôi muốn cảnh báo, để chúng ta cùng tư duy, cùng suy nghĩ, thúc đẩy cho quá trình cải cách.

Những Luật sắp tới ban hành, nếu chúng ta không thay đổi, vẫn theo lối đưa ra các điều kiện kinh doanh can thiệp vào hoạt động của doanh nghiệp; thêm các giấy phép con, cháu, chúng ta sẽ tiến nhanh hơn quá trình đuổi doanh nghiệp ra khỏi thị trường sớm hơn.

Nghị quyết 19/2018 của Chính phủ nói tới thời hạn tháng 10/2018 sẽ ban hành một nghị định về đơn giản hóa điều kiện kinh doanh, song đến nay chỉ có Bộ Xây dựng đến gần ga cuối, và 5 bộ khác là Bộ Nông nghiệp, Bộ Giao thông Vận tải, Y tế, Tài nguyên và Môi trường, Tư pháp đã soạn thảo Nghị định nhưng chưa trình. Còn mấy tháng, thời gian chưa chắc đã đủ nếu không làm nhanh để thông qua vào cuối tháng 10 năm nay.

Tốc độ cải cách chậm, quy mô cải cách chưa lớn, dù nhiệt tình và hăng hái. Các Bộ khác như Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước, Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Giáo dục và Đào tạo đã rà soát có phương án nhưng chưa có dự thảo Nghị định. 5 tháng nữa thì họ chưa đủ thời gian để đạt mục tiêu.

Còn Bộ Thông tin và Truyền thông, Khoa học và Công nghệ, Quốc phòng, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội chưa rà soát, chưa có phương án cắt giảm. Dự thảo từng nghị định nhưng không có phương án cụ thể nên xảy ra tình trạng bỏ 1 tăng 10. Nhiều khi lãnh đạo Bộ không biết trong ngành của mình cải cách thế nào.

"Với cách làm luật như hiện nay, chất lượng rất đáng lo ngại, Chính phủ muốn cải cách chưa chắc đã đạt được vì còn phụ thuộc vào Quốc hội. Chúng tôi với tư cách nghiên cứu rất lo ngại về chất lượng của các dự thảo Nghị định, các Luật liên quan", ông Cung nêu quan điểm.