Nguyên nhân dẫn đến mức giảm rất mạnh nói trên là hoạt động xả hàng lớn đối với nhiều blue-chip. Các cổ phiếu lớn giảm quá mạnh đã ảnh hưởng xấu lên toàn thị trường, không chỉ ở điểm số. Độ rộng đã có lúc rất hẹp do ảnh hưởng tâm lý.

VN30-Index lúc giảm mạnh nhất mất 1,06%, VNSmallcap chỉ tăng 0,01%, VNMidcap giảm 0,96%. Hầu hết các chỉ số nhóm đều giảm khi VN-Index lao dốc. HNX-Index cũng giảm 0,36%, HNX30 giảm 0,42%.

VN-Index chịu tác động quá mạnh của yếu tố vốn hóa đã diễn biến tiêu cực hơn VN30-Index. Đó là do VCB có lúc giảm tới 5,14%, VNM giảm 1,95%, VIC giảm 0,83%, GAS giảm 1,57%, BID giảm 1,83%, BVH giảm 1,63%...

Các cổ phiếu này nhìn chung đã cải thiện nhẹ về cuối phiên sáng, nhưng mức giảm vẫn còn rất cao ở các cổ phiếu lớn nhất: VCB đang giảm 2,86%, BVH giảm 1,63%, VNM giảm 0,65%, VIC giảm 0,63%, CTG giảm 0,58%, BID giảm 1,83%... Vn30-Index phục hồi trong nửa sau của phiên và thu hẹp mức giảm xuống còn 0,42%. Mức giảm này tốt hơn VN-Index do hạn chế được vốn hóa của VCB và VNM.

Nhà đầu tư nước ngoài đóng dấu ấn mạnh mẽ trong phiên tụt giảm sâu ở các blue-chip. Cuối tuần, quỹ FTSE đã công bố việc điều chỉnh danh mục và VNM, HSG được mua thêm, trong khi các cổ phiếu khác sẽ bị bán ra bớt để nhường chỗ cho hai mã mới này.

Điều bất ngờ là bản thân VNM vẫn đang bị xả rất lớn. Khối ngoại đang bán 737.530 cổ phiếu, tương đương 112,4 tỷ đồng. Phía mua là 506.140 cổ phiếu, tương đương 77,4 tỷ đồng. Quy mô bán ra với VNM chiếm gần 43% thanh khoản.

VCB là cổ phiếu bị xả dữ dội nhất. Khoảng 2,77 triệu cổ phiếu đã được bán ra, tương đương 141,1 tỷ đồng, mua vào 311.220 cổ phiếu, tương đương 15,9 tỷ đồng. Ở VCB gần như là cuộc chiến một chiều: Khối ngoại xả khống chế 88% khối lượng giao dịch, trong khi khối nội mua gần 90% khối lượng.

Tổng hợp ở HSX, nhà đầu tư nước ngoài đang bán ròng khoảng 241,2 tỷ đồng chỉ riêng sáng nay. HAG, HPG, CII, PVD, MSN, BID, VNM, SSI, toàn các blue-chip lại nằm trong số bị bán ra nhiều nhất.

Hành động bán quá mạnh của khối ngoại đã ép giá các blue-chip giảm sâu và kích thích được cầu bắt đáy. Đã có lượng mua lớn ở vùng giá thấp, tạo thanh khoản rất cao ở nhiều cổ phiếu. VNM, VCB - hai cổ phiếu bị xả quy mô lớn nhất - là những mã thanh khoản cao nhất sáng nay. VNM khớp gần 262,3 tỷ đồng và VCB khớp 158,5 tỷ đồng. Hai cổ phiếu này tăng giao dịch 60% so với sáng phiên trước và chiếm 25% giá trị khớp toàn thị trường.

Nhờ giao dịch lớn của VNM và VCB, cộng thêm hai mã thanh khoản cao khác là HSG và HPG, giá trị khớp lệnh cả hai sàn phiên sáng tăng vọt trên 19%, đạt 1.716,9 tỷ đồng, mức cao nhất trong 13 phiên sáng trở lại đây.

Hiện tại, thị trường đang có được mức cân bằng nhẹ ở các cổ phiếu vừa và nhỏ. Độ rộng chung của HSX là 101 mã giảm/93 mã tăng. Tuy nhiên VN30 chỉ có 8 mã tăng/19 mã giảm. Sàn HNX có chỉ số chính tăng 0,23% dù chỉ có 58 mã tăng/94 mã giảm. HNX30 tăng 0,5% với 13 mã giảm/8 mã tăng. Như vậy, các blue-chip đang là nhóm kém nhất thị trường.