Nợ chồng lên nợ, nợ công đã sát trần, nhưng khả năng trả nợ rất khó khăn, đại biểu Hoàng Quang Hàm (Phú Thọ) nhận xét tại phiên thảo luận về kinh tế - xã hội, ngân sách của Quốc hội, sáng 31/10.

4,2 triệu tỷ nợ công vào 2020

Nêu nhiều con số đáng lo về chi tiêu ngân sách, đại biểu Hàm cho biết nợ công đến 2020 dự báo sẽ khoảng 4,2 triệu tỷ, trả lãi chiếm 7 -8% tổng chi ngân sách nhà nước, bình quân trả lãi hơn 100 nghìn tỷ/năm, bằng một nửa số bán vốn nhà nước trong 5 năm.

Thông tin được đại biểu nhấn mạnh là khả năng trả nợ khó khăn, ngân sách trung ương nhiều năm không thặng dư để trả nợ, phải vay đảo nợ làm quy  mô nợ tăng nhanh, nợ chồng lên nợ. 2020 vẫn không khắc phục được nguồn trả nợ, vẫn phải trả bằng nguồn vay mới lên đến 232.000 tỷ.

Nhiều năm nay tăng thu, tiết kiệm chi chưa ưu tiên tích lũy trả nợ. Tinh giản biên chế không đạt mục tiêu nên giảm chi bộ máy không hiệu quả. Hai năm 2015 –2016, khối hành chính giảm được 0,83%, quá xa so với mục tiêu 10% đến 2021, đại biểu Hàm nhìn nhận.

Đáng chú ý, theo đại biểu là số liệu về nợ công còn chưa rõ ràng, minh bạch, Quốc hội chưa được báo cáo rõ về số tiền tích lũy tạm ứng trả nợ thay cho các dự án cho vay lại, các dự án Chính phủ bảo lãnh chậm trả và không trả được nợ.

Vẫn liên quan đến ngân sách, đại biểu Hàm còn nêu thực tế bố trí chậm và không đủ, trong khi nguồn lực đầu tư rất hạn hẹp.

Trong 2 triệu tỷ vốn đầu tư công trung hạn có 80 nghìn tỷ dành cho công trình quan trọng quốc gia nhưng đến nay đã ba năm vẫn chưa bố trí được, đại biểu Hàm sốt ruột.

Kỳ họp này Quốc hội dự kiến thông qua dự án giải phóng mặt bằng cho sân bay Long Thành và chủ trương làm đường cao tốc Bắc - Nam phía đông nhưng không bố trí vốn trong kế hoạch 2018 cũng không để dành phần vốn 2018 chờ Quốc hội phân bổ sau nên không có nguồn tiền để triển khai các dự án trong 2018, đại biểu phân tích.

GDP bất thường

Đột ngột, rơi tự do, bất thường, kỳ lạ là những từ được đại biểu Hàm nhấn mạnh về tình trạng của GDP, không chỉ trong năm 2017.

Ông Hàm phản ánh, nhiều cử tri cho rằng tăng trưởng các quý gần đây không hợp lý, các năm gần đây tăng trưởng quý 1 thấp, nhưng các quý sau cao dần và đến quý 3, quý 4 thường rất cao, sau đó đến quý 1 năm sau lại giảm rất nhanh và đột ngột.

Lý do đưa ra là quý 1 sản xuất và tiêu dùng giảm sút, theo đại biểu là không thuyết phục. Nếu nói rằng do quy trình ngân sách trong năm, quý 1 giải ngân ít cũng không thuyết phục, vì quý 1 có thể giảm chi đầu tư nhưng các khoản chi khác vẫn phải chi. Hơn nữa, chi tiêu ngân sách chỉ tác động một phần đến tăng trưởng. Sản xuất cũng không thể đình trệ trên diện rộng khiến GDP rơi tự do như vậy.

Thật kỳ lạ, năm 2017, chỉ số GDP quý 1 rất thấp, tăng lên trong quý 2, đến quý 3 tăng ngoạn mục và quý 4 thì dự báo còn tăng cao hơn. Với số liệu trên, cử tri cho rằng nếu tăng trưởng tốt, không có nghi vấn gì, thì tăng trưởng đó có nhiều điểm bất hợp lý, trái với logic thông thường nên cần được Chính phủ làm rõ và có giải pháp khắc phục ngay, không để tình trạng này xảy ra ở quý 1/2018, đại biểu Hàm đề nghị.