Cho biết vừa qua đã từ chối nhận danh hiệu gia đình văn hoá, đại biểu Nguyễn Mai Bộ đề nghị Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch nghiêm túc xem xét lại việc trao danh hiệu gia đình văn hoá vì quá hình thức và quá tốn kém lãng phí, phản cảm.

Sáng 16/1, Đoàn giám sát của Quốc hội tiếp tục làm việc với Chính phủ, các bộ, ngành liên quan về việc thực hiện chính sách về phòng, chống xâm hại trẻ em.

Trước đó, trong buổi làm việc chiều 15/1, đại diện một số bộ ngành đã giải trình những vấn đề đoàn giám sát đặt ra, trong đó có đại diện ngành văn hoá, thể thao và du lịch.

Thứ trưởng Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch, bà Trịnh Thị Thuỷ cho biết tới thời điểm hiện nay chưa phát hiện xâm hại tình dục trong lĩnh vực du lịch.

Chưa tin vào thông tin này, đại biểu đề nghị Bộ nắm lại tình hình cho chắc và đặt câu hỏi rộng hơn về vai trò quản lý của Bộ về vấn đề xây dựng gia đình, khi mà đối tượng là người thân trong gia đình xâm hại tình dục trẻ em chiếm 21,3%, bạo lực đối với trẻ em chiếm 65,88%.

Sáng 16/1, điều hành phiên họp, Phó chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu nhấn mạnh,  tình hình xâm hại trẻ em không phải là bình thường mà rất nghiêm trọng, bức xúc.

"Hôm qua xem VTV đưa tin có đường dây đưa học sinh đi làm những việc như vậy (bán dâm - PV)  vậy quản lý nhà nước, quản lý học sinh thế nào?. Tôi nêu ví dụ đó để thấy vấn đề không đơn giản, tại rất nhiều cuộc làm việc tôi vẫn nói con số ở báo cáo chỉ là phần nổi của tảng băng chìm, do đó các bộ báo cáo xem hiệu quả công việc trong việc quản lý thế nào nhất là thực hiện Luật Bảo vệ trẻ em, phòng chống bao lực gia đình, nguyên nhân nào là chính dẫn đến tình trạng hiện nay", ông Lưu phát biểu.

Phó chủ tịch cũng đề nghị Thứ trưởng Thuỷ nói rõ hơn vai trò quản lý gia đình của Bộ, bởi khi đi giám sát thì tỷ lệ người thân thích trong gia đình xâm hại trẻ em chiếm tỷ lệ cao, xâm hại tình dục, dâm ô, bạo lực diễn ra trong gia đình rất nhiều.

Hồi âm ngay sau đó, Thứ trưởng Thuỷ cho biết rất nhiều công việc ngành đã tiến hành, như đề xuất sửa Luật Phòng chống bạo lực gia đình, tham mưu xây dựng chương trình hành động quốc gia về nội dung này, tập trung tuyên truyền nâng cao nhận thức, đặc biệt là vai trò gia đình trong giáo dục đạo đức lối sống, xây dựng chiến lược về gia đình Việt Nam và sẽ tổng kết trong năm 2020.

"Xin một phút" để nói thêm về bộ tiêu chí ứng xử trong gia đình, bà Thuỷ cho biết đã cụ thể hoá thành các bộ tiêu chí, có chung, có riêng để xây dựng đạo đức lối sống nâng cao giá trị truyền thống các gia đình Việt Nam trong ứng xử của các thành viên.

Những tiêu chí này, theo bà Thuỷ rất ngắn gọn, dễ nhớ: quan hệ vợ chồng thì chung thuỷ nghĩa tình, ông bà cha mẹ với con cháu thì gương mẫu yêu thương, con cháu với ông bà cha mẹ thì hiếu thảo lễ phép.

Thứ trưởng nhấn mạnh rằng khi thực hiện thí điểm thì các địa phương rất phấn khởi, kết quả rất đáng mừng, qua 1 năm triển khai thực hiện đã có hơn 7.200 gia đình đã đăng ký thực hiện thí điểm cho thấy tác dụng của bộ tiêu chí này.

Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp Lê Thị Nga ngắt lời: nếu trước tình trạng xâm hại tình dục, ông xâm hại cháu, bố xâm hại con, mà theo giáo dục thì con cái phải nghe lời bố mẹ, thương yêu cô chú, như thế thì rõ ràng trẻ em phải có kỹ năng phòng chống xâm hại trong gia đình, chứ nếu giáo dục ngược lại thì không đúng. Bà Nga nhấn mạnh là "rất đau đầu" trước thực tế này.

Khẳng định sự cần thiết của phối hợp liên ngành, bà Thuỷ cho biết đã có sự phối hợp với ngành giáo dục, không thể chỉ phát huy lối ứng xử truyền thống mà phải trang bị kỹ năng ứng xử cũng như chấp hành quy định của pháp luật, trẻ em phải có kỹ năng ứng phó.

Có tài liệu nào cụ thể nào để trẻ em đọc rồi biết chống xâm hại tình dục không? bà Nga tiếp tục đặt câu hỏi.

Tài liệu trang bị kỹ năng cho trẻ em thì có rất nhiều và có nhiều hình thức để truyền thông, Thứ trưởng Thuỷ trả lời.

Phó chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu nói: có bộ tiêu chí ứng xử rồi nhưng cách thức tuyên truyền đã đúng đối tượng chưa? đặc biệt là với trẻ em đã được tuyên truyền, được tập huấn chưa. Địa phương đã xác định gia đình các cháu có nguy cơ bị xâm hại để tập trung vào đó chưa.

Thực tế có trường hợp xâm hại trẻ em xảy ra rất nhiều lần mà không ai biết, đến khi xảy ra hậu quả như các cháu mang thai thì mới biết, như thế có thể nói phòng ngừa chưa hiệu quả, ông Lưu nói.

Uỷ viên thường trực Uỷ ban Quốc phòng và an ninh của Quốc hội Nguyễn Mai Bộ đề nghị cần nghiêm túc xem xét lại việc trao danh hiệu gia đình văn hoá. Bởi theo ông thì việc này quá hình thức và quá tốn kém lãng phí.

Nhận xét Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch mới chạy theo việc ban hành văn bản, ngay như bộ tiêu chí ứng xử nói trên cũng cần phải xem lại, trong khi có nhiều quy định của pháp luật thì chưa áp dụng triệt để.

100% trường hợp xâm hại trẻ em trong gia đình là dính tới rượu bia, rất phản cảm, ông Bộ nhấn mạnh.

Khẳng định việc trao danh hiệu gia đình văn hoá nhiều trường hợp rất phản cảm, trong làng ma tuý tràn lan vẫn gắn biển làng văn hoá, đại biểu Bộ cho biết vừa qua ông đã từ chối nhận danh hiệu gia đình văn hoá.

Ngành văn hoá cần xem lại những cái lãng phí không cần thiết, phải đi vào thực chất, đó là yếu tố đạo đức lâu nay bỏ rơi, giá trị đạo đức bị đảo lộn, đạo đức xuống cấp nghiêm trọng, ban hành tiêu chí không hiệu quả, không đi vào thực tế mà phải bằng công cụ quản lý, ông Bộ nêu quan điểm.