Trong tham luận được trình bày tại Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam thường niên 2017, Hiệp hội Doanh nghiệp Châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) đề cập nhiều đến xe máy và ôtô tại Việt Nam.

"Cấm xe máy không phải là cách hiệu quả giải quyết kẹt xe"

Trước đó, ngày 4/7 vừa qua, UBND thành phố Hà Nội đã chính thức thông qua Nghị quyết tăng cường quản lý vận tải nhằm giảm tình trạng tắc nghẽn và ô nhiễm ở Hà Nội từ năm 2017 đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030. Nghị quyết cũng đưa ra lộ trình cấm xe máy ở 12 quận nội thành ở Hà Nội từ năm 2030. Thành phố Đà Nẵng cũng đã thông qua đề xuất hạn chế các phương tiện giao thông và xe cộ trong trung tâm thành phố.

Đối với Tp.HCM, trong năm 2017, các cơ quan chức năng đã thảo luận về đề xuất hạn chế và cấm xe máy để giải quyết tắc nghẽn giao thông và ô nhiễm. Cho đến nay chưa có quyết định chính thức nào khác về vấn đề này.

Theo EuroCham, xe máy đã đóng vai trò quan trọng trong việc đi lại hàng ngày của người dân và trở thành lựa chọn kinh tế nhất, thuận tiện và linh hoạt trong giao thông, đặc biệt là ở các thành phố lớn như Hà Nội và Tp.HCM, có cơ sở hạ tầng kiến trúc điển hình của đường phố hẹp.

Hiện tại và có lẽ 10 năm sau, cơ sở hạ tầng và giao thông công cộng ở các thành phố lớn không đáp ứng nhu cầu giao thông của người dân.

Do đó, việc cấm xe máy có thể gây ra nhiều khó khăn và bất tiện trong việc di chuyển của người dân sống ở các thành phố lớn.

Tại Jakarta, Indonesia, chính sách cấm xe máy đã bị người dân ở Jakarta phản đối và sau đó đã bị chính phủ hủy bỏ vì lý do cơ sở hạ tầng và phương tiện giao thông công cộng không đáp ứng được nhu cầu của người dân.

"Hơn nữa, cấm xe máy không phải là cách hiệu quả để giải quyết kẹt xe, ô nhiễm và tai nạn giao thông ở các thành phố lớn. Việc này có thể gây ra những thách thức lớn cho ngành sản xuất xe máy vì từ hơn 10 năm qua, ngành công nghiệp này đã tạo ra sự đầu tư lâu dài tại Việt Nam cho cả thị trường nội địa và xuất khẩu, có đóng góp to lớn và tạo ra giá trị gia tăng cho phát triển kinh tế xã hội của đất nước thông qua việc đóng góp thuế, tạo việc làm tại địa phương", báo cáo của EuroCham nêu.

Để khắc phục tình trạng tắc nghẽn giao thông, ô nhiễm và tai nạn giao thông ở các thành phố lớn thay vì cấm xe máy, chúng tôi đề nghị Chính phủ xem xét tiến hành nghiên cứu, tham khảo và thông qua bài học thành công từ Đài Loan - giao thông công cộng và cơ sở hạ tầng giao thông đã được nâng cao và xe máy được sử dụng trong sự hòa hợp.

Hơn nữa, cần phải xem xét các khía cạnh toàn diện bao gồm nhu cầu thực tế của người dân để đề xuất kế hoạch khả thi, giảm thiểu những rối loạn trong cuộc sống và công việc của người dân, đồng thời tránh những hậu quả kinh tế tiêu cực.

Chính phủ sẽ quản lý hoặc chỉ cấm những chiếc xe máy lỗi thời gây ô nhiễm không khí như ở Ấn Độ, chính phủ chỉ cấm xe máy trên 20 năm tuổi và tăng cường nhận thức của người dân về tuân thủ các quy định về giao thông và an toàn giao thông.

Xe máy cao cấp bị sao chép

Cũng trong báo cáo này, EuroCham đề cập đến việc vi phạm quyền sở hữu trí tuệ ở Việt Nam.

Hiệp hội Doanh nghiệp Châu Âu tại Việt Nam báo cáo: "Xe máy cao cấp được sản xuất bởi các công ty của chúng tôi đang bị sao chép. Ưu tiên "bắt chước hơn là đổi mới", một số công ty đang cố gắng kinh doanh trên ấn tượng của các sản phẩm và gây nhầm lẫn cho công chúng với các sản phẩm ban đầu".

EuroCham cho rằng, hoạt động này không chỉ vi phạm các quy định về sở hữu trí tuệ liên quan đến kiểu dáng công nghiệp mà còn gây ra cạnh tranh không lành mạnh.

Do đó, EuroCham kiến nghị Chính phủ Việt Nam hướng dẫn chi tiết luật thực thi quyền sở hữu trí tuệ, tăng cường bảo vệ và đảm bảo thi hành bảo vệ kiểu dáng công nghiệp và thiết kế sản phẩm như vi phạm thiết kế phải bị truy tố theo luật hình sự và hình phạt đối với xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ (bao gồm các sản phẩm giả mạo) theo thủ tục hành chính phải được tăng lên.

Hơn nữa, cần chủ động ngăn chặn vi phạm về sở hữu trí tuệ và tăng cường công tác khảo sát thị trường, thiết lập cơ chế liên lạc, trao đổi thông tin nhanh chóng và hiệu quả giữa các cơ quan thực thi pháp luật với các chủ sở hữu quyền sở hữu trí tuệ để ngăn chặn kịp thời các hành vi xâm phạm.

Cục Quản lý Thị trường và Cảnh sát Kinh tế, Cục Sở hữu trí tuệ và Cơ quan đăng ký xe máy để tiếp tục theo dõi việc đăng ký các sản phẩm như xe máy, xe điện, xe ôtô…