Để phục vụ hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách diễn ra ngày 4/4, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đã dự thảo báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật An ninh mạng, một trong hai dự luật trong chương trình hội nghị.

Đây cũng là dự án luật còn nhiều ý kiến khác nhau, từ sự cần thiết phải ban hành cho đến các nội dung cụ thể, khi được thảo luận lần đầu tại kỳ họp thứ tư (cuối 2017) của Quốc hội.

Tại báo cáo này, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội khẳng định cần thiết phải ban hành Luật An ninh mạng và nhấn mạnh, không gian mạng là môi trường đặc thù (phi truyền thống) có những yêu cầu, nội dung riêng về công tác quản lý nhà nước.

Lần chỉnh lý này cũng đã cụ thể hóa những nội dung có liên quan đến việc hạn chế quyền con người, quyền công dân và thẩm quyền áp dụng các biện pháp bảo vệ an ninh mạng, báo cáo nêu rõ.

Với nội dung cụ thể của dự thảo luật, tranh luận khá gay gắt tại nghị trường với dự thảo Chính phủ trình chính là yêu cầu các doanh nghiệp nước ngoài phải đặt cơ quan đại diện, máy chủ quản lý dữ liệu người sử dụng Việt Nam trên lãnh thổ Việt Nam.

Một số vị đại biểu không nhất trí với quy định này và cho rằng không phù hợp với thông lệ quốc tế. Nhưng một số vị khác cho rằng đó là biện pháp cần thiết.

Tại dự thảo mới nhất, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo không quy định nội dung này trong dự thảo luật để bảo đảm tính khả thi và thuận lợi cho hoạt động của các doanh nghiệp nước ngoài khi cung cấp dịch vụ vào Việt Nam.

Nhưng, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đề nghị giữ nội dung yêu cầu đặt cơ quan đại diện và lưu trữ dữ liệu người sử dụng Việt Nam trên lãnh thổ Việt Nam.

Việc quy định như vậy, theo Uỷ ban Thường vụ Quốc hội sẽ có nhiều thuận lợi.

Một là, đáp ứng được yêu cầu bảo vệ chủ quyền quốc gia đối với dữ liệu điện tử và xử lý các tình huống, hành vi trên không gian mạng xâm phạm an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội. 

Gắn nghĩa vụ, trách nhiệm của các doanh nhiệp nước ngoài cung cấp dịch vụ xuyên biên giới trong việc phối hợp cung cấp thông tin, dữ liệu phục vụ điều tra, xác minh, xử lý vi phạm liên quan đến người sử dụng dịch vụ tại Việt Nam. Bảo đảm tính khả thi khi phối hợp ngăn chặn, gỡ bỏ thông tin chống Đảng, Nhà nước, vi phạm pháp luật của Việt Nam. Ngăn chặn có hiệu quả hoạt động chống phá của các đối tượng phản động, gián điệp trong và ngoài nước sử dụng không gian mạng.

Hai là, phù hợp với các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên, như tuyên ngôn quốc tế nhân quyền, công ước quốc tế về các quyền dân sự và chính trị, công ước quốc tế về các quyền kinh tế, xã hội và văn hóa, các hiệp định cơ bản của WTO; phù hợp với Hiến pháp năm 2013 của Việt Nam. 

Đồng thời, đáp ứng yêu cầu của tình hình thực tiễn hiện nay (theo thống kê của Bộ Công an, tính đến tháng 1/2018, Google đã thuê 1.781 máy chủ, Facebook đã thuê 441 máy chủ của các doanh nghiệp Việt Nam để lưu trữ dữ liệu tại Việt Nam).

Ba là, tạo hành lang pháp lý cho các bộ, ngành chức năng quản lý chặt chẽ hoạt động của các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ xuyên biên giới khi kinh doanh vào Việt Nam, đảm bảo chủ quyền thanh toán, chống thất thu thuế đối với các doanh nghiệp này. Đồng thời, xóa bỏ sự bất bình đẳng trong hoạt động kinh doanh giữa các doanh nghiệp nước ngoài và doanh nghiệp trong nước.

Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cũng cho biết, đây là nội dung còn ý kiến khác nhau, dự kiến trước khi Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 5 tới đây, sẽ gửi phiếu xin ý kiến các vị đại biểu Quốc hội.