14:18 11/01/2020

Iran thừa nhận bắn rơi máy bay chở khách Ukraine

An Huy

Iran ngày 11/1 thừa nhận vô tình bắn hạ máy bay chở khách Ukraine vì nhầm máy bay này là mối đe dọa

Lực lượng cứu hộ tại hiện trường rơi máy bay chở khách Ukraine ở Iran - Ảnh: Bloomberg.
Lực lượng cứu hộ tại hiện trường rơi máy bay chở khách Ukraine ở Iran - Ảnh: Bloomberg.

Iran ngày 11/1 thừa nhận vô tình bắn hạ máy bay chở khách Ukraine vì nhầm máy bay này là mối đe dọa vào thời điểm căng thẳng với Mỹ đang gia tăng mạnh. Tuyên bố mới nhất từ Tehran đảo ngược sự phủ nhận trước đó của Iran khi một số nước phương Tây cho rằng chiếc máy bay xấu số trúng tên lửa.

Theo tin từ Bloomberg, lời thừa nhận trên được quân đội Iran đưa ra sau khi tiến hành một cuộc điều tra riêng. Quân đội Iran nói chuyến bay 752 của hãng hàng không Ukraine International Airlines bay rất gần một khu quân sự nhạy cảm của lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran và bị bắn rơi do "lỗi của con người". Tuyên bố nói "thủ phạm" bắn hạ máy bay sẽ được xác định và giao cho cơ quan luật pháp.

Chiếc máy bay Boeing 737-800 mới được đưa vào sử dụng cách đây 3 năm đột ngột dừng truyền tín hiệu vị trí và rơi xuống đất chỉ khoảng 2 phút sau khi cất cánh từ Tehran vào hôm thứ Tư tuần này, khiến tất cả 176 người trên máy bay thiệt mạng.

Vụ rơi xảy ra chỉ vài giờ sau khi Iran thực thi cuộc tấn công tên lửa nhằm vào hai căn cứ có lực lượng Mỹ ở Iraq, trả đũa việc Mỹ không kích chết tướng Qassem Soleimani của Iran trước đó ít hôm.

"Lực lượng vũ trang Iran đã ở trong tình trạng báo động cao sau lời đe dọa của Mỹ về tấn công vào các mục tiêu ở Iran", quân đội nước này nói. "Trong tình huống nhạy cảm cao và căng thẳng như vậy, chuyến bay 752 bay gần một khu vực quân sự nhạy cảm của Vệ binh Cách mạng Hồi giáo, ở độ cao và góc nghiêng khiến máy bay bị nhầm là một mục tiêu địch. Máy bay đã bị bắn trúng do lỗi của con người và một cách không có chủ đích".

Hãng thông tấn nhà nước Iran IRNA cho biết nước này sẽ gửi hộp đen của chiếc máy bay gặp nạn tới Pháp do Tehran thiếu công nghệ để giải mã dữ liệu. Các quan chức quân sự Iran sẽ cung cấp thông tin cụ thể hơn về vụ bắn nhầm máy bay này trên truyền thông nhà nước vào ngày thứ Bảy (11/1).

Trên mạng xã hội Twitter, Ngoại trưởng Iran Zavad Zarif chỉ trích "lỗi của con người vào thời điểm cuộc khủng hoảng gây ra bởi chủ nghĩa phiêu lưu của Mỹ" đã dẫn tới thảm họa. Tổng thống Iran Hassan Rouhani nói rằng nước này "vô cùng lấy làm tiếc về sự nhầm lẫn tai hại", cho biết Iran sẽ tiếp tục điều tra và gia đình của các nạn nhân sẽ được bồi thường.

Theo giới chuyên gia, sự việc này có thể khiến Iran bị cô lập mạnh mẽ hơn. Lệnh trừng phạt của Mỹ, nhất là đối với ngành dầu lửa của Iran, đã khiến nền kinh tế Iran chìm sâu vào suy thoái. Ông Rouhani cáo buộc Mỹ đang tiến hành một cuộc "chiến tranh kinh tế" chống lại Iran.

Mới vào hôm thứ Sáu, Iran còn phủ nhận máy bay chở khách Ukraine rơi ở Iran là do trúng tên lửa, đồng thời cáo buộc phương Tây đang dùng chiêu "chiến tranh tâm lý".

Trước đó, giới chức nhiều nước phương Tây nói họ tin máy bay bị bắn rơi một cách không có chủ đích. Nguồn tin tình báo Mỹ nói vệ tinh do thám của Mỹ phát hiện thấy có hai tên lửa đất đối không SA-15 được phóng ở thời điểm máy bay rơi.

Bloomberg nói rằng không có khu vực quân sự nào hiện rõ trên các bức ảnh vệ tinh chụp đường đi của chuyến bay xấu số. Chỉ có một nhà máy điện và một khu công nghiệp ở khu vực nơi máy bay kết thúc việc truyền dữ liệu, cùng những khu đất trống rộng lớn - theo bản đồ Google.

Thảm họa này nối dài thêm danh sách những vụ bắn nhầm máy bay dân sự trên thế giới.

Năm 2014, một máy bay của Malaysia Airlines bị rơi ở miền Đông Ukraine, và cuộc điều tra kết luận máy bay đã bị lực lượng nổi dậy ở khu vực này bắn hạ. Toàn bộ 298 người trên máy bay không một ai sống sót.

Năm 1988, một máy bay chở khách Iran bị tên lửa từ chiến hạm Mỹ bắn hạ, khiến 290 hành khách và thành viên phi hành đoàn thiệt mạng. Quân đội Mỹ nói bị nhầm máy bay này là máy bay chiến đấu của Iran - một tuyên bố mà Iran phủ nhận.