07:45 29/05/2018

Khủng hoảng chính trị Italy đe dọa tương lai đồng Euro

Bình Minh

Là nền kinh tế lớn thứ ba của Eurozone và có mức nợ lớn, Italy đặt ra nguy cơ lớn cho tương lai đồng Euro

Đồng Euro lại đang đối mặt thách thức mới từ Italy - Ảnh: Financial Times.
Đồng Euro lại đang đối mặt thách thức mới từ Italy - Ảnh: Financial Times.

Đồng Euro có vẻ đã "thoát hiểm" khi kế hoạch thành lập một chính phủ liên minh có quan điểm hoài nghi đối với đồng tiền chung này sụp đổ vào cuối tuần vừa rồi. Tuy vậy, diễn biến này dường như là sự khởi đầu cho một cuộc chiến mới xung quanh đồng tiền chung châu Âu - hãng tin Reuters cho hay.

Hôm Chủ nhật, Tổng thống Italy Sergio Mattarella bác bỏ đề cử ông Paolo Savona, một người có quan điểm chống đồng Euro, vào vị trí Bộ trưởng Bộ Kinh tế Chính phủ mới. Ông Savona được đề cử cho cương vị này bởi đảng cực hữu League và đảng 5-Star Movement, một đảng mới theo khuynh hướng chính trị phi truyền thống. Trước đây ông Savona từng nói Italy nên rút khỏi khối sử dụng đồng tiền chung.

Hai đảng League và 5-Star Movement vốn là đối thủ của nhau trong cuộc bầu cử ở Italy hồi tháng 3. Tuy nhiên, trong cuộc bầu cử này, không chính đảng nào hội đủ số phiếu để thành lập chính phủ, nên bắt buộc phải liên minh.

Mâu thuẫn giữa hai đảng trên với Tổng thống Mattarella đã khiến kế hoạch thành lập chính phủ liên minh sụp đổ. Cáo buộc ông Mattarella phản bội cử tri, League và 5-Star từ bỏ kế hoạch nỗ lực lập chính phủ liên minh, và thay vào đó cân nhắc hợp sức trong một cuộc bầu cử sớm có khả năng được tổ chức vào mùa thu năm nay hoặc đầu năm 2019.

Khủng hoảng chính trị Italy đe dọa tương lai đồng Euro - Ảnh 1.

Tổng thống Italy Sergio Mattarella phát biểu tại một cuộc họp báo ở Rome hôm 27/5 - Ảnh: Reuters.

Để khắc phục tình trạng khoảng trống quyền lực trong thời gian chờ bầu cử sớm, Tổng thống Mattarella ngày 28/5 đã bổ nhiệm ông Carlo Cottarelli, một cựu quan chức của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) vào ghế Thủ tướng tạm quyền.

"Cuộc bầu cử tới sẽ không mang ý nghĩa chính trị, mà sẽ là một cuộc trưng cầu dân ý thực sự, giữa một bên là những người muốn Italy là một quốc gia tự do và một bên là những người muốn Italy bị nô dịch", thủ lĩnh đảng League, ông Matteo Salvini nói ngày 28/2. "Italy ngày nay không tự do, mà bị chiếm hữu về mặt tài chính bởi người Đức, người Pháp và những người dẫn đầu đồng Euro".

Đồng Euro, trái phiếu và chứng khoán châu Âu đã tăng vào đầu phiên giao dịch ngày thứ Hai, sau khi ông Mattarella phủ quyết việc đề cử ông Savona vào thế Bộ trưởng Bộ Kinh tế. Tuy nhiên, nỗi lo sợ lại nổi lên khi khả năng bầu cử sớm được đặt ra.

Tỷ giá đồng Euro so với đồng USD ngày 28/5 có lúc giảm xuống 1,1608 USD/Euro, mức thấp nhất trong 6 tháng rưỡi.

"Cuộc bầu cử này sẽ giống như một cuộc trưng cầu dân ý đối với Liên minh châu Âu (EU) và đồng Euro", ông Francesco Galietti, người đứng đầu công ty phân tích rủi ro chính trị Policy Sonar ở Rome, phát biểu. "Đây là một mối đe dọa sống còn đối với toàn bộ Eurozone".

Nếu tại cuộc bầu cử này, người Italy chọn những chính đảng chống EU và Euro, thì kết quả đó sẽ đặt ra thách thức lớn nhất đối với khối này kể từ cuộc trưng cầu dân ý Brexit của Anh cách đây 2 năm, đồng thời đặt ra những câu hỏi mới về tương lai của đồng tiền chung.

Là nền kinh tế lớn thứ ba của Eurozone và lại có mức nợ lớn, Italy đặt ra một nguy cơ tiềm tàng lớn hơn nhiều đối với khối Eurozone so với cuộc khủng hoảng kinh tế Hy Lạp.

Các cuộc trưng cầu dân ý cho thấy đảng League đang nhận được sự ủng hộ ngày càng lớn kể từ khi giành 17% số phiếu trong cuộc bầu cử 4/3. Có thời điểm, tỷ lệ ủng hộ của cử tri Italy đối với đảng cực hữu này lên tới 24%. Trong khi đó, tỷ lệ ủng hộ của đảng 5-Star vẫn ổn định ở mức 32% như tỷ lệ phiếu giành được trong cuộc bầu cử hồi tháng 3.

Hôm thứ Bảy, cựu Thủ tướng Italy Massimo D’Alema đã tóm tắt nỗi sợ hãi của các chính đảng truyền thống ở nước này hiện nay: "Nếu chúng ta bầu cử lại vì việc ông Savona bị phủ quyết, thì các đảng phi truyền thống sẽ giành 80% số phiếu".

Hồi tháng 2, ông Salvina - thủ lĩnh League - chỉ trích mạnh đồng Euro, nói rằng đồng tiền chung này là một "sai lầm đối với nền kinh tế của chúng ta".

"Chúng ta không có đồng Euro trong ví. Chúng ta chỉ có một đồng Mark Đức mà họ gọi là Euro", ông Salvina nói.