10:53 12/04/2018

Mỹ-Nga khẩu chiến kịch liệt về Syria

An Huy

Mỹ và Nga đang đứng trước nguy cơ xung đột trực tiếp lần đầu tiên trong cuộc nội chiến đã 7 năm ở Syria

Cảnh đổ nát ở thị trấn Douma của Syria, tháng 3/2018 - Ảnh: Reuters.
Cảnh đổ nát ở thị trấn Douma của Syria, tháng 3/2018 - Ảnh: Reuters.

Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 11/4 cảnh báo Nga "chuẩn bị sẵn sàng" cho những cuộc tấn công của tên lửa Mỹ vào Syria nhằm đáp trả vụ tấn công bị nghi dùng vũ khí hóa học mà phương Tây cho là lực lượng của Tổng thống Bashar al-Assad thực hiện.

"Hãy chuẩn bị sẵn sàng, hỡi nước Nga, bởi tên lửa sẽ được phóng. Những quả tên lửa đẹp, mới và thông minh!" hãng tin Reuters dẫn dòng trạng thái trên mạng xã hội Twitter của nhà lãnh đạo Mỹ. "Các ông không nên đứng về phía một kẻ sát hại người dân của mình (chỉ Tổng thống Assad)."

Trước đó, Nga cảnh báo rằng bất kỳ tên lửa Mỹ nào nhằm vào Syria sẽ bị đánh chặn, và địa điểm phóng tên lửa Mỹ sẽ trở thành mục tiêu tấn công của lực lượng Nga.

"Nếu có một vụ tấn công tên lửa của Mỹ, thì tên lửa đó sẽ bị bắn hạ, và thậm chí nguồn phóng tên lửa đó sẽ trở thành mục tiêu tấn công", Đại sứ Nga tại Lebanon, ông Alexander Zasypkin, tuyên bố.

Vào hôm Chủ Nhật, ông Trump có một động thái hiếm gặp là phê phán mạnh Chính phủ Nga, trực tiếp chỉ trích Tổng thống Nga Vladimir Putin về sự ủng hộ mà Moscow dành cho ông Assad. Người đứng đầu Nhà Trắng cũng thề rằng Nga "sẽ phải trả giá đắt" vì điều này.

Phản ứng sau dòng tweet ngày thứ Tư của ông Trump, một phát viên của Bộ Ngoại giao Nga nói: "Tên lửa thông minh nên bay về phía những kẻ khủng bố, chứ không phải là về phía một chính phủ hợp pháp".

Chỉ 40 phút sau dòng tweet đầu tiên, ông Trump tiếp tục đăng một dòng tweet khác, gọi mối quan hệ Mỹ-Nga hiện nay là "tệ hơn bao giờ hết", và nói thêm rằng "chẳng có lý do gì cho điều này". Ông kết thúc dòng trạng thái bằng một câu mà nhiều người xem là một nỗ lực nhanh chóng nhằm giảm nhiệt căng thẳng: "Dừng chạy đua vũ trang chăng?"

Về lời cảnh báo tấn công Syria của ông Trump, điện Kremlin ngày thứ Tư tuyên bố không tham gia vào "ngoại giao Twitter".

"Chúng tôi không tham gia vào ngoại giao Twitter", phát ngôn viên Dmitry Peskov của điện Kremlin nói. "Chúng tôi ủng hộ những giải pháp nghiêm túc. Chúng tôi tiếp tục tin rằng điều quan trọng là không có những động thái làm tổn hại đến một tình huống vốn dĩ rất mong manh".

Việc ông Trump dùng từ "tên lửa thông minh" trong dòng tweet cảnh báo Nga có vẻ nhằm vào tuyên bố của Tổng thống Putin hồi tháng 3 rằng quân đội Nga đã chế tạo được một loại tên lửa mới có thể vươn tới bất kỳ nơi nào trên thế giới. Tuyên bố này của ông Putin hiện chưa được kiểm chứng.

Lời cảnh báo của ông Trump đặt ra nguy cơ xung đột trực tiếp lần đầu tiên giữa hai cường quốc đứng về những phe đối nghịch nhau trong cuộc nội chiến đã kéo dài 7 năm ở Syria, đẩy bất ổn ở khu vực Trung Đông gia tăng. Trong khi Nga hậu thuẫn Tổng thống Assad, Mỹ và đồng minh đứng về phía các lực lượng nổi dậy chống Chính phủ Syria.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), 43 đã chết và hơn 500 người khác bị thương trong vụ tấn công nghi sử dụng khí độc ở Douma, Syria vào cuối tuần trước. Nguồn thạo tin từ Chính phủ Mỹ nói với Reuters rằng Mỹ còn chưa có 100% chứng cứ để khẳng định rằng chất độc thần kinh được sử dụng trong vụ tấn công này và nguồn gốc của chất độc đó. Tuy nhiên, một số bằng chứng cho thấy chất độc đã được thả xuống từ máy bay trực thăng.

Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Mỹ Jim Mattis tỏ ra thận trọng sau khi ông Trump cảnh báo tấn công Syria. Ông nói Mỹ đang đánh giá thông tin tình báo về vụ tấn công ở Douma. Khi được hỏi liệu đã có đủ bằng chứng để quy trách nhiệm vụ tấn công cho chính quyền Assad, ông Mattis nói: "Chúng tôi vẫn đang làm việc về vấn đề này".

Người đứng đầu Lầu Năm Góc cũng nói quân đội Mỹ đã chuẩn bị sẵn sàng để có hành động quân sự nếu phù hợp.

Trong bối cảnh căng thẳng gia tăng, cơ quan kiểm soát không lưu châu Âu Eurocontrol đã cảnh báo các hãng hàng không cần thận trọng khi hoạt động ở khu vực phía Đông của Địa Trung Hải bởi khả năng có tên lửa được phóng.