Trung Quốc cáo buộc Mỹ "liên tục lạm dụng" các biện pháp thương mại, trong khi Tổng thống Mỹ Donald Trump được cho là sẽ tuyên bố áp thuế quan đối với một loạt mặt hàng nhập khẩu từ Trung Quốc vào ngày 22/3.

Nguồn thạo tin tiết lộ với hãng tin Reuters rằng ông Trump sẽ dựng hàng rào thuế quan đối với những mặt hàng Trung Quốc có tổng kim ngạch nhập khẩu vào Mỹ lên tới 60 tỷ USD mỗi năm. Một động thái như vậy làm gia tăng lo ngại chiến tranh thương mại sẽ nổ ra giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Hôm thứ Tư, Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) ra phán quyết nói rằng Mỹ không tuân thủ đầy đủ một phán quyết năm 2014 của tổ chức này phản đối thuế quan chống trợ cấp mà Washington đặt ra đối với nhiều mặt hàng của Trung Quốc từ tấm pin năng lượng mặt trời và tháp điện gió, cho tới xi-lanh thép và nhôm đùn.

Phán quyết của WTO "chứng tỏ phía Mỹ đã vi phạm quy định của WTO, liên tục lạm dụng các biện pháp phòng vệ thương mại, gây phương hại nghiêm trọng đến bản chất bình đẳng và công bằng của môi trường thương mại quốc tế, và xói mòn sự ổn định của hệ thống thương mại đa phương", một tuyên bố của Bộ Thương mại Trung Quốc ngày 21/3 viết.

Biện pháp đánh thuế hàng Trung Quốc mà ông Trump được cho sẽ công bố ngày 22/3 thuộc Điều 301, Luật Thương mại 1974 của Mỹ, theo sau cuộc điều tra về quyền sở hữu trí tuệ đối với Trung Quốc mà Washington khởi động vào tháng 8 năm ngoái. Ông Trump cáo buộc Bắc Kinh buộc các công ty Mỹ phải chuyển giao tài sản trí tuệ cho phía Trung Quốc để đổi lấy sự tiếp cận thị trường đông dân nhất thế giới.

Nhà lãnh đạo Mỹ gần đây nói chiến tranh thương mại là "tốt" và Mỹ "dễ dàng chiến thắng". Trong khi đó, Trung Quốc nói không muốn xảy ra chiến tranh thương mại, nhưng cảnh báo sẵn sàng đáp trả nếu điều đó xảy đến.

"Về cuộc điều tra theo Điều 301, Trung Quốc đã nhiều lần thể hiện lập trường kiên quyết phản đối dạng hành động đơn phương và mang màu sắc chủ nghĩa bảo hộ này của Mỹ", Bộ Thương mại Trung Quốc nói trong một tuyên bố ra ngày 22/3. "Trung Quốc sẽ không khoanh tay đứng nhìn quyền và lợi ích hợp pháp của mình chịu tổn hại. Chúng tôi sẽ thực hiện tất cả các biện pháp cần thiết để bảo vệ vững chắc quyền và lợi ích của mình".

Tờ Wall Street Journal nói rằng Bắc Kinh đã chuẩn bị sẵn sàng đáp trả Mỹ bằng thuế quan nhằm vào lực lượng ủng hộ chính của ông Trump, bao gồm thuế đánh vào hàng nông sản Mỹ.

Đại diện thương mại Mỹ Robert Lighthizer ngày 21/3 nói rằng hàng rào thuế quan có thể nhằm vào ngành công nghệ co của Trung Quốc, và có thể sẽ có hạn chế đối với đầu tư của Trung Quốc vào Mỹ.

Những biện pháp mà Washington dự kiến đưa ra được cho là sẽ chỉ ảnh hưởng ở mức độ hạn chế đối với nền kinh tế Trung Quốc, bởi kinh tế nước này đã giảm nhiều mức độ phụ thuộc vào xuất khẩu so với cách đây 1 thập kỷ. Tuy nhiên, có một số ngành nhất định sẽ chịu tác động lớn, chẳng hạn công nghệ thông tin và hàng tiêu dùng lâu bền.

Trong một dấu hiệu cho thấy những gì có thể xảy đến, Best Buy, nhà bán lẻ hàng điện tử tiêu dùng lớn nhất của Mỹ, đã quyết định dừng bán điện thoại thông minh (smartphone) của hãng công nghệ Trung Quốc Huawei - nguồn thạo tin tiết lộ với Reuters.

Tổ chức đánh giá tín nhiệm Moody’s Investors Service nói rằng ảnh hưởng sẽ lớn hơn nhiều nếu Mỹ mở rộng hàng rào thuế quan và tung các biện pháp bảo hộ thương mại trên diện rộng. Những ngành của Trung Quốc có thể chịu tác động mạnh trong trường hợp đó bao gồm sản phẩm giấy và gỗ, nội thất, máy văn phòng, thiết bị gia dụng, thiết bị điện, xe công trình, thiết bị viễn thông, máy điện, hàng dệt may và giày dép, mỡ động vật…

Ngược lại, Trung Quốc có thể nhằm vào những doanh nghiệp lớn của Mỹ như Boeing, Qualcomm, Tesla… để trả đũa. Boeing hiện đang nắm những hợp đồng cung cấp máy bay trị giá nhiều tỷ USD cho các hãng hàng không Trung Quốc. Trong khi đó, Qualcomm còn đang chờ được Trung Quốc phê chuẩn kế hoạch mua lại hãng sản xuất thiết bị bán dẫn NXP Semiconductors NV với giá 44 tỷ USD.

Hãng xe điện Tesla đang đàm phán với chính quyền thành phố Thượng Hải của Trugn Quốc về xây dựng một nhà máy sản xuất xe tại địa phương này.

Ngoài ra, truyền thông nhà nước Trung Quốc cũng đã kêu gọi Bắc Kinh nhằm vào đậu tương nhập khẩu từ Mỹ để trả đũa hành động thương mại của Washington.