11:48 14/04/2018

Ông Trump bị chỉ trích vì không hỏi ý kiến Quốc hội Mỹ trước khi tấn công Syria

Bình Minh

Một số nghị sỹ thuộc cả hai đảng Cộng hòa và Dân chủ cùng chỉ trích vì ông Trump không tham vấn Quốc hội

Pháo phòng không trên bầu trời Damascus vào sáng sớm ngày thứ Bảy theo giờ địa phương, khi lực lượng Mỹ, Anh và Pháp tấn công Syria - Ảnh: Reuters.
Pháo phòng không trên bầu trời Damascus vào sáng sớm ngày thứ Bảy theo giờ địa phương, khi lực lượng Mỹ, Anh và Pháp tấn công Syria - Ảnh: Reuters.

Ngay sau khi Tổng thống Donald Trum tuyên bố lực lượng của Mỹ phối hợp với lực lượng của Anh và Pháp tiến hành tấn công Syria, một số nghị sỹ thuộc cả hai đảng Cộng hòa và Dân chủ cùng lên tiếng chỉ trích vì ông Trump không tham vấn Quốc hội trước khi hạ lệnh tấn công.

Hãng tin BBC cho biết, chỉ vài phút sau bài phát biểu được truyền hình trực tiếp của ông Trump về Syria vào tối ngày thứ Sáu theo giờ Washington, những lời chỉ trích từ hai đảng đã bắt đầu nhằm vào ông.

Thượng nghị sỹ Dân chủ Tim Kaine gọi đây là hành động "bất cẩn" và "bất hợp pháp", đồng thời lo ngại rằng vụ tấn công Syria có thể khiến ông Trump đi đến quyết định tấn công Iran hoặc thậm chí là Triều Tiên.

Hạ nghị sỹ Cộng hòa Thomas Massie gọi hành động này của ông Trump là không phù hợp với hiến pháp.

Các chuyên gia luật pháp có quan điểm trái chiều về vấn đề này, tương tự như khi ông Trump hạ lệnh không kích Syria vào tháng 4 năm ngoái cũng nhằm đáp trả một vụ tấn công hóa học ở Syria.

Lần này, cuộc tấn công của Mỹ, Anh và Pháp là sự đáp trả của đối với vụ tấn công nghi sử dụng vũ khí hóa học ở Douma, Syria vào tuần trước. Mỹ và đồng minh cáo buộc lực lượng của Tổng thống Syria Bashar al-Assad là thủ phạm gây ra vụ tấn công khiến ít nhất 60 người thiệt mạng và hơn 500 người khác bị thương.

Douma là một thị trấn thuộc quyền kiểm soát của lực lượng nổi dậy chống Tổng thống Syria Bashar al-Assad. Chính phủ Syria phủ nhận cáo buộc nói họ gây ra vụ tấn công này. Đồng minh của ông Assad là Nga thì cho rằng phương Tây "dựng chuyện" vụ tấn công hóa học nhằm lấy cớ tấn công Syria.

Lên án điều mà Mỹ cho là vai trò của ông Assad trong vụ tấn công hóa học nói trên, ông Trump nói trong bài phát biểu ngày thứ Sáu: "Đó không phải là hành động của một con người, mà là tội ác của quỷ dữ".

Trong một cuộc họp báo tại Lầu Năm Góc, Chủ tịch Hội đồng tham mưu trưởng Liên quân Mỹ Joseph Dunford nói các mục tiêu bị tấn công bao gồm một cơ sở nghiên cứu của Syria và một kho vũ khí hóa học của nước này.

Với sự phối hợp lực lượng của Mỹ, Anh và Pháp, cuộc tấn công này có vẻ mạnh hơn cuộc không kích mà Mỹ nhằm vào Syria vào tháng 4/2017. Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Mỹ Jim Mattis nói số lượng vũ khí được sử dụng lần này nhiều gấp đôi so với cuộc tấn công vào năm ngoái. Ông Mattis cũng miêu tả cuộc tấn công lần này là "một phát bắn" để khiến ông Assad không hành động tương tự thêm lần nữa.

Ông Dunford cho biết máy bay có người lái của Mỹ đã được sử dụng trong chiến dịch, và cuộc tấn công được lên kế hoạch sao cho giảm thiểu rủi ro thương vong của lực lượng quân sự Nga tại Syria. Một quan chức Mỹ tiết lộ với Reuters rằng tên lửa hành trình Tomahawk đã được dùng cho cuộc tấn công. Trong cuộc tấn công Syria vào tháng 4 năm ngoái, Mỹ phóng 59 quả Tomahawk từ hai khu trục hạm USS Porter và USS Ross trên Địa Trung Hải vào một sân bay quân sự của Syria.

Truyền hình quốc gia Syria nói lực lượng phòng không nước này đã bắn hạ 13 tên lửa trong cuộc tấn công do Mỹ dẫn đầu vào ngày thứ Bảy theo giờ địa phương.

"Mục đích chúng tôi hành động tối nay là nhằm thiết lập một sự ngăn ngừa mạnh mẽ đối với việc sản xuất, reo rắc và sử dụng vũ khí hóa học", ông Trump nói.

Trong bài phát biểu kéo dài 8 phút, nhà lãnh đạo Mỹ nói rõ rằng ông không muốn dính líu sâu hơn vào Syria, nơi 2.000 lính Mỹ đang có mặt để chống tổ chức khủng bố khét tiếng tự xưng Nhà nước Hồi giáo (IS).

Thủ tướng Anh Theresa May miêu tả cuộc tấn công vừa diễn ra vào Syria là "hạn chế, có mục tiêu cụ thể, nhằm hạn chế thương vong cho dân thường", và không nhằm thay đổi chính thể ở Damascus.

Theo một vị quan chức cấp cao của một liên minh khu vực ủng hộ phe Assad trong cuộc nội chiến Syria, thì cuộc tấn công do Mỹ dẫn đầu sẽ chỉ là một cuộc tấn công hạn chế nếu đã kết thúc và không có thêm một đợt tấn công thứ hai.

"Nếu cuộc tấn công đã kết thúc và không có thêm một đợt nữa, thì sẽ được xem là hạn chế", vị quan chức nói với Reuters.

Tuy nhiên, cuộc tấn công này cũng đặt ra nguy cơ kéo Mỹ lún sâu hơn vào cuộc nội chiến đã kéo dài 7 năm ở Syria, nhất là nếu Nga, Iran và Tổng thống Assad có động thái trả đũa.