Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 11/6 đăng loạt trạng thái (tweet) trên mạng xã hội Twitter công kích các đồng minh của Mỹ trong NATO và EU, tiếp tục cuộc chỉ trích sau hội nghị thượng đỉnh đầy mâu thuẫn của khối G7 vào cuối tuần vừa rồi.

Theo hãng tin Reuters, xung đột thương mại giữa Washington và các đồng minh thân cận đang phủ bóng lên những nỗ lực của ông Trump nhằm đạt một bước tiến lịch sử trong cuộc gặp thượng đỉnh ngày 12/6 tại Singapore với nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un.

"Thương mại bình đẳng giờ phải được gọi là thương mại ngu ngốc nếu như không có đi có lại", ông Trump viết trên Twitter. "Xin lỗi nhé, chúng tôi không thể để cho cả bạn và kẻ thù lợi dụng chúng tôi về thương mại thêm nữa. Chúng tôi phải đặt nước Mỹ lên trên hết!"

Tuyên bố chung của thượng đỉnh nhóm 7 nước công nghiệp phát triển (G7) diễn ra tại Canada kêu gọi "thương mại tự do, bình đẳng và đôi bên cùng có lợi", đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chống chủ nghĩa bảo hộ. Ông Trump không ủng hộ tuyên bố chung này.

Việc ông Trump "nổi đóa" mạnh mẽ với đồng minh trong Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), Liên minh châu Âu (EU) ngày thứ Hai có vẻ như nhằm thu hút sự ủng hộ của cử tri Mỹ đối với chủ trương "nước Mỹ trên hết" của ông.

Tuy vậy, với sự chỉ trích đó, ông Trump có lẽ sẽ gặp nhiều khó khăn hơn trong việc thuyết phục các đồng minh này đứng về phía ông gây sức ép buộc Triều Tiên phi hạt nhân hóa.

"Không hề bình đẳng đối với người Mỹ! 800 tỷ USD thâm hụt thương mại", ông Trump viết. "Tại sao tôi, với tư cách Tổng thống Mỹ, lại có thể cho phép các nước tiếp tục có thặng dư thương mại lớn như vậy, như họ đã có trong nhiều thập kỷ, trong khi nông dân, công nhân và người đóng thuế Mỹ phải trả một mức giá cao và bất bình đẳng như vậy?"

Khả năng ông Trump tiếp tục triển khai chính sách bảo hộ thương mại mạnh tay hơn có thể sẽ khiến thị trường toàn cầu lo ngại về nguy cơ bùng nổ chiến tranh thương mại.

"Niềm tin kinh doanh, và tiếp đó là đầu tư cơ bản, có thể suy giảm nếu căng thẳng này tiếp tục kéo dài qua mùa hè", chiến lược gia Tai Hui thuộc JP Morgan Asset Management cảnh báo. "Điều này có thể phủ bóng lâu dài lên tăng trưởng toàn cầu".

Tuy nhiên, thị trường tài chính toàn cầu có vẻ khá bình tĩnh trong phiên giao dịch đầu tuần, trong đó chứng khoán Mỹ tăng điểm nhẹ.

Ngoài vấn đề thương mại, ông Trump còn chỉ trích các thành viên NATO không đóng góp chi phí tương xứng cho tổ chức này.

"Mỹ trả gần như toàn bộ chi phí NATO, bảo vệ chính những nước đã tước đoạt của Mỹ về thương mại", ông viết. "EU có thặng dư thương mại 151 tỷ USD (với Mỹ), họ nên trả nhiều hơn cho quân sự".

"Nước Đức chỉ chi 1% GDP cho NATO, trong khi Mỹ trả 4% của lượng GDP lớn hơn nhiều. Ai có thể tin như thế là hợp lý? Chúng tôi bảo vệ châu Âu và phải chịu thiệt hại tài chính lớn, rồi lại bị thiệt hại về thương mại nữa. Phải thay đổi thôi!"