“Ông Trump tin có thể giáng chức Chủ tịch FED”

Tổng thống Donald Trump mới hôm thứ Tư tuần này còn nói với cấp dưới thân cận rằng ông tin mình có thẩm quyền đưa người khác lên thay ông Jerome Powell trên ghế Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang (FED) - nguồn thạo tin tiết lộ với hãng tin Bloomberg.

Nguồn tin nói, trong suy nghĩ của ông Trump, ông cho rằng ông có thể giáng chức ông Powell xuống vị trí thành viên Hội đồng Thống đốc FED, nhưng chưa có kế hoạch làm như vậy vào lúc này.

Thông tin trên được tiết lộ vào ngày 19/6, chỉ vài giờ trước khi ông Powell có cuộc họp báo sau kết thúc cuộc họp chính sách tiền tệ định kỳ kéo dài hai ngày. Tại cuộc họp báo này, ông Powell khi được hỏi đã trả lời rằng ông dự định sẽ hoàn thành đầy đủ nhiệm kỳ Chủ tịch FED kéo dài 4 năm, bất chấp ông Trump liên tục chỉ trích chính sách của FED.

Hôm thứ Ba, Bloomberg đưa tin rằng ông Trump hồi đầu năm nay đã đề nghị luật sư của Nhà Trắng xem xét các lựa chọn để sa thải ông Powell - người mà chính ông Trump đã đề cử cho ghế Chủ tịch FED vào đầu năm 2017.

Nguồn tin đề nghị không tiết lộ danh tính nói rằng ông Trump còn "giận lây" sang Bộ trưởng Bộ Tài chính Steven Mnuchin, vì ông Mnuchin là người đề xuất chọn ông Powell làm người đứng đầu ngân hàng trung ương Mỹ. Ngoài vấn đề này, ông Mnuchin có mối quan hệ hoàn toàn tốt đẹp với Tổng thống, theo nguồn tin.

Sự chỉ trích mà ông Trump liên tục nhằm vào FED thời gian qua được xem là phá vỡ "truyền thống" đã có khoảng 3 thập kỷ ở Nhà Trắng mà theo đó, các Tổng thống Mỹ hiếm khi đưa ra những phát biểu công khai về chính sách tiền tệ. Sự thận trọng như vậy thể hiện tôn trọng đối với vai trò độc lập của FED.

Khi được hỏi về sự chỉ trích của ông Trump, ông Powell nói ông nghĩ "luật pháp đã quy định rõ ràng tôi có một nhiệm kỳ kéo dài 4 năm và tôi hoàn toàn có ý định hoàn tất nhiệm vụ của mình". Phát biểu này cho thấy ông Powell quyết tâm giữ nguyên sự độc lập của FED trong việc hoạch định chính sách tiền tệ bất chấp áp lực từ Nhà Trắng.

Ông Trump luôn đổ lỗi cho ông Powell không hành động đủ để củng cố tăng trwongr kinh tế Mỹ. Ông Trump đã nhiều lần kêu gọi FED hạ lãi suất, và giới quan sát cho rằng ông muốn như vậy là để bù đắp ảnh hưởng tiêu cực của cuộc chiến thương mại mà ông gây ra với Trung Quốc, cũng như tạo điều kiện thuận lợi cho chiến dịch tái tranh cử vào năm 2020.

Trong một cuộc trả lời phỏng vấn ABC News vào hôm thứ Sáu, ông Trump nói ông "hoàn toàn" bất đồng với ông Powell, và nói thêm rằng "nếu chúng ta có một nhân vật khác ở FED, một người không tăng lãi suất nhiều đến như vậy", thì kinh tế Mỹ đã tăng trưởng mạnh hơn.

Đạo luật Cục Dự trữ Liên bang của Mỹ đưa ra sự bảo vệ rõ ràng đối với Chủ tịch và các thống đốc FED, để họ không thể bị Tổng thống sa thải, ngoại trừ trong trường hợp "có nguyên nhân". Tòa án Mỹ đã diễn giải cụm từ "có nguyên nhân" này là đòi hỏi phải có bằng chứng về hành vi phạm pháp hoặc vô trách nhiệm. Trong khi đó, bất đồng về chính sách tiền tệ không đáp ứng tiêu chuẩn như vậy.

Tuy nhiên, hiện chưa rõ Tổng thống có thể giáng chức một Chủ tịch FED xuống vị trí thống đốc hay không.