“Phải duy trì được phong trào, xu thế chống tham nhũng như hiện nay”

Cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng còn nhiều khó khăn, phức tạp, nhân dân đòi hỏi công tác phòng chống tham nhũng phải tiếp tục quyết liệt, duy trì được phong trào, xu thế như hiện nay, Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh.

Sáng 21/1 Ban chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng đã họp phiên thứ 15.

Đã thi hành kỷ luật hơn 650 đảng viên

Phát biểu kết luận phiên họp, Tổng bí thư, Chủ tịch nước, Trưởng Ban Chỉ đạo Nguyễn Phú Trọng đã nhấn mạnh một số nội dung quan trọng.

Nhìn lại từ đầu nhiệm kỳ đến nay, nhất là năm 2018, Tổng bí thư đánh giá: công tác phòng, chống tham nhũng tiếp tục được triển khai mạnh mẽ và đạt được nhiều kết quả toàn diện.

Nổi bật là công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, pháp luật về phòng, chống tham nhũng có bước tiến mới quan trọng; từng bước hoàn thiện cơ chế phòng ngừa chặt chẽ để "không thể tham nhũng".

Công tác kiểm tra, thanh tra, kiểm toán, điều tra, truy tố, xét xử các vụ án, xử lý các vụ việc về tham nhũng, kinh tế đồng bộ, hiệu quả, tạo bước đột phá trong phát hiện, xử lý nghiêm sai phạm theo quy định của Đảng, Nhà nước, khẳng định quyết tâm chống tham nhũng của Đảng, Nhà nước "không có vùng cấm, không có ngoại lệ, bất kể người đó là ai.

Trong năm 2018 cấp ủy, Uỷ ban Kiểm tra các cấp đã thi hành kỷ luật hơn 650 đảng viên bị kỷ luật do tham nhũng, cố ý làm trái. Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Uỷ ban Kiểm tra Trung ương đã thi hành kỷ luật 38 cán bộ, đảng viên diện Trung ương quản lý. Tính từ đầu nhiệm kỳ Đại hội 12 đến nay đã thi hành kỷ luật hơn 60 cán bộ thuộc diện Trung ương quản lý, Tổng bí thư cho biết.

Kết quả tiếp theo được Tổng bí thư đề cập là trong năm 2018, qua thanh tra, kiểm toán đã kiến nghị thu hồi, xử lý tài chính gần 108 ngàn tỷ đồng, hơn 1.000 ha đất, kiến nghị xử lý trách nhiệm đối với 2080 tập thể và nhiều cá nhân; chuyển cơ quan điều tra xử lý 101 vụ, 151 đối tượng.

Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, đã kiến nghị thu hồi, xử lý tài chính gần 319 ngàn tỷ đồng, hơn 7.200 ha đất; kiến nghị xử lý trách nhiệm đối với 5.932 tập thể và nhiều cá nhân; chuyển cơ quan điều tra xử lý 311 vụ, 481 đối tượng. Nhất là, đã tập trung thanh tra, công khai kết luận thanh tra, xử lý nghiêm sai phạm tại nhiều dự án gây thất thoát, thua lỗ lớn, dư luận xã hội quan tâm (vụ việc Mobifone mua 95% cổ phần của AVG; việc cổ phần hóa Cảng Quy Nhơn; các dự án, gói thầu liên quan đến Đinh Ngọc Hệ; các dự án đầu tư lớn thua lỗ, kéo dài...), Tổng bí thư nhấn mạnh.

Cũng tính từ đầu nhiệm kỳ đến nay, Tổng bí thư cho biết, các vụ án thuộc diện Ban Chỉ đạo theo dõi, chỉ đạo đã đưa ra xét xử sơ thẩm 36 vụ/498 bị cáo. Riêng năm 2018, đã kết thúc điều tra 23 vụ/222 bị can (tăng 43,75% số vụ so với năm 2017); đã truy tố 20 vụ/ 251 bị can (tăng 66,7% số vụ so với năm 2017); đã xét xử sơ thẩm 23 vụ/304 bị cáo (gấp gần 5 lần số vụ so với năm 2017), với các mức án nghiêm khắc, nhưng cũng rất nhân văn, có lý, có tình (có 4 người bị phạt tù chung thân; 9 bị cáo phạt tù trên 20 năm đến 30 năm tù).

Tỷ lệ thu hồi tài sản tham nhũng được nâng lên (năm 2018 đã tạm giữ, kê biên tài sản, phong tỏa tài khoản, thu hồi trên 33 ngàn tỷ đồng. Tỷ lệ thu hồi tài sản tham nhũng đạt trên 30%); tình trạng "trên nóng, dưới lạnh" bước đầu được khắc phục; nhiều địa phương, bộ ngành đã tích cực phát hiện, xử lý tệ "tham nhũng vặt", Tổng bí thư đánh giá.

Không khoan nhượng nhưng rất nhân văn

Nguyên nhân và bài học kinh nghiệm đầu tiên được Tổng bí thư đề cập là sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát, kịp thời của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư. 

Thứ hai là Ban Chỉ đạo quyết tâm cao, chỉ đạo quyết liệt, với cách làm khoa học, chặt chẽ, bài bản, phối hợp nhịp nhàng, từng bước chắc chắn, rõ đến đâu xử lý đến đó, công khai, minh bạch; không khoan nhượng với tham nhũng, nhưng cũng rất nhân văn với những người tự giác nhận tội, ăn năn hối lỗi, chủ động khắc phục hậu quả. Ban chỉ đạo phát huy tốt cơ chế chỉ đạo xử lý các vụ án, vụ việc tham nhũng; kịp thời rút kinh nghiệm, biểu dương, thưởng, nhắc nhở, phê bình các cơ quan, tổ chức, cá nhân không thực hiện, thực hiện không nghiêm các kết luận của Ban Chỉ đạo, Thường trực Ban Chỉ đạo.

Tuy nhiên, hạn chế, khuyết điểm cũng được Tổng bí thư nêu rõ: việc xây dựng, hoàn thiện thể chế trong một số trường hợp còn chậm, chưa đáp ứng yêu cầu. Việc kết luận thanh tra một số dự án trọng điểm; tiến độ điều tra, truy tố, xét xử một số vụ án, xác minh một số vụ việc còn chậm so với yêu cầu của Ban Chỉ đạo. Công tác phát hiện, xử lý tham nhũng ở địa phương, cơ sở còn hạn chế; tình trạng nhũng nhiễu, tiêu cực (tham nhũng vặt) vẫn xảy ra ở nhiều nơi gây bức xúc cho người dân, doanh nghiệp. Công tác giám định, định giá tài sản vẫn còn chậm, chất lượng còn hạn chế; kết quả thu hồi tài sản tham nhũng qua công tác thi hành án còn thấp…

Nhận định 2019 và những năm tới cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng còn nhiều khó khăn, phức tạp, Tổng bí thư nhấn mạnh: nhân dân đòi hỏi công tác phòng chống tham nhũng phải tiếp tục quyết liệt, duy trì được phong trào, xu thế như hiện nay.

"Do vậy, chúng ta không được chủ quan, thỏa mãn, không được bằng lòng với những kết quả đạt được, mà vẫn phải kiên trì tiếp tục làm với một quyết tâm cao hơn, đẩy mạnh hơn và hiệu quả hơn nữa trong thời gian tới", Tống bí thư chỉ đạo.

Trong những nhiệm vụ trọng tâm, Tổng bí thư yêu cầu phấn đấu đến hết nhiệm kỳ cơ bản hoàn thành một bước về xây dựng cơ chế phòng ngừa chặt chẽ để "không thể tham nhũng". Chỉ đạo nghiên cứu, đề xuất một số chủ trương, định hướng lớn về công tác phòng chống tham nhũng để phục vụ cho việc xây dựng dự thảo Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ 13 của Đảng.

Trong năm 2019, tập trung chỉ đạo kết thúc điều tra 21 vụ án, truy tố 22 vụ án, xét xử sơ thẩm 27 vụ án, xét xử phúc thẩm 10 vụ án và kết thúc xử lý đối với 43 vụ việc theo kế hoạch của Ban Chỉ đạo, Tổng bí thư nêu những con số cụ thể.