Chủ tịch Hội đồng Quản trị Công ty Cổ phần Quốc Cường Gia Lai (mã chứng khoán QCG) Nguyễn Thị Như Loan đã có công văn gửi Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước, Sở Giao dịch Chứng khoán Tp. HCM và các nhà đầu tư thông tin chính thức những nghi ngờ khối nợ ngàn tỷ cũng như những giao dịch bất thường bị truyền thông nghi vấn.

Gần đây, Quốc Cường Gia Lai có nhiều xáo trộn trong vấn đề nhân sự. Ông Nguyễn Quốc Cường đã rút khỏi tập đoàn. Cổ phiếu liên tục lao dốc, chốt phiên ngày 14/12, QCG có giá 5.400 đồng/cổ phiếu. Kết quả kinh doanh sụt giảm mạnh, lợi nhuận lao dốc.

Thừa nhận khối nhợ 8.379 tỷ đồng

Theo văn bản, Quốc Cường Gia Lai cho biết tính đến 30/9/2018, tổng dư nợ phải trả của công ty là 8.379 tỷ đồng, trong đó, tiền thu về từ bất động sản đã bán nhưng chưa bàn giao nhà là 1.078 tỷ đồng, phải trả cho ngân hàng là 610 tỷ đồng, phải trả cho bên thứ ba là 4.222 tỷ đồng, phải trả cho bên liên quan đạt 2.271 tỷ đồng, các nhà cung cấp và phải trả khác là 260 tỷ.

Số tiền 1.078 tỷ đồng ở khoản mục phải thu chưa thực hiện là khoản tiền Quốc Cường Gia Lai thu của khách hàng mua nhà thanh toán theo tiến độ. Khi chưa bàn giao nhà Công ty sẽ hạch toán vào khoản phải trả. Đến quý 4/2018, số tiền này sẽ được hạch toán vào doanh thu và ghi nhận lãi, lỗ sau khi hoàn tất việc bàn giao nhà.

Đối với khoản phải trả cho bên liên quan 2.271 tỷ đồng, đây là các khoản mượn từ các bên có liên quan (công ty con, công ty liên kết...). Theo báo cáo tài chính quý 3/2018, tổng vốn góp của Quốc Cường Gia Lai đầu tư vào các công ty con, công ty liên kết là 2.261 tỷ đồng.

Mua bán lòng vòng Giai Việt

Tháng 1/2007, Quốc Cường Gia Lai nhận chuyển nhượng 49% vốn góp Công ty Cổ phần Giai Việt với giá trị 133,5 tỷ đồng, 100% vốn điều lệ của Giai Việt khi đó là 24 tỷ đồng.

Cuối năm 2007, Quốc Cường Gia Lai chuyển nhượng 20% vốn góp Giai Việt với giá 249,3 tỷ đồng, thu về lợi nhuận 194,5 tỷ đồng. Tại thời điểm này, Giai Việt sở hữu 42,268 m2 đất ở lâu dài với quy hoạch gồm 6 block chung cư 30-31 tầng và 1 khối trung tâm thương mại 27 tầng.

Đến năm 2009, Quốc Cường Gia Lai nhận chuyển nhượng 20% vốn góp Công ty Giai Việt với nguyên giá trị 249,3 tỷ đồng, tăng tỷ lệ sở hữu từ 29% lên 49%, dẫn đến tổng giá trị đầu tư của Quốc Cường Gia Lai tại Giai Việt tăng lên 328,2 tỷ đồng, có thể hiểu tương đương định giá Công ty là 657,7 tỷ đồng.

Vào năm 2014, Giai Việt sau khi bàn giao 6 block chung cư tại dự án Giai Việt chỉ còn sở hữu 1 khu đất thương mại dịch vụ với diện tích là 9.216 m2 và thời gian sử dụng đất còn lại là 46 năm. Bộ Tài nguyên và Môi trường, Cục quản lý đất đai đã có văn bản đề nghị Giai Việt phải khẩn trương xây dựng, nếu chậm sẽ bị thu hồi và chỉ được gia hạn 24 tháng.

Quốc Cường Gia Lai và Công ty Đại Lộc Hưng Thịnh (cổ đông khác của Giai Việt) đã xác định giá trị lô đất nhỏ, trong khi tiền xây dựng khối trung tâm thương mại quá lớn và có thể lên đến hàng nghìn tỷ đồng thì không hiệu quả.

Trong lúc đàm phán với Đại Lộc Hưng Thịnh để mua 50% vốn góp Giai Việt, Quốc Cường Gia Lai phải bán cho công ty Sông Mã 49% với giá 70 tỷ đồng để chủ động nguồn vốn mua 50% của Đại Lộc Hưng Thịnh. Lý do Quốc Cường Gia Lai mua 50% của Đại Lộc Hưng Thịnh 75 tỷ vì đơn vị này có sở hữu thêm 11.200 m2 diện tích tầng hầm 2 đã được xây dựng hoàn tất.

Năm 2016, Quốc Cường Gia Lai tính được hiệu quả của dự án khi Giai Việt đã xin điều chỉnh được hơn 55% diện tích sử dụng là căn hộ ở.

Quốc Cường Gia Lai đã đàm phán mua lại 99,8% vốn điều lệ Công ty Sông Mã với giá 333 tỷ đồng trong năm 2017. Trong đó, Công ty Sông Mã sở hữu 48,9% vốn điều lệ Giai Việt và quỹ đất gần 5 ha tại xã Phước Lộc, huyện Nhà Bè để phục vụ cho tái định cư dự án Phước Kiển 91 ha.

Như vậy, trong khoảng thời gian từ lúc Quốc Cường Gia Lai bắt đầu sở hữu 49% vốn góp Giai Việt vào năm 2007 đến năm 2014, việc mua bán vốn góp của Giai Việt dẫn đến lợi nhuận Quốc Cường Gia Lai giảm 63,6 tỷ đồng (lãi 194 tỷ đồng năm 2007 từ việc chuyển nhượng 20% vốn và lỗ 258 tỷ đồng từ việc chuyển nhượng 49% vốn góp).

Quốc Cường Gia Lai khẳng định hiện nay, công ty đang sở hữu 98,9% vốn góp Giai Việt và dự án khối trung tâm thương mại kết hợp căn hộ ở Giai Việt đang triển khai hiệu quả. Do các công trình này đang xây dựng và chưa bàn giao nên Công ty chưa hạch toán doanh thu, lãi/lỗ.

Chuyện bán loạt dự án để trả nợ

Lý do Quốc Cường Gia Lai bán 65,21% cổ phần tại Công ty Quốc Cường Liên Á tại thời điểm vào tháng 6/2016 được doanh nghiệp này lý giải là để thu xếp nguồn tài chính trả nợ cho các khoản vay tại các ngân hàng đến hạn gần 800 tỷ đồng.

Ngoài ra, năm 2014, Quốc Cường Gia Lai đã bán 49% tỷ lệ vốn góp Giai Việt và lỗ 258 tỷ, với hiện trạng Giai Việt đã bán 6 block chung cư và chỉ còn sở hữu 1 lô đất thương mại. Cùng thời điểm này, Quốc Cường Gia Lai mua và bán cổ phần Công ty Phú Việt Tín thì khoản lãi từ hoạt động tài chính này được bù trừ với khoản lỗ trên.

Về việc chuyển nhượng vốn góp tại Thủy Điện Quốc Cường, Quốc Cường Gia Lai cho biết, năm 2014 công ty nhận chuyển nhượng vốn góp của Thuỷ điện Quốc Cường là 99 tỷ đồng, tương ứng 90% vốn điều lệ. Tuy nhiên, thông tin báo chí hiểu nhầm là Quốc Cường Gia Lai đầu tư lại vào Công ty Nhà Quốc Cường sau khi đã bán toàn bộ cổ phần của Công ty này một năm trước đó.

Quốc Cường Gia Lai cho biết, các nội dung thuyết minh trên báo cáo tài chính không diễn đạt chi tiết quá trình, nguyên nhân, thực trạng liên quan đến các giao dịch, hoạt động kinh doanh của Quốc Cường Gia Lai nên đã không tránh khỏi việc đặt ra các câu hỏi các giao dịch, tình hình hoạt động kinh doanh, ghi nhận doanh thu, chi phí tại Quốc Cường Gia Lai đã hợp lý? Và các giá trị định giá khi chuyển nhượng và nhận chuyển nhượng có phù hợp?...