"Riêng Luật Chứng khoán (sửa đổi) mà cho phép các doanh nghiệp bất động sản chào bán trái phiếu ra quốc tế là tôi rất lo. Tôi đã phát biểu ở các hội nghị quan trọng là việc này ai kiểm soát, kiểm soát như thế nào?".

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đã nhấn mạnh như vậy tại phiên thảo luận chiều 9/9 của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội về những vấn đề còn có ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Chứng khoán (sửa đổi).

Một trong số đó là quy định về chào bán trái phiếu riêng lẻ của doanh nghiệp không phải là công ty đại chúng.

Tại phiên họp tháng 8/2019, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo luật hóa các quy định tại nghị định số 163/2018/NĐ-CP ngày 4/12/2018 về phát hành trái phiếu doanh nghiệp đã được thực hiện ổn định, phù hợp.

Phó chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển cho biết, Ủy ban Kinh tế (cơ quan thẩm tra dự án luật) sau khi rà soát lại thấy nổi lên một số vấn đề mà nếu luật hoá thì có thể gặp một số khó khăn.

Thứ nhất, cùng một doanh nghiệp mà không phải là công ty đại chúng thì thực hiện nhiệm vụ huy động vốn được quy định ở 2 luật khác nhau. Đối với cổ phiếu thì theo Luật Doanh nghiệp, trái phiếu theo Luật Chứng khoán thì có thể gặp những mâu thuẫn, xung đột.

Thứ hai là Luật Doanh nghiệp đã có những quy định liên quan đến việc bán trái phiếu riêng lẻ, cho nên cũng không cần thiết phải quy định ở Luật Chứng khoán.

Thứ ba là Nghị định 163 mới có hiệu lực 8 tháng cũng chưa đánh giá được tác động, nếu đưa vào Luật Chứng khoán lần này thì có thể có hệ lụy.

Vừa qua có nhiều ý kiến cho rằng Nghị định 163 mở ra tương đối rộng cho nên việc bán trái phiếu doanh nghiệp cũng tạo điều kiện cho các doanh nghiệp thu hút vốn, nhưng tính rủi ro lại rất cao, tôi cho là cũng phải hết sức thận trọng, ông Hiển nhấn mạnh.

Phó chủ tịch Hiển cũng cho biết, Ủy ban Kinh tế đề nghị trong Luật Chứng khoán chỉ quy định phạm vi điều chỉnh đối với những công ty đại chúng thôi, còn đối với hoạt động chứng khoán riêng lẻ thì để Luật Doanh nghiệp điều chỉnh, Luật Chứng khoán chỉ dẫn chiếu Luật Doanh nghiệp. 

Luật Doanh nghiệp cũng sẽ được sửa đổi cùng với thời điểm Luật Chứng khoán có hiệu lực, như vậy là đồng bộ. Quan điểm này của Ủy ban Kinh tế, theo Phó chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển, là hợp lý.

Giải thích sau đó, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng khẳng định, việc quy định chào bán trái phiếu riêng lẻ của tổ chức phát hành không phải là công ty đại chúng tại Luật Chứng khoán đảm bảo phù hợp với thông lệ quốc tế. Tại nhiều nước quy định cụ thể về phát hành trái phiếu riêng lẻ như điều kiện, hồ sơ, quy trình, thủ tục tại Luật Chứng khoán tương tự như đối với các loại chứng khoán khác do việc phát hành trái phiếu riêng lẻ là hình thức vay và tự trả, tự chịu trách nhiệm, doanh nghiệp phát hành tuân thủ các điều kiện phát hành, công bố thông tin đầy đủ cho nhà đầu tư để bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư.

Việc đưa phát hành trái phiếu riêng lẻ của tổ chức phát hành không phải là công ty đại chúng sang Luật Doanh nghiệp, theo Bộ trưởng, cũng không thực sự phù hợp, vì Luật Doanh nghiệp không thể quy định về điều kiện, hồ sơ, thủ tục phát hành, công bố thông tin, quản lý, giám sát sau khi phát hành để bảo vệ các nhà đầu tư. Do đó, việc hoạt động phát hành trái phiếu doanh nghiệp cần thuộc phạm vi quản lý của Luật Chứng khoán, ông Dũng nêu quan điểm của cơ quan chủ trì soạn thảo.

Nhắc lại ý kiến Thường vụ là luật hoá Nghị định 63 nhưng chỉ lấy những điểm hợp lý chứ không phải bê toàn bộ vào luật, Phó chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển phân tích: cho các doanh nghiệp phát hành trái phiếu doanh nghiệp, đó cũng là một kênh. Nhưng nếu không quản lý tốt, phát hành tứ tung, Uỷ ban Chứng khoán không đủ sức để quản lý.

"Vậy anh này có phát hành trái phiếu quốc tế không? Nguồn vốn nhiều dẫn tới có thể ảnh hưởng đến tài chính của quốc gia, nếu như vay là trái phiếu quốc tế. Nếu mà trong nước ảnh hưởng đến vốn của nhà đầu tư, quyền lợi của nhà đầu tư", ông Hiển lo ngại.

Phương án của Ủy ban Kinh tế an toàn hơn, nhưng trong Luật Doanh nghiệp lần này Chính phủ trình không có quy định về chào bán trái phiếu riêng lẻ của doanh nghiệp mà không phải công ty đại chúng, Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật Nguyễn Khắc Định băn khoăn.

Đề nghị cân nhắc việc quy định công ty, doanh nghiệp không phải là công ty đại chúng mà được chào bán trái phiếu riêng lẻ thực hiện theo quy định Luật Chứng khoán, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đồng ý với quan điểm của Ủy ban Kinh tế.

"Không biết là có quá thận trọng hay không, nhưng tôi đồng ý với quan điểm luật hoá Nghị định 163 có nghĩa là luật hoá những gì phù hợp, đã được chứng minh trong thực tế, nó phù hợp rồi thì đưa vào luật, không có nghĩa là bê nguyên nghị định vào luật này. Riêng luật này mà cho phép các doanh nghiệp bất động sản chào bán trái phiếu ra quốc tế là tôi rất lo. Tôi đã phát biểu ở các hội nghị quan trọng là việc này ai kiểm soát, kiểm soát như thế nào", Chủ tịch Quốc hội phát biểu.

Vấn đề này chưa chín cho nên Thường vụ Quốc hội thấy rằng chưa nên đưa Nghị định 163 vào trong dự án luật này, mà cần phải cân nhắc thêm, nếu có xem xét thì xem xét ở Luật Doanh nghiệp, Phó chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển kết luận phiên thảo luận.

Theo chương trình, dự thảo Luật Chứng khoán (sửa đổi) sẽ được Quốc hội xem xét thông qua tại kỳ họp cuối năm nay.