Quá trình xây dựng phương án điều hành giá điện, ban hành quyết định điều chỉnh mức giá bán lẻ điện bình quân và quy định giá bán điện đã được thực hiện theo đúng quy định, chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Vừa hoàn thành ngày 21/5,  báo cáo về công tác điều hành giá điện đã được Chính phủ gửi đến Quốc hội trong cùng ngày.

Thừa uỷ quyền Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh ký báo cáo này.

Điều chỉnh đúng quy định

Theo báo cáo, trong năm 2019, Chính phủ đã xem xét điều hành điều chỉnh giá điện trong năm 2019 theo đúng qui định tại Luật Điện lực và quyết định số 24/2017/QĐ-TTg, đồng thời thực hiện một số nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội trong việc điều chỉnh giá khí, giá than bán cho điện, thuế bảo vệ môi trường và phân bổ một phần các khoản chênh lệch tỷ giá còn treo trong các năm trước.

Báo cáo nêu từng bước dẫn đến quyết định điều chỉnh giá điện và bước cuối cùng là trên cơ sở thông báo của Văn phòng Chính phủ, ngày 20/3/2019 Bộ Công Thương ban hành Quyết định số 648/QĐ-BCT của Bộ trưởng Bộ Công Thương về việc điều chỉnh mức giá bán lẻ điện bình quân và quy định giá bán điện (tăng 8,36% từ ngày 20 / 3/ 2019).

Việc cân nhắc lựa chọn thời điểm tăng giá (từ ngày 15 đến ngày 30/3) được giải thích là theo đề xuất của liên Bộ và Tổng cục Thống kê. Theo quy luật, chỉ số CPI thường tăng cao vào tháng 2 (dịp nghỉ tết Âm lịch) và sẽ giảm mạnh trong tháng 3, nên sẽ không tác động nhiều đến chỉ số CPI bình quân cả năm và kiềm chế được lạm phát kỳ vọng. Theo đánh giá của liên Bộ Công Thương, Tài chính, Ngân hàng Nhà nước và Tổng cục Thống kê, dự kiến điều chỉnh giá điện bán lẻ bình quân tăng bình quân 8,36% vào ngày 20/3/2019 sẽ làm CPI cả năm tăng 0,3%, Bộ trưởng cho biết.

Mặt khác, theo báo cáo, việc cân nhắc thời điểm điều chỉnh giá điện vào ngày 20/3/2019, đã được Chính phủ, Thường trực Chính phủ, Ban Chỉ đạo điều hành giá tính toán tổng thể để đồng bộ với các điều chỉnh về giá xăng dầu, giá dịch vụ y tế, học phí, dự kiến CPI của tháng 3 năm 2019 và cả năm 2019 nhằm đảm bảo CPI của cả năm nằm trong khoảng từ 3,3 – 3,9%, thấp hơn 4% mức CPI chỉ tiêu đã được Quốc hội thông qua.

Giá điện không bao gồm chi phí đầu tư ngoài ngành

Về chỉ đạo thực hiện tiết giảm chi phí, Bộ trưởng thông tin, tổng các khoản tiết kiệm chi phí, giảm giá thành, doanh thu hoạt động tài chính năm 2017 khoảng 2.228 tỷ đồng; năm 2018 khoảng 2.326 tỷ đồng làm giảm giá thành tương ứng khoảng 11-12 đồng/kWh, tương đương khoảng 0,68%-0,69% so với giá bán lẻ điện bình quân năm tính toán.

Hồi âm thông tin cho rằng giá điện "gánh" các chi phí, lỗ đầu tư ngoài ngành của EVN, báo cáo của Chính phủ dẫn báo cáo của EVN ngày 21/5/2019, cho biết các khoản đầu tư ngoài ngành cơ bản đã được EVN thoái hết vốn nên không có các khoản lỗ đầu tư ngoài ngành. 

Cụ thể, EVN đã thực hiện thoái toàn bộ vốn đầu tư ngoài ngành sản xuất kinh doanh điện với tổng giá trị vốn thoái vốn thành công theo mệnh giá thực hiện là 2.214 tỷ đồng, tổng giá trị vốn thu về 2.341 tỷ đồng, thặng dư vốn 127 tỷ đồng. Riêng khoản vốn đầu tư còn lại 7,5% vốn điều lệ tương ứng 187,5 tỷ đồng tại Công ty cổ phần Tài chính Điện lực đang kinh doanh có lợi nhuận và trả cổ tức hàng năm sẽ được EVN thực hiện thoái vốn trong năm 2019.

Các khoản chi phí giá thành sản xuất kinh doanh điện đã được kiểm toán và không bao gồm các khoản chi phí đầu tư ra ngoài ngành của EVN. Việc tính toán phương án giá bán lẻ điện bình quân đã được EVN, Bộ Công Thương thực hiện theo đúng quy định tại Quyết định số 24/2017/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ quy định về việc xác định mức giá bán lẻ điện bình quân, Bộ trưởng khẳng định.

Vẫn theo báo cáo thì phương án giá bán lẻ điện bình quân đã thực hiện chưa bao gồm khoản chênh lệch tỷ giá thực hiện hợp đồng mua bán điện dự kiến năm 2018 của các nhà máy điện (khoảng 3.266 tỷ đồng) vào năm 2019, nếu bổ sung thêm chi phí này, tổng chênh lệch tỷ giá thực hiện hợp đồng mua bán điện là 7.090,8 tỷ đồng, khi đó giá bán lẻ điện bình quân năm 2019 sẽ là khoảng 1.879,90 đồng/kWh, tương ứng tỷ lệ tăng giá so với giá bán lẻ điện bình quân hiện hành là 9,26%. Để tránh tác động lớn đến chỉ số CPI và để ổn định kinh tế vĩ mô, Thường trực Chính phủ đã lựa chọn phương án tăng 8,36%.

Báo cáo cũng nêu rõ, trong thời gian tới, tiếp thu ý kiến của các hộ sử dụng điện, các cơ quan báo chí, các nhà kinh tế, Bộ Công Thương sẽ nghiên cứu xem xét lại quy định về các bậc thang trong biểu giá điện sinh hoạt nhằm đảm bảo phù hợp với thực tế sử dụng điện của các hộ sử dụng điện, đánh giá đầy đủ tác động của việc điều chỉnh đến các nhóm khách hàng, đặc biệt  tác động đến các nhóm khách hàng thu nhập trung bình và thu nhập thấp.

Gỡ nhiều bài viết trên mạng xã hội

Đáng chú ý, báo cáo còn cho biết, trong thời gian từ ngày 20/3/2019 đến 4/5/2019 có tổng số 11 bài báo trên các báo mạng và báo in, 8 trường hợp đăng trên Facebook nêu thắc mắc, phản ánh của khách hàng có địa chỉ cụ thể. Các thắc mắc, phản ánh của khách hàng thông qua các phương tiện thông tin đại chúng, truyền hình, báo đài đã được đơn vị chủ động liên hệ xử lý, giải thích cặn kẽ, các trường hợp khách hàng thắc mắc đã đồng ý với cách giải quyết của đơn vị.

Đối với 8 thắc mắc, phản ánh của khách hàng qua mạng xã hội (Facebook) đã được đơn vị chủ động liên hệ xử lý, sau khi được đơn vị giải thích khách hàng đã hiểu nguyên nhân và chủ động gỡ bài viết trên mạng xã hội.

Tuy nhiên, Bộ trưởng cũng nhìn nhận, trong đợt điều chỉnh giá điện vừa qua, các bộ, ngành, EVN có lúc còn lúng túng chưa phối hợp chặt chẽ và kịp thời để làm tốt công tác thông tin, triển khai công khai minh bạch giá điện.