Sếp ngân hàng muốn Tây Nguyên đột phá với đề án 10.000 tỷ

Ông Nguyễn Đức Hưởng, Phó chủ tịch Ngân hàng Bưu điện Liên Việt (LienVietPostBank), vừa cho VnEconomy biết ông đang đề xuất với Ngân hàng Nhà nước giải pháp cho vay 10.000 tỷ đồng để các hộ nông dân khu vực Tây Nguyên thay đổi cơ cấu cây trồng.

Đề án cụ thể cũng đã được LienVietPostBank xây dựng, nhằm phát triển cây mắc ca tại khu vực Tây Nguyên; góp phần tháo gỡ khó khăn trong sản xuất của các hộ nông dân, cũng như kỳ vọng tạo hiệu quả lớn hơn nhiều so với cây cà phê - loại cây chủ lực trong nhiều năm qua.

Là người chủ trì đề án này, ông Nguyễn Đức Hưởng đặt vấn đề: “Cây cà phê tại địa bàn Tây Nguyên đang có sự sụt giảm mạnh mẽ về năng suất do sự già hóa theo thời gian. Chúng tôi muốn hướng đến một sự chuyển đổi có hiệu quả kinh tế lớn hơn nhiều”.

Cụ thể, đề án dẫn dữ liệu của Viện Khoa học nông - lâm nghiệp Tây Nguyên, trong số hơn 450 nghìn ha cà phê của khu vực hiện đã có khoảng 100 nghìn ha bị già cỗi (hơn 20 năm tuổi), năng suất dưới 1,5 tấn/ha, không có khả năng phục hồi hay ghép cải tạo. Dự tính, đến năm 2020, hơn 70% diện tích cà phê ở khu vực này cũng sẽ lâm vào tình trạng tương tự, đòi hỏi phải nhổ bỏ để trồng lại.

Theo ông Hưởng, để thực hiện tái canh, các hộ dân rất khó thực hiện, do phải mất 5 - 6 năm cây cà phê mới cho thu nhập trở lại, chi phí đầu tư cũng rất tốn kém (mỗi ha để tái canh cần đầu tư khoảng 250 - 300 triệu đồng). Nhưng đây được xem là một cơ hội để người dân từng bước chuyển đổi cơ cấu cây trồng có hiệu quả kinh tế cao hơn.

Đó là đưa cây mắc ca vào thay thế, trồng thuần hoặc trồng xen với cây cà phê.

Một tài liệu từ Hội Làm vườn Việt Nam cho biết, cây mắc ca còn có tên gọi là cây quả cứng Hawaii. Cây cho quả có nhân chứa chất dinh dưỡng khá cao, hàm lượng dầu tới 78%. Trong dầu mắc ca có trên 87% là axit béo không no, hàm lượng protein trong nhân lên tới 9,2%, cùng 20 loại axít amin rất cần thiết cho cơ thể… Nhân hạt mắc ca được dùng làm thực phẩm cao cấp, dầu được dùng trong các loại mỹ phẩm, hiện được ưa chuộng ở thị trường Âu Mỹ.

Qua nghiên cứu và phân tích, đề án trên của ông Hưởng đưa ra so sánh: chi phí đầu tư trồng mới cây mắc ca thấp hơn so với cây cà phê, nhưng giá trị kinh tế lại cao hơn nhiều lần.

Cụ thể, cây cà phê trồng mới khoảng 3 năm sau cho thu hoạch, cây mắc ca mất 4 năm. Doanh thu bình quân mỗi năm 1 ha cà phê ước khoảng 156 triệu đồng, trong khi cây mắc ca cho tới 540 triệu đồng; lãi bình quân một năm ước tính của cây cà phê khoảng 75 - 86 triệu đồng/ha, còn cây mắc ca có thể cho lãi từ 510 - 520 triệu đồng; trong khi cây cà phê cho số năm khai thác khoảng 20 năm thì cây mắc ca cho tới 60 năm…

Đề án cũng đưa ra nhận định, nhu cầu về nhân mắc ca trên thị trường thế giới sẽ lớn hơn nhiều so với cà phê, đặc biệt là sự đa dạng trong chế biến và sử dụng; cung tại nhiều thị trường xuất khẩu lớn hiện vẫn chưa đáp ứng đủ nhu cầu và đây là mặt hàng nông sản đắt giá nhất trên thị trường thế giới hiện nay.

Tại Việt Nam, cây mắc ca bắt đầu trồng tại Tây Bắc từ năm 2002. Sau 10 năm thử nghiệm, kết quả cho thấy gần 100% số cây đều sai quả, tỷ lệ sống lên tới 98%. Tại các tỉnh Tây Nguyên, diện tích mắc ca hiện đã lên tới hàng nghìn ha.

Theo đề án, hiệu quả kinh tế của loại cây này là rõ ràng và cao hơn cây cà phê, nhưng nhiều hộ dân còn quan ngại ở khâu đầu ra xuất khẩu, cũng như loại nông sản này vẫn chưa phổ biến tại thị trường Việt Nam. Bên cạnh đó, nếu thực hiện chuyển đổi cơ cấu cây trồng, hoặc bổ sung loại cây này, nguồn vốn cũng là một trở ngại lớn.

Trước thực tế trên, ông Nguyễn Đức Hưởng cho biết, LienVietPostBank sẽ đề xuất giải pháp 10.000 tỷ đồng cho vay hộ nông dân vùng Tây Nguyên để phát triển cây mắc ca. Ngân hàng này cũng sẽ trực tiếp đầu tư 5.000 ha mắc ca thông qua Công ty Cổ phần Tập đoàn Liên Việt; đây cũng là đầu mối thực hiện quy trình khép kín: sản xuất - chế biến - tiêu thụ...

Theo đó, cùng với cấp vốn, trực tiếp tổ chức trồng mới, ngân hàng này qua công ty trực thuộc sẽ gieo trồng, chế biến và kết nối với các thị trường xuất khẩu để tạo đầu ra cho sản phẩm.

Ngoài ra, đề án cũng đề nghị Ngân hàng Nhà nước có giải pháp chỉ đạo các ngân hàng thương mại khác đồng hành với LienVietPostBank và nông dân tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về vốn bằng xây dựng gói cho vay đặc thù, lãi suất thấp phục vụ việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng, phát triển cây mắc ca tại địa bàn Tây Nguyên - kế hoạch mà đề án tin tưởng ở khả năng tạo đột phá về hiệu quả kinh tế.