Từ ngày 4/1 vừa qua, Ngân hàng Nhà nước bắt đầu công bố tỷ giá trung tâm của đồng Việt Nam với USD. Cơ sở, điều kiện, mục tiêu, tác động và ứng xử từ thay đổi đó như thế nào khi cơ chế mới đang đi vào thực tế thị trường?

Nhằm tạo diễn đàn đa chiều, thông tin và trao đổi xoay quanh cơ chế mới này, VnEconomy tổ chức buổi phỏng vấn trực tuyến với chủ đề “Đường đi của tỷ giá 2016”, diễn ra từ 14h - 16h30 hôm nay (18/1/2016), với sự tham gia của các diễn giả:

- Ông Bùi Quốc Dũng, Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ - Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.

- Ông Lê Xuân Nghĩa, chuyên gia tài chính.

- Ông Trịnh Quang Anh, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu kinh tế Maritime Bank.

- Ông Nguyễn Đức Hưởng, Phó chủ tịch Thường trực Hội đồng Quản trị Ngân hàng Bưu điện Liên Việt (LienVietPostBank).

- Ông Phạm Hồng Hải, Tổng giám đốc Ngân hàng HSBC Việt Nam.

Sau đây là nội dung buổi phỏng vấn.

Một lượng rất lớn ngoại tệ bị găm giữ

Hà Minh, Tp.HCM, Kinh doanh tự do

Xin chào các diễn giả. Tôi đọc báo thấy nói cơ chế mới này sẽ giúp giảm găm giữ và đầu cơ ngoại tệ, nhưng không rõ là giảm được như thế nào và vì sao lại giảm được. Xin các diễn giả trả lời giúp.

Ông Lê Xuân Nghĩa



Theo số liệu tôi biết được, dự báo cán cân vãng lai của Việt Nam năm 2015 là dương (+), khoảng 1,7 tỷ USD. Cán cân tài chính cũng (+) 3,8 tỷ USD. Trong khi đó, cán cân thanh tán tổng thể dự kiến sẽ âm (-) 4,5 tỷ USD.

Như vậy, lỗi và sai sót lên tới 9 tỷ USD, phần lớn con số này chứng tỏ một lượng rất lớn ngoại tệ bị găm giữ tại các doanh nghiệp và các ngân hàng thương mại.

Đây là hiện tượng ít thấy của Việt Nam trong nhiều năm qua. Nó phản ánh tác động mạnh của tâm lý dưới ảnh hưởng của cơ chế quản lý tỷ giá hối đoái cũ và tác động từ bên ngoài, đặc biệt là việc phá giá đồng nhân dân tệ. Điều này cho thấy cơ chế quản lý tỷ giá hối đoái mới cần phải khắc phục được tình trạng nói trên.

Cách thức khắc phục lớn nhất là chế độ tỷ giá, theo nguyên tắc thị trường và có sự điều tiết của Ngân hàng Trung ương trong những trường hợp cung cầu thị trường mất cân đối lớn. Còn trong điều kiện bình thường thì thị trường sẽ quyết định.

Ngoài ra Ngân hàng Nhà nước đã và sẽ ban hành các quy định nhằm kiểm soát tình trạng găm giữ ngoại tệ của các doanh nghiệp (tại Thông tư 15) và phát triển thị trường tái sinh về tỷ giá hối đoái.

Ông Phạm Hồng Hải

Cơ chế tỷ giá mới sẽ đảm báo cho tỷ giá được linh hoạt được điều chỉnh lên hoặc xuống theo cung cầu của thị trường. Đồng thời cơ chế tỷ giá này cũng giảm kỳ vọng của thị trường vào việc phá giá từng lần và đột ngột. Chính do việc được điều chỉnh linh hoạt sẽ là một van giảm áp lực tỷ giá trên thị trường.

Ngoài ra, người dân và doanh nghiệp cũng sẽ quen dần với việc tỷ giá giao động trong biên độ nhỏ hàng ngày. Do đó, kỳ vọng về phá giá sẽ giảm dẫn đến tình trạng găm giữ ngoại tệ cũng sẽ giảm.

Ông Nguyễn Đức Hưởng


Theo tôi, cơ chế tỷ giá trung tâm chính là sự chỉ đạo chính sách tiền tệ thực hiện theo cơ chế thị trường với những mục tiêu, cốt lõi để thực hiện sau chữ: “ổn định”, “nâng cao”, “góp phần” và “hỗ trợ”. Trong đó, mục tiêu bao trùm là ổn định tỷ giá và nâng cao giá trị VND; góp phần ổn định kinh tế vĩ mô; hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.

Việc thực hiện cơ chế tỷ giá trung tâm chắc chắn sẽ giảm găm giữ và đầu cơ ngoại tệ; ngăn chặn lợi ích nhóm, vì trước đây, việc công bố tỷ giá theo hướng “bí mật” và mệnh lệnh hành chính tạo điều kiện cho các nhà đầu cơ găm giữ với việc dự đoán hoặc khai thác những bí mật Nhà nước…

Nhưng khi thực hiện cơ chế mới, tỷ giá được công bố hàng ngày, không còn khoảng trống cho đầu cơ và công khai trên cơ sở tham chiếu thị trường tiền tệ quốc tế và cung-cầu trong nước, gần như bịt đường cho cơ hội đầu cơ, găm giữ ngoại tệ.

Việc thực hiện cơ chế mới thể hiện rõ sự tôn trọng hơn quy luật của thị trường, trên cơ sở cung-cầu ngoại tệ và các yếu tố tác động bên trong và bên ngoài khách quan đổi với tỷ giá, xóa bỏ mệnh lệnh hành chính và quyền lực tập trung vào Ngân hàng Nhà nước, không còn cơ hội cho lợi ích nhóm thao túng trục lợi (cũng như đối với vàng).

Ông Trịnh Quang Anh


Một trong những ưu điểm nổi trội của cơ chế điều hành  tỷ giá mới  được kỳ vọng là giúp hạn chế hoạt động đầu cơ làm giá ngoại tệ cũng như là găm giữ chờ giá lên.

Tỷ giá trung tâm được công bố hàng ngày được tính toán trên cơ sở tham chiếu sự biến động của rổ tiền tệ, của các đối tác thương mại đầu tư vay trả nợ lớn của Việt Nam, cũng như tỷ giá giao dịch bình quân liên ngân hàng ngày hôm trước và có xét tới các cân đối vỹ mô trong nước.

Như vậy các tỷ giá trung tâm công bố hàng ngày sẽ có thể lên xuống hoặc đứng yên. Với cơ chế điều hành tỷ giá này sẽ giảm thiểu được mức sai lệch về kỳ vọng tỷ giá cả chủ quan và khách quan.

Điều này làm cho các tác nhân kinh tế buộc phải tính toán giữa lợi ích và chi phí của việc nắm giữ ngoại tệ thay vì nắm giữ VND. Trong cơ chế này bằng việc minh bạch và nhất quán Ngân hàng Nhà nước sẽ chủ động dẫn dắt kỳ vọng thị trường.

Ông Bùi Quốc Dũng

Trong những năm qua, Ngân hàng Nhà nước điều hành tỷ giá với định hướng ngày từ đầu năm và thông thường điều chỉnh một vài lần trong năm theo một chiều giảm giá VND, vì vậy thị trường thường kỳ vọng Ngân hàng Nhà nước sẽ điều chỉnh tỷ giá vào một số thời điểm trong năm, thường có tính mùa vụ cao dẫn đến tình trạng đầu cơ và găm giữ ngoại tệ.

Tuy nhiên, ở cách thức điều hành tỷ giá mới, Ngân hàng Nhà nước công bố tỷ giá trung tâm hàng ngày, bám sát diễn biến cung cầu ngoại tệ trong nước và quốc tế, do đó, tỷ giá trung tâm biến động có tăng, có giảm. Tỷ giá biến động theo cả hai chiều sẽ hạn chế những cú sốc từ bên ngoài cũng như loại bỏ dần tâm lý găm giữ, đầu cơ trên thị trường ngoại tệ khi tỷ giá chỉ được điều chỉnh 1 chiều trước đây.

Việc thay đổi cách thức điều hành tỷ giá là bước đi đồng bộ tiếp theo trong lộ trình chống đô la hóa, nâng cao vị thế của đồng Việt Nam, ổn định tỷ giá và thị trường ngoại hối.

Với việc thực hiện cách thức điều hành tỷ giá mới cùng với việc triển khai quyết liệt các giải pháp đồng bộ trong thời gian qua, tỷ giá và thị trường ngoại hối giữ ổn định, lòng tin vào đồng Việt nam được củng cố, điều này cũng góp phần hạn chế tình trạng đầu cơ, găm giữ ngoại tệ.

Biến động Nhân dân tệ không ngoài tiên lượng

Kim Ngọc Minh, Hà Nội, nhà đầu tư

Hồi tháng 8/2015, Trung Quốc bất ngờ phá giá mạnh đồng Nhân dân tệ. Khi đó nhiều ý kiến cho rằng đồng tiền này sẽ không tiếp tục bị phá giá nữa. Nhưng thực tế là từ đó đến nay nó vẫn giảm mạnh. Có phải diễn biến này nằm ngoài dự tính của chúng ta không?

Ông Lê Xuân Nghĩa

Thực ra Trung Quốc đã thay đổi hoàn toàn chế độ tỷ giá hối đoái theo hướng thị trường: minh bạch và công khai hơn trước đây. Ngoài ra Trung Quốc còn mời các ngân hàng trung ương của nhiều nước tham gia vào thị trường hối đoái của họ và kéo dài them thời gian giao dịch được phép cho thị trường này.

Điều này cho thấy, những biến động gần đây của đồng Nhân dân tệ phần lớn là do thị trường quyết định và điều này không ngoài tiên lượng của thị trường tài chính thế giới cũng như Việt Nam.

Ông Phạm Hồng Hải


Việc Trung Quốc điều chỉnh tỷ giá đồng Nhân dân tệ nhằm trong định hướng quốc tế hóa đồng Nhân dân tệ và định hướng này không xa lạ với kỳ vọng thị trường. Chính sách tỷ giá mới đồng Nhân dân tệ sẽ cho phép đồng Nhân dân tệ tăng hoặc giảm giá so với các đồng tiền chính trên thế giới dựa trên cung cầu của thị trường.

Tuy nhiên, tốc độ điều chỉnh tỷ giá của đồng Nhân dân tệ trong thời gian vừa qua đúng là tạo ra một sự bất ngờ trên thị trường tài chính thế giới do những nguyên nhân sau.

- Nền kinh tế Trung Quốc giảm tốc nhanh hơn dự kiến và Ngân hàng Trung ương Trung Quốc phải nới lỏng chính sách tiền tệ bao gồm việc cắt giảm lãi suất trong khi đó Fed bắt đầu đi vào chu kỳ tăng lãi suất. Chính xu hướng về chính sách tiền tệ ngược chiều của hai ngân hàng trung ương trên tạo nên áp lực mất giá của đồng Nhân dân tệ trong thời gian vừa qua.

- Ngân hàng Trung ương Trung Quốc cũng hạn chế bớt sự can thiệp vào thị trường ngoại hối để đảm bảo phản ánh tỷ giá đúng theo cung cầu thị trường. Chính vì điều đó nên biến động tỷ giá của đồng Nhân dân tệ đã tăng trong thời gian vừa qua.

Ông Nguyễn Đức Hưởng

Có thể diễn biến này nằm ngoài dự kiến của nhiều nhà đầu cơ, nhưng đối với Ngân hàng Nhà nước, theo tôi thấy thì họ đã định lượng trước.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Văn Bình đã phát biểu trên thông tin đại chúng, việc điều chỉnh cơ chế tỷ giá của vừa qua đã bao hàm cả những giả thiết Trung Quốc tiếp tục phá giá đồng Nhân dân tệ…

Và thực tế diễn ra đúng như vậy. Cuối năm 2015 đầu 2016, Trung Quốc đã thực hiện nhiều lần phá giá nhưng tỷ giá USD/VND vẫn tương đối ổn định, không như những dự kiến của nhiều chuyên gia là Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục phá giá VND vào cuối 2015 đầu 2016.

Nhiều nhà đầu cơ áp dụng “thói quen” cho là quy luật của những năm trước, chờ đợi phá giá, thì năm nay thất bại, tỷ giá vẫn ổn định.

Ông Trịnh Quang Anh


Trước hết phải nói rằng các cơ quan hữu trách Việt Nam gồm Ngân hàng Nhà nước, đều thống nhất dự báo rằng biến động của đồng Nhân dân tệ là phức tạp khó lường định.

Và thực tế đồng Nhân dân tệ hiện nay so đầu năm giảm giá 1,3% và so với trước thời điểm áp dụng cơ chế yết tỷ giá mới 11/8/2015 giảm giá 5,9% (tỷ giá liên ngân hàng giao ngay).

Việc đưa ra áp dụng cơ chế điều hành tỷ giá mới chính là để phản ứng với sự thay đổi nhanh chóng của bối cảnh kinh tế tài chính quốc tế trong đó có diễn biến của đồng Nhân dân tệ.

Lê Quân, Hải Phòng, Giám đốc doanh nghiệp, 45 tuổi

Sắp tới Việt Nam sẽ gia nhập TPP và AEC, xin hỏi các chuyên gia là trong môi trường hội nhập đó thì chính sách tỷ giá sẽ như thế nào? Xin cảm ơn.

Ông Phạm Hồng Hải

Khi Việt Nam tham gia các hiệp định thương mại thì nền kinh tế Việt Nam bao gồm cả thị trường tài chính sẽ hội nhập sâu hơn với thị trường thế giới.

Các biến động của thị trường tài chính thế giới, các chính sách của các ngân hàng trung ương trên thế giới đều sẽ tác động lên thị trường tài chính Việt Nam.

Do đó, tôi kỳ vọng chính sách tỷ giá sẽ uyển chuyển và linh hoạt hơn trong thời gian sắp tới để giải tỏa được áp lực của thị trường bên ngoài.

Ông Lê Xuân Nghĩa

Về cơ bản chính sách tỷ giá không thay đổi so với cơ chế tỷ giá mới hiện nay. Có thể mức độ linh hoạt cao hơn, dễ dự báo hơn. Việc tham gia các hiệp định thương mại tự do giúp Việt Nam xuất khẩu được tốt hơn, đầu tư nước ngoài vào nhiều hơn. Nói cách khác thu nhập ngoại tệ lớn hơn nhiều so với trước đây, có thể có phần ổn định tỷ giá hối đoái trên nền tảng kinh tế vĩ mô ổn định.

Những năm gần đây và cho đến nay vẫn có hai chiều quan điểm và khuyến nghị: Việt Nam nên tiếp tục giữ ổn định tỷ giá, và quan điểm phá giá mạnh để hỗ trợ xuất khẩu - nhất là cho các ngành hàng nông sản. Quan điểm của Ngân hàng Nhà nước như thế nào giữa hai chiều này, nếu giữ ổn định tỷ giá thì sao và nếu phá giá mạnh thì sao, lợi - hại thế nào?

Ông Bùi Quốc Dũng


Về mặt lý thuyết, khi tỷ giá tăng sẽ giúp giá hàng hóa xuất khẩu trở nên rẻ hơn, tạo điều kiện nâng cao sức cạnh tranh thị trường quốc tế, qua đó góp phần thúc đẩy xuất khẩu. Tuy nhiên, việc điều chỉnh tăng tỷ giá có thể khiến chi phí nhập khẩu trở nên đắt hơn, nghĩa vụ nợ quốc gia tăng lên, gây áp lực đến lạm phát…

Vì vậy, trong điều hành tỷ giá, Ngân hàng Nhà nước  phải tính toán đến các yếu tố tác động đa chiều nhằm tối đa hóa lợi ích chung của nền kinh tế, góp phần thực hiện các mục tiêu vĩ mô như kiểm soát lạm phát, phát triển kinh tế vĩ mô bền vững, giảm thiểu gánh nặng nợ nước ngoài, ổn định lãi suất trong nước.

Theo đó, trong những năm qua, điều hành tỷ giá của Ngân hàng Nhà nước  được thực hiện bám sát định hướng phát triển kinh tế vĩ mô và điều hành chính sách tiền tệ, phù hợp với đặc thù của nền kinh tế trong từng thời kỳ. Kết quả cho thấy, cách thức điều hành theo hướng ổn định từ nửa cuối năm 2011 đến hết năm 2015 đã hỗ trợ ổn định kinh tế vĩ mô, kiềm chế lạm phát,cải thiện cán cân thương mại, tăng dự trữ ngoại hối nhà nước.

Sang năm 2016, Ngân hàng Nhà nước  thay đổi cách thức điều hành tỷ giá linh hoạt hơn nhưng vẫn đảm bảo vai trò quản lý của Ngân hàng Nhà nước  theo định hướng điều hành chính sách tiền tệ. Đây là bước đi tiếp theo trong lộ trình chống đô la hóa, nâng cao vị thế của Đồng Việt Nam, ổn định tỷ giá và thị trường ngoại hối đồng thời thích ứng với diễn biến kinh tế trên thị trường trong nước và quốc tế.

Ông Trịnh Quang Anh

Như đã nói ở trên để đáp ứng yêu cầu mới do sự thay đổi bối cảnh hoạt động gây ra trong đó là hội nhập quốc tế (TPP và AEC...). Ngân hàng Nhà nước đã triển khai áp dụng cơ chế điều hành tỷ giá mới. Và theo tinh thần Nghị định 70 và Quyết định 2730 đã làm rõ chính sách tỷ giá mới của Việt Nam.

Ông Bùi Quốc Dũng

Trên cơ sở đánh giá điều hành tỷ giá từ cuối năm 2015 cho thấy những biến động trên thị trường quốc tế có những tác động đáng kể đến tỷ giá và thị trường ngoại tệ trong nước.

Dự kiến năm 2016, thị trường quốc tế tiếp tục có biến động lớn, ảnh hưởng đến thị trường trong nước như Fed có khả năng tăng lãi suất 4 lần trong năm 2016, tổng số tăng thêm 1% so với mức tăng 0,25% năm 2015; đồng CNY được vào rổ tiền tệ tính SDR và có thể biến động khó lường.

Trong khi đó, Việt Nam đã hội nhập sâu rộng hơn vào nền kinh tế thế giới (hàng loạt các hiệp định thương mại tự do (FTA) đã và đang được ký kết, kỳ vọng về TPP, việc gia nhập cộng đồng kinh tế ASEAN vào cuối năm 2015).

Do đó, để thích ứng với diễn biến kinh tế trên thị trường trong nước và quốc tế năm 2016 cũng như những năm tiếp theo, Ngân hàng Nhà nước thay đổi cách thức điều hành tỷ giá, cho phép tỷ giá biến động linh hoạt hàng ngày theo diễn biến thị trường trong nước và quốc tế, nhưng vẫn đảm bảo vai trò quản lý của Ngân hàng Nhà nước theo định hướng điều hành chính sách tiền tệ.

Tỷ giá VND/USD bám sát diễn biến quốc tế sẽ hạn chế các cú sốc bên ngoài đối với thị trường ngoại hối trong nước, từ đó giảm thiểu các tác động không thuận lợi đối với vay nợ và đầu tư từ nước ngoài; đồng thời, tỷ giá của đồng Việt Nam sẽ có mối tương quan chặt chẽ hơn với tỷ giá của các đối tác thương mại chính, qua đó góp phần nâng cao sức cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam, hỗ trợ xuất khẩu.

Tỷ giá được điều hành linh hoạt hơn phù hợp với tình hình thế giới còn nhiều biến động cũng như các yêu cầu đặt ra của các hiệp định quốc tế được ký kết trong thời gian tới.

Cần ít nhất 5 năm để xem xét thả nổi tỷ giá

Hà Phạm, Hà Nội

Theo giới thiệu của Ngân hàng Nhà nước, cơ chế tỷ giá mới đã thị trường hơn. Vậy, xin hỏi đến thời điểm nào và đâu là những điều kiện để cơ chế tỷ giá thực sự thị trường?

Ông Bùi Quốc Dũng


Hiện nay Việt Nam điều hành tỷ giá theo chế độ thả nổi có quản lý, là cách điều hành được áp dụng phổ biến trên thế giới. Theo thống kê của IMF, chỉ có một số nước phát triển thả nổi để tỷ giá hoàn toàn do thị trường quyết định, còn lại hầu hết các nước đang phát triển vẫn có sự điều tiết, quản lý đối với tỷ giá.

Ngay cả những nước có trình độ phát triển kinh tế tương đối cao hơn Việt Nam như Trung Quốc hay Singapore vẫn chọn phương án thả nổi có quản lý tỷ giá của mình nhằm tránh những biến động quá mạnh, ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của nền kinh tế.

Đối với Việt Nam, việc điều hành tỷ giá theo chế độ thả nổi có quản lý hiện nay là phù hợp với thực trạng của nền kinh tế cũng như mục tiêu kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô.

Trong thời gian qua, Ngân hàng Nhà nước đã đưa ra các cách thức điều hành tỷ giá phù hợp với diễn biến kinh tế - tiền tệ từng giai đoạn:

- Từ cuối năm 2011 đến 2015 điều hành theo hướng ổn định và thực tiễn cho thấy cách thức điều hành này về cơ bản phù hợp với điều kiện thực tế, hỗ trợ ổn định kinh tế vĩ mô và hoạt động sản xuất - kinh doanh của doanh nghiệp sau một giai đoạn kinh tế vĩ mô thiếu ổn định, lạm phát và lãi suất tăng cao.

- Từ năm 2016, Ngân hàng Nhà nước thay đổi cách thức điều hành tỷ giá, cho phép tỷ giá biến động linh hoạt hàng ngày theo diễn biến thị trường trong nước và quốc tế, nhưng vẫn đảm bảo vai trò quản lý của Ngân hàng Nhà nước theo định hướng điều hành chính sách tiền tệ.

Xét trong điều kiện nền kinh tế nói chung và thực trạng thị trường ngoại hối Việt Nam nói riêng, việc Ngân hàng Nhà nước thực hiện các thức điều hành tỷ giá mới dựa trên biến động tỷ giá trên thị trường ngoại tệ liên ngân hàng và tỷ giá trên thị trường quốc tế là một bước đi phù hợp nhằm phản ánh sát cung - cầu ngoại tệ, diễn biến thị trường trong nước và quốc tế.

Sự quản lý của Ngân hàng Nhà nước nếu có xảy ra cũng chỉ nhằm hạn chế những biến động quá lớn, tránh những tác động tiêu cực đến hoạt động sản xuất kinh doanh và kinh tế trong nước.

Ông Phạm Hồng Hải

Cơ chế tỷ giá thả nổi hoàn toàn sẽ chỉ thực hiện được khi chúng ta đạt được sự ổn kinh tế vĩ mô một cách bền vững, kiểm soát tốt được lạm phát và dự trữ ngoại hối ở mức an toàn để đảm bảo Ngân hàng Nhà nước có thể can thiệp vào thị trường khi cần thiết.

Theo tôi, chúng ta cần ít nhất 5 năm nữa trước khi có thể xem xét chính sách tỷ giá thả nổi hoàn toàn.

Nguyễn Thanh Hải, Tp.HCM, Đầu tư

Đầu năm nay, nhiều chuyên gia cùng có chung dự báo Việt Nam có thể phá giá VND từ 5-7%, thậm chí tới 10% trong năm nay. Các chuyên gia nhận định thế nào về khả năng thực tế của những mức dự báo đó?

Ông Lê Xuân Nghĩa

Tôi cho rằng năm 2016 và những năm tiếp theo, tổng ngoại tệ vào Việt Nam vẫn lớn hơn tổng ngoại tệ ra khỏi Việt Nam. Nói cách khác cung cầu ngoại tệ về cơ bản là dư thừa nếu Việt Nam khắc phục được tình trạng găm giữ ngoại tệ.

Với cơ chế mới về quản lý ngoại hối và các biện pháp ngăn chặn tình trạng găm giữ đã được Ngân hàng Nhà nước công bố, có thể thấy biến động của tỷ giá hối đoái không lớn, khoảng 3%.

Ông Phạm Hồng Hải

Thị trường tài chính thế giới trong năm 2016 chắc chắn vẫn tiếp tục biến động hết sức phức tạp, do đó chính sách tỷ giá của Việt Nam cần được điều chỉnh linh hoạt. Tỷ lệ mất giá của Việt Nam đồng trong năm 2016 chắc chắn sẽ cao hơn mức điều chỉnh tỷ giá thông thường hàng năm từ 1-2% như trước đây.

Do đồng Nhân dân tệ và các đồng tiền mới nổi đã mất giá mạnh và được kỳ vọng vẫn sẽ biến động trong thời gian sắp tới, tuy nhiên, mục tiêu về ổn định kinh tế vĩ mô vẫn là mục tiêu quan trọng trong năm 2016, do đó, tôi không kỳ vọng tỷ giá VND sẽ biến động mạnh như các đồng tiền trong khu vực.

Tôi kỳ vọng đồng Việt Nam sẽ biến động không quá 4% trong năm 2016, trong điều kiện thị trường tài chính thế giới không có biến động mạnh so với thời điểm hiện nay.

Ông Bùi Quốc Dũng


Trong quá trình nghiên cứu để đưa ra áp dụng cách thức điều hành tỷ giá mới, Ngân hàng Nhà nước đã tham vấn ý kiến của các chuyên gia kinh tế, các nhà khoa học và đã nhận được sự đồng thuận rất cao.

Sau khi Ngân hàng Nhà nước thực hiện cách thức điều hành tỷ giá mới, bước đầu cho thấy những kết quả tích cực, nhất là trong hiệu quả trong việc chống sốc từ bên ngoài.

Mặc dù trên thị trường thế giới những ngày đầu năm liên tục có những biến động lớn (như đồng CNY giảm giá mạnh tác động giảm giá một số đồng tiền châu Á, chứng khoán Trung quốc suy giảm, chỉ số USD tăng cao…) nhưng tỷ giá trên thị trường trong nước có diễn biến giảm khoảng 50 - 60 đồng so với cuối năm 2015, giao dịch trên thị trường sôi động.

Theo dự báo của Tổng cục Thống kê cũng như các cơ quan, tổ chức khác, các nguồn cung USD cho thị trường trong nước năm 2016 như xuất khẩu, đầu tư trực tiếp nước ngoài, ODA, các khoản vay trung-dài hạn và kiều hối trong năm 2016 sẽ tiếp tục khả quan, cán cân thanh toán quốc tế tổng thể của Việt Nam sẽ thặng dư.

Trước diễn biến đó, cùng với các cơ sở cập nhật hơn, một số chuyên gia từ các ngân hàng HSBC, ANZ đã điều chỉnh dự báo về biến động tỷ giá VND/USD trong năm 2016 giảm từ mức 5-7% trước đây xuống còn khoảng 2%.

Với cách thức điều hành mới, tỷ giá linh hoạt hơn sẽ giảm thiểu tác động của cá cú sốc bên ngoài, hỗ trợ tốt hơn khả năng cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam.

Cùng với các biện pháp điều tiết của Ngân hàng Nhà nước, tỷ giá 2016 sẽ không biến động quá lớn để đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế theo định hướng của Chính phủ.

Vì vậy, công tác điều hành tỷ giá của Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục thận trọng và linh hoạt, bám sát thị trường để đưa ra những quyết định phù hợp trong từng thời kỳ. Tuy nhiên, những phân tích trên cho thấy hoàn toàn có cơ sở để tin tưởng tỷ giá USD/VND sẽ tiếp tục ổn định trong năm 2016.

Nguyễn Bình, Tp,HCM, Giám đốc doanh nghiệp, 45 tuổi

Tôi làm doanh nghiệp xuất khẩu. Từ năm 2011 đến nay chúng tôi chủ yếu vay USD vì lãi suất thấp. Nguồn vốn này rất cần thiết, giúp chúng tôi giảm thiểu chi phí vay, nó cũng gián tiếp hỗ trợ xuất khẩu. Vậy vì sao Ngân hàng Nhà nước lại siết lại nguồn vay này, vì sao lại hạn chế hay lo ngại doanh nghiệp vay ngoại tệ

Ông Lê Xuân Nghĩa

Chính phủ đã phê chuẩn dự án chống “đô la hóa” từ nhiều năm trước, việc hạn chế cho vay và gửi ngoại tệ đều năm trong lộ trình này. Tạm thời khi thị trường ngoại hối chưa phát triển mạnh, có thể gây một số khó khan cho doanh nghiệp, nhưng về lâu dài đây là một chủ trương hoàn toàn đúng đắn để loại bỏ tình trạng “đô la hóa”.

Các doanh nghiệp có thể tự do mua bán ngoại tệ trên thị trường hối đoái mà không gặp bất cứ khó khăn gì.

Ông Phạm Hồng Hải

Theo tôi, định hướng chống đô la hóa trong nền kinh tế của Ngân hàng Nhà nước là một chủ trương hết sức đúng đắn, để đảm bảo vị thế của đồng Việt Nam. Ngân hàng Nhà nước hiện vẫn cho phép các doanh nghiệp có nguồn thu ngoại tệ từ xuất khẩu và cần thanh toán chi phí nhập khẩu được phép vay ngoại tệ, điều này sẽ giúp giảm chi phí vay vốn của doanh nghiệp nhưng vẫn đảm bảo nhu cầu ngoại tệ của doanh nghiệp được tự cân đối.

Đối với các trường hợp có doanh thu xuất khẩu nhưng không có nhu cầu thanh toán nhập khẩu sẽ bị hạn chế vay ngoại tệ vì doanh nghiệp không có nhu cầu thanh toán bằng ngoại tệ.

Ngoài ra, việc hạn chế vay ngoại tệ này cũng sẽ khuyến khích doanh nghiệp xuất khẩu bán ngoại tệ trên thị trường giúp làm cân bằng cung cầu thị trường ngoại hối và giảm biến động trên thị trường.

Doanh nghiệp xuất khẩu có thể bán ngoại tệ kỳ hạn (tỷ giá kỳ hạn thông thường sẽ cao hơn giá giao ngay) đối với nguồn thu xuất khẩu giúp làm giảm chi phí vay vốn tiền đồng.

Không thể tân lãnh đạo - tân chính sách

Thái Ngô, Tp.HCM:

Chính sách tỷ giá có tiếp tục nhất quán trong thời gian tới nếu có sự thay đổi về bộ máy lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước không?

Ông Nguyễn Đức Hưởng


Đã nói là chính sách là có sự chỉ đạo xuyên suốt trên cơ sở tầm nhìn dài hạn, chính sách tiền tệ gắn chặt với các chính sách kinh tế vĩ mô, có sự chỉ đạo tập trung của Đảng, Nhà nước và Chính phủ.

Vì vậy, tôi cho rằng, nếu có thay đổi về bộ máy lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước, thì không thể tách rời với sự chỉ đạo, điều hành chung của nền kinh tế, hay là không thể theo ý chí chủ quan của một cá nhân nào đó.

Vì Ngân hàng Nhà nước là một tổ chức trực tiếp chịu sự điều hành của Chính phủ, dưới sự lãnh đạo của Đảng, chịu sự giám sát của Quốc hội và nhân dân, chứ không phải là một doanh nghiệp đơn thuần để có thể áp dụng thay đổi kiểu tân lãnh đạo - tân chính sách một cách không bài bản khoa học.

Giả sử, Thống đốc Nguyễn Văn Bình có thay đổi vị trí công tác, thì với kết quả chinh phục ngoạn mục những ngọn núi thử thách đối với nền kinh tế thông qua việc điều hành chính sách tiền tệ (lạm phát, lãi suất, tỷ giá, vàng, tái cơ cấu, nợ xấu…), tạo được dấu ấn và niềm tin đối với xã hội, thì vị trí mới chắc chắn sẽ cao hơn và càng gắn chặt với đường lối điều hành chính sách tiền tệ, trong đó có chính sách tỷ giá trên cơ sở thông suốt hơn sự chỉ đạo điều hành của Đảng, Chính phủ và Quốc hội...

Cho nên, sự nhất quán trong chỉ đạo điều hành sẽ theo hướng tốt lên, có lợi cho nền kinh tế, doanh nghiệp và niềm tin của nhân dân hơn nữa.

Ông Lê Xuân Nghĩa

Thực ra cơ chế tỷ giá hối đoái mới đã được áp dụng từ trước năm 2007. Tuy nhiên do lạm phát bùng phát từ năm 2008, cho nên cơ chế này bị loại bỏ. Hiện nay lạm phát đã ổn định, kinh tế lấy lại đà tăng trưởng, hội nhập quốc tế sâu rộng hơn.

Vì vậy, cơ chế tỷ giá hối đoái mới sẽ được áp dụng lâu dài không phụ thuộc vào nhiệm kỳ Thống đốc mới.

Ông Trịnh Quang Anh

Chính sách điều hành tỷ giá mới suất phát từ yêu cầu khách quan mới do sự thay đổi bối cảnh hoạt động đặt ra. Nó có lẽ không phụ thuộc vào sự thay đổi về bộ máy lãnh đạo của Ngân hàng Nhà nước (yếu tố chủ quan).

Hà Kim Thanh, Tp.HCM, Ngân hàng, 25 tuổi

Trong nhiều năm qua, cơ chế tỷ giá mới áp dụng hiện nay có thể nói là khác biệt và mới mẻ. Điều đó có bất lợi nếu nói về kinh nghiệm điều hành của Ngân hàng Nhà nước? Ngoài ra, vận hành cơ chế mới này có những thuận lợi và thử thách gì?

Ông Bùi Quốc Dũng

Trên cơ sở đánh giá các mặt tích cực cũng như tồn tại của điều hành tỷ giá những năm gần đây, cùng với nghiên cứu kinh nghiệm của Ngân hàng Trung ương các nước, từ đầu năm 2016, Ngân hàng Nhà nước thay đổi cách thức điều hành tỷ giá theo hướng linh hoạt hơn.

Việc Ngân hàng Nhà nước công bố tỷ giá trung tâm hàng ngày tham chiếu tỷ giá trong nước, diễn biến của 8 đồng tiền quốc tế và cân đối vĩ mô, tiền tệ sẽ tạo ra một số thuận lợi như:

- Tỷ giá phản ánh sát thị trường sẽ giúp cung - cầu ngoại tệ thông suốt hơn, các hoạt động mua bán ngoại tệ sẽ ngày càng thuận lợi.

- Việc Ngân hàng Nhà nước điều chỉnh tỷ giá trung tâm hàng ngày với mức biến động nhỏ sẽ không gây sốc cho thị trường cũng như doanh nghiệp, đồng thời, sẽ hạn chế đáng kể tình trạng găm giữ ngoại tệ.

- Tỷ giá trung tâm tham chiếu diễn biến tỷ giá của một số đồng tiền trên thị trường quốc tế sẽ hạn chế tác động của các cú sốc bên ngoài đối với thị trường ngoại hối trong nước.

- Tỷ giá linh hoạt, biến động hàng ngày sẽ thúc đẩy các doanh nghiệp chú trọng hơn công tác phòng ngừa rủi ro tỷ giá, giúp cho thị trường phái sinh ngoại tệ phát triển.

Tuy nhiên, việc thực hiện cơ chế mới cũng đặt ra một số thách thức như:

- Ngân hàng Nhà nước cần phải chủ động và theo dõi sát sao diễn biến thị trường, đặc biệt là việc đánh giá, nhận định sự tác động của các yếu tố vĩ mô trong nước và quốc tế đến diễn biến tỷ giá, thị trường ngoại ngoại tệ hàng ngày và cả trong dài hạn để có cách thức điều hành tỷ giá phù hợp.

- Để ổn định tỷ giá và thị trường ngoại tệ, bên cạnh các công cụ can thiệp truyền thống như bán ngoại tệ giao ngay để can thiệp thị trường, Ngân hàng Nhà nước trong thời gian qua đã xây dựng thêm những công cụ mới như giao dịch forward giữa Ngân hàng Nhà nước với các tổ chức tín dụng, đồng thời trong thời gian tới cũng sẽ có một số quy định mới nhằm hướng tới mục tiêu giảm thiểu đầu cơ ngoại tệ trên cả thị trường 1 và thị trường 2.

Nguyễn Thị Thuý, cán bộ tín dụng, Hà Nội

Xin hỏi các chuyên gia, vì sao vừa qua áp cơ chế tỷ giá mới, tỷ giá trung tâm của Ngân hàng Nhà nước tăng mà tỷ giá thị trường lại chủ yếu giảm. Vì sao lại lệch nhau như vậy?

Ông Bùi Quốc Dũng

Sau hai tuần Ngân hàng Nhà nước áp dụng cách thức điều hành tỷ giá mới, tỷ giá trung tâm của đồng Việt Nam diễn biến tăng/giảm linh hoạt hàng ngày, đến ngày 15/1 ở mức 21.917 VND/USD, tăng 27 VND/USD so với cuối năm 2015, chủ yếu do tác động của diễn biến trên thị trường thế giới như đồng Nhân dân tệ giảm giá mạnh tác động giảm giá một số đồng tiền châu Á, chứng khoán Trung quốc suy giảm, chỉ số USD tăng cao….

Tuy nhiên, tỷ giá giao dịch trên thị trường trong nước có diễn biến giảm khoảng 50-60 đồng so với cuối năm 2015, các giao dịch ngoại tệ trên thị trường diễn ra thông suốt, thanh khoản của thị trường tốt.

Diễn biến trên cho thấy cách thức điều hành tỷ giá mới đã làm giảm động cơ đầu cơ, găm giữ ngoại tệ, khuyến khích tổ chức và cá nhân bán ngoại tệ ra lấy VND để hưởng lợi tức lớn hơn, giải phóng lượng ngoại tệ được đầu cơ, găm giữ trong thời gian qua.

Quan trọng hơn, diễn biến tích cực này của thị trường ngoại tệ diễn ra trong bối cảnh thị trường tài chính thế giới liên tục có nhiều biến động mạnh theo chiều hướng bất lợi cho thấy cách thức điều hành tỷ giá mới của Ngân hàng Nhà nước không chỉ hạn chế tình trạng đầu cơ, găm giữ ngoại tệ mà còn giúp thị trường ngoại tệ hấp thu tốt hơn các cú sốc bên ngoài.

Tiền bán ròng không ra khỏi Việt Nam

Hà Lê, Thanh Hóa

Xin hỏi các diễn giả, từ cuối năm 2015 đến nay nhà đầu tư nước ngoài liên tục bán ròng khá mạnh trên thị trường chứng khoán. Có phải do FED tăng và sẽ tiếp tục tăng lãi suất, trong khi Việt Nam không tiếp tục cam kết các khoảng ổn định tỷ giá trong năm như trước nữa và họ ngại rủi ro tỷ giá?

Ông Phạm Hồng Hải


Thực tế từ cuối năm 2015 đến nay, tổng vốn đầu tư gián tiếp vào thị trường Việt Nam tăng lên do các giao dịch mua bán sáp nhập diễn ra rất mạnh. Ví dụ thương vụ Masan bán cho đối tác chiến lược Singha Asia Holding Pte Ltd (Thái Lan) với giá 1,1 tỷ USD,…

Việc bán ròng của nhà đầu tư nước ngoài tại thị trường Việt Nam thực tế chỉ là việc cơ cấu danh mục để hiện thực hóa lợi nhuận và chờ các thương vụ đầu tư mới.

Và thực tế, dòng tiền này không ra khỏi Việt Nam. Đây cũng là lý do tại sao tiền đồng đã tăng giá mạnh vào thời điểm đầu năm 2016.

Ông Lê Xuân Nghĩa

Đúng là các nhà đầu tư nước ngoài rút vốn khỏi châu Á nói chung và Việt Nam nói riêng (vốn đầu tư chứng khoán) có nguyên nhân do việc tăng lãi suất của FED, đồng thời cũng do lo ngại Việt Nam phá giá tiền tệ theo cơ chế giật cục như mấy năm gần đây.

Tuy nhiên các nhà đầu tư nước ngoài cho rằng cơ chế tỷ giá hối đoái mới giúp họ dự đoán được những biến động của tỷ giá hối đoái và không bị thiệt hại khi mua ngoại tệ chuyển về nước.

Còn việc FED điều chỉnh lãi suất cũng là yếu tố mà các nhà đầu tư nước ngoài có thể dự báo được. Đầu tư tài chính không lo ngại về chiều hướng biến động mà đáng lo ngại nhất là các chiều hướng đó không theo những nguyên tắc thị trường để có thể dự đoán được.

Tuấn Anh, Hà Nội

Các chuyên gia và Ngân hàng Nhà nước đã lường tính đến rủi ro suy sụp của kinh tế Trung Quốc năm nay sẽ tác động đến Việt Nam? Thị trường chứng khoán nước này liên tục chao đảo đã ảnh hưởng tâm lý nhà đầu tư chứng khoán trong nước thời gian qua.

Ông Phạm Hồng Hải

Nền kinh tế Trung Quốc đã giảm tốc mạnh trong thời gian vừa qua và đã tạo ra nhiều bất ổn trên thị trường tài chính thế giới. Nếu nền kinh tế Trung Quốc rơi vào suy thoái, chúng ta sẽ có khả năng rơi vào một chu kỳ khủng hoảng kinh tế thế giới mới và điều này sẽ ảnh hưởng lên nền kinh tế Việt Nam.

Tuy nhiên, chúng ta phải nhìn nhận nguồn lực của Chính phủ Trung Quốc và Ngân hàng Trung ương Trung Quốc còn rất lớn để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Ví dụ như dự trữ ngoại hối khoảng hơn 3.000 tỷ USD, mặt bằng lãi suất và dự trữ bắt buộc còn rất nhiều dư địa để cắt giảm…

Ngoài ra, các ngân hàng trung ương trên thế giới chắc chắn sẽ phối hợp chặt chẽ với Ngân hàng Trung ương Trung Quốc để tránh sự suy thoái của nền kinh tế Trung Quốc. Sự phối này cũng đã được thể hiện rất rõ trong việc xử lý khủng hoảng tài chính thế giới năm 2008.

Tôi tin rằng, nền kinh tế Trung Quốc sẽ khó rơi vào giai đoạn suy thoái mà nhiều khả năng sẽ giảm tốc độ tăng trưởng. Việc giảm tốc này thực sự cần thiết để Trung Quốc có thể cải cách nền kinh tế một cách bền vững.

Ông Lê Xuân Nghĩa

Tôi cho rằng chúng ta cường điệu quá mức sự sụt giảm của kinh tế Trung quốc. Trung Quốc duy trì tốc độ tăng trưởng 9-10% trong hơn 30 năm qua đã là một kỳ tích. Nền kinh tế này sẽ giảm dần tốc độ tăng trưởng như hiện nay cũng là một quy luật tất yếu.

Còn nhớ Nhật Bản cũng đã duy trì tốc độ tang trưởng rất cao từ năm 1960 - 1990, từ đó tới nay tăng trưởng kinh tế của Nhật Bản chỉ quanh mức 0-1%; trong khi Trung Quốc vẫn duy trì ở mức 6-7% là tốt rồi.

Có thể kinh tế Trung Quốc với số dân lớn, nhập khẩu nhiều đã trở thành thị trường lớn và công xưởng lớn của Thế giới. Điều này tạo ra kỳ vọng cho rất nhiều quốc gia xuất khẩu vào Trung quốc, đặc biệt là châu Âu, Nhật Bản, Brazil…

Tuy nhiên nền tảng kinh tế Trung Quốc vẫn còn rất mạnh, dự trữ ngoại tệ rất lớn, chính trị ổn định là điều kiện giúp quốc gia này có thể giảm tốc một cách an toàn.

Ông Trịnh Quang Anh
 
Ngân hàng Nhà nước cũng như các cơ quan hữu trách đều nhận định tình hình thế giới và khu vực diễn biễn phức tạp khó lường, có thể gây ra các cú sốc bất lợi đối với nền kinh tế Việt Nam, trong đó nhân tố Trung Quốc là tâm điểm.

Đó cũng là lý do tại sao Ngân hàng Nhà nước thay đổi định hướng điều hành chính sách tiền tệ trong đó có việc thay đổi cơ chế điều hành tỷ giá mới.

Gửi USD, rút VND có thể từ 2017

Minh Huệ, Tp.HCM, Kinh doanh tự do

Kính chào các diễn giả. Tôi có con đi du học, hàng năm tôi cần chuẩn bị ngoại tệ, tôi mua và cất trước phòng tỷ giá tăng lên. Nay với cơ chế mới tôi không rõ rồi sẽ như thế nào. Theo các diễn giả thì tôi phải làm sao? Các cá nhân có được mua ngoại tệ kỳ hạn ở các ngân hàng không và nếu có thì điều kiện thủ tục ra sao? Trân trọng cảm ơn.

Ông Lê Xuân Nghĩa

Bạn không nên lo lắng nhiều về tỷ giá hối đoái. Vì Việt Nam lạm phát thấp, cán cân thanh toán tổng thể về cơ bản là (+); tỷ giá hối đoái sẽ ổn định hơn nhiều so với những năm trước đây.

Còn bạn muốn mua thị trường kỳ hạn thì không có gì trở ngại (theo Thông tư 15 của Ngân hàng Trung ương). Thủ tục thì ngân hàng thương mại sẽ giải thích rõ hơn giúp bạn.

Quốc Anh, Hải Phòng

Nhiều thông tin nói Ngân hàng Nhà nước sẽ áp phí gửi USD, gửi mà rút ra thì chỉ được rút bằng tiền đồng. Xin hỏi chính sách này là như thế nào, bao giờ áp dụng?

Ông Lê Xuân Nghĩa

Chính sách này nằm trong lộ trình chống “đô la hóa” và làm tăng lợi thế của đồng Việt Nam trên thị trường nội địa. Nó có thể sẽ được áp dụng khi Ngân hàng Nhà nước công bố kết thúc chương trình chống “đô la hóa”. Tôi dự đoán vào khoảng 2017.

Ông Phạm Hồng Hải

Như tôi đã nói ở trên, định hướng chống đô la hóa nền kinh tế của Ngân hàng Nhà nước đã được công bố rất rõ trên các phương tiên thông tin đại chúng.

Do đó, các biện pháp kỹ thuật nhằm hạn chế việc găm giữ ngoại tệ sẽ được Ngân hàng Nhà nước áp dụng. Lãi suất tiền gửi đô la Mỹ gần đây đã điều chỉnh về 0% cũng là một trong các biện pháp kỹ thuật này.

Tôi nghĩ, việc Ngân hàng Nhà nước áp dụng phí gửi ngoại tệ và rút ra bằng tiền đồng sẽ được xem xét kỹ lưỡng nhằm đảm bảo lợi ích của người gửi tiền, sự an toàn của hệ thống ngân hàng để tránh việc người dân rút tiền gửi ngoại tệ ra khỏi hệ thống ngân hàng, và sự ổn định của thị trường ngoại hối.

Theo tôi, Ngân hàng Nhà nước sẽ có một lộ trình dài hạn và từng bước trước khi áp dụng các biện pháp kỹ thuật này.

Ông Trịnh Quang Anh

Để có thông tin chính xác đầy đủ về chính sách này bạn nên tham khảo trực tiếp Ngân hàng Nhà nước. Quan điểm cá nhân tôi cho rằng động thái chính sách này nếu có, là có thể hiểu được nhằm triển khai chính sách quản lý ngoại hối khi mà  các điều kiện tiền đề cho nó hội đủ.

Tỷ giá USD/VND 2016 có thể tăng khoảng 4%

Kim Xuân, Hà Nội, Cán bộ tín dụng

Theo dự báo của các diễn giả, tỷ giá USD/VND năm nay sẽ tăng khoảng bao nhiêu?

Ông Lê Xuân Nghĩa

Theo tôi dự đoán tỷ giá sẽ tăng không quá 5% (nếu không có những biến động bất thường từ bên ngoài).

Ông Phạm Hồng Hải

Như tôi đã nói ở trên, tỷ giá USD/VND năm nay tăng không quá 4% nếu thị trường tài chính không biến động mạnh so với tình hình hiện nay.

Ông Trịnh Quang Anh

Cơ chế tỷ giá mới là linh hoạt, có tính thị trường vì phản ánh được mọi diễn biến thị trường cả quốc tế và trong nước. Việc dự báo luôn là khó và mối khi điều kiện kinh tế tài chính thay đổi chúng ta lại phải điều chỉnh lại dự báo đã thực hiện trước đó.

Với bối cảnh hiện tại cá nhân tôi cho rằng tỷ giá USD/VND sẽ tăng đâu đó khoảng 4% trong năm nay.

Ông Nguyễn Đức Hưởng

Với giải pháp điều hành tỷ giá trung tâm, qua xử lý hàng ngày phù hợp với thị trường, thì việc dự báo tỷ giá tăng giảm bao nhiêu trong năm tới là cực kỳ khó khăn. Vì không phải ý chủ quan của một ai đó, không phải là mệnh lệnh hành chính, nên dự báo phải dựa vào những điểm tựa khoa học, thực tiễn diễn biến trên thị trường.

Vì vậy tỷ giá có thể trồi sụt. Nếu muốn tính toán dự báo cụ thể phải căn cứ vào biến động của các đồng tiền trong rổ tham chiếu tỷ giá trung tâm, các cân đối vĩ mô của Việt Nam và cung-cầu ngoại tệ cụ thể. Vậy nên mọi dự đoán cũng chỉ là dự đoán, không thể bốc thuốc để đầu cơ như thời gian vừa qua thì sẽ thất bại. Bởi vì một điều đơn giản rằng, việc điều hành tỷ giá trung tâm, thả nổi có kiểm soát, được tính toán trên cơ sở thực tiễn hàng ngày, hàng giờ chứ không phải dựa vào kế hoạch phỏng đoán như trước đây.

Đồng thời, mục tiêu bao trùm của việc điều hành tỷ giá trung tâm chính là ổn định tỷ giá, nâng cao giá trị VND, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế. Vì vậy, năm 2016 không thể có chuyện phá giá VND như những tin đồn. Nếu có biến động, tôi nghĩ rằng, mỗi quý năm 2016 không thể vượt quá 1%, và có thể có những quý tỷ giá bình quân vẫn giảm.

Thế Minh, Quỹ đầu tư

Vừa qua, đại diện Ngân hàng Nhà nước có nhận định rằng, cơ chế mới sẽ hạn chế rủi ro tỷ giá cho doanh nghiệp. Xin được nói rõ hơn cơ sở của nhận định này?

Ông Bùi Quốc Dũng

Với cách thức điều hành tỷ giá mới, Ngân hàng Nhà nước công bố tỷ giá trung tâm hàng ngày dựa trên diễn biến cung cầu ngoại tệ trong nước, diễn biến một số đồng tiền trên thị trường quốc tế, qua đó, giúp Việt Nam chống đỡ tốt hơn với các “cú sốc” từ bên ngoài.

Cụ thể, sau hơn một tuần thực hiện cách thức điều hành tỷ giá mới, mặc dù thị trường tài chính thế giới liên tục có nhiều biến động mạnh theo chiều hướng bất lợi: đồng Nhân dân tệ liên tục bị mất giá mạnh lên tới xấp xỉ 1,1%, thị trường chứng khoán Trung Quốc đã hai ngày (4/1 và 7/1) phải ngừng giao dịch do lao dốc trên 7%, kéo theo sự sụt giảm trên một loạt các thị trường chứng khoán lớn, giá dầu chạm mức đáy trong hơn một thập kỷ qua.

Đồng tiền nhiều nước châu Á giảm giá mạnh: đồng Won Hàn Quốc giảm giá 2,8%, Đô la Singapore giảm 1,6%, Đô la Đài Loan giảm 0,97% nhưng các giao dịch ngoại tệ trên thị trường vẫn diễn ra thông suốt, thanh khoản của thị trường tốt.

Tỷ giá giao dịch giữa các tổ chức tín dụng trên thị trường liên ngân hàng giảm hơn 100 đồng/USD xuống quanh mức 22.400 VND/USD, thấp hơn nhiều so với mặt bằng giá quanh mức 22.520 VND/USD cuối năm 2015.

Tỷ giá niêm yết của các ngân hàng thương mại cũng giảm dần khoảng 130 đồng xuống quanh mức 22.350/22.420 VND/USD, cho thấy cách thức điều hành tỷ giá mới đã làm giảm động cơ đầu cơ, găm giữ ngoại tệ, khuyến khích tổ chức và cá nhân bán ngoại tệ ra lấy VND để hưởng lợi tức lớn hơn, giải phóng lượng ngoại tệ được đầu cơ, găm giữ trong thời gian qua.

Đồng thời, việc Ngân hàng Nhà nước điều chỉnh tỷ giá trung tâm hàng ngày với mức biến động nhỏ và diễn biến sát thị trường hơn sẽ không gây sốc cho các doanh nghiệp, giúp cung - cầu ngoại tệ thông suốt, việc mua bán ngoại tệ cũng thuận lợi hơn.

Bên cạnh đó, tỷ giá được điều chỉnh linh hoạt, biến động tăng/giảm hàng ngày sẽ khuyến khích và đặt ra yêu cầu đối với các doanh nghiệp về việc chủ động, phòng ngừa rủi ro tỷ giá thông qua việc sử dụng các công cụ phái sinh theo các quy đinh hiện hành của Ngân hàng Nhà nước.

Lãi suất cho vay có thể giảm tiếp

Chu Khôi, Hải Phòng, Giám đốc doanh nghiệp

Gần đây lãi suất VND có xu hướng tăng lên. Như thế thì lãi suất cho vay sẽ không giảm được nữa và lại tăng lên. Các diễn giả dự báo thế nào về xu hướng này?

Ông Lê Xuân Nghĩa

Lãi suất đang có xu hướng tăng lên nhưng theo tôi không nhiều. Mức độ tăng lãi suất là do quy mô phát hành trái phiếu Chính phủ, lạm phát, nhu cầu tín dụng đang có xu hướng tăng chút ít.

Tuy nhiên Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước cũng đang có chính sách ổn định lãi suất và giảm lãi suất cho vay trên cơ sở giảm nợ xấu. Đây là một trọng tâm của chính sách tiền tệ trong năm 2016.

Chúng ta có thể hy vọng lãi suất cho vay có thể giảm thêm 0,5 - 1%.

Ông Nguyễn Đức Hưởng

Đúng là gần đây một số ngân hàng thương mại có điều chỉnh tăng lãi suất huy động ở một số kỳ hạn, chủ yếu tập trung vào trung và dài hạn để phục vụ nhu cầu cho vay trung dài hạn. Cũng có yếu tố mùa vụ trong nhu cầu thanh toán, chi trả thường tăng cao vào cuối năm. Nhưng theo tôi, đáng chú ý hơn, xu hướng này phản ánh nền kinh tế có dấu hiệu sôi động lên, các nhà đầu tư đã mạnh dạn hơn đầu tư vào sản xuất kinh doanh khi thị trường có dấu hiệu ấm lên, nhu cầu vốn tăng lên cho nên tác động đến lãi suất.

Thứ nữa, các ngân hàng kích thích huy động vốn trung dài hạn qua lãi suất, thì điều kiện để hỗ trợ vốn cho các nhu cầu trên càng bền vững hơn. Còn nếu cho vay trung dài hạn vẫn dựa nhiều vào vốn ngắn hạn sẽ tiềm ẩn rủi ro và có thể vi phạm pháp luật.

Còn về lãi suất cho vay, sau nỗ lực giảm và bình ổn những năm qua, nếu có nhích lên cũng dễ hiểu vì lạm phát năm nay có thể tăng so với năm trước. Nhưng khả năng lãi suất cho vay sẽ vẫn giữ được mặt bằng như hiện nay, vì chính sách tỷ giá kích thích người dân gửi VND nhiều hơn vào ngân hàng, vốn đầu vào thuận lợi hơn; giá dầu sụt giảm liên tục cũng là cơ sở để hy vọng lạm phát của Việt Nam được kiểm soát ở mức mục tiêu, mà không tác động lớn đến việc tăng lãi suất.

Ông Bùi Quốc Dũng

Thời gian qua, trên thị trường, một số ngân hàng thực hiện điều chỉnh tăng nhẹ lãi suất huy động VND ở các kỳ hạn tùy theo tình hình cân đối vốn của từng ngân hàng. Xu hướng tăng lãi suất tại các ngân hàng này chủ yếu do yếu tố mùa vụ, mang tính chất tạm thời để đáp ứng nhu cầu thanh toán và dự phòng chi trả trong dịp cuối năm.

Sau điều chỉnh, lãi suất của các ngân hàng này vẫn nằm trong vùng trung bình so với mặt bằng phổ biến của toàn thị trường. Đồng thời, xét trên tổng thể toàn thị trường, lãi suất huy động của thị trường 1 có sự đan xen giữa tăng/giảm, bên cạnh các ngân hàng tăng lãi suất thì cũng có nhiều ngân hàng điều chỉnh giảm lãi suất.

Do đó, mặt bằng lãi suất huy động toàn hệ thống về cơ bản vẫn diễn biến ổn định (hiện phổ biến ở mức 4,5-5,4%/năm đối với kỳ hạn từ 1 tháng đến dưới 6 tháng và 5,5-7,2%/năm đối với kỳ hạn trên 6 tháng).

Diễn biến trên cho thấy, mức tăng lãi suất huy động của các tổ chức tín dụng thời gian gần đây là không đáng kể và không bắt nguồn từ áp lực cân đối vốn của các tổ chức tín dụng mà chỉ là phản ánh yếu tố mùa vụ, tạm thời, do đó chưa tạo áp lực đến lãi suất cho vay.

Trên thực tế, mặt bằng lãi suất cho vay bằng VND phổ biến của toàn hệ thống tiếp tục ổn định. Hiện phổ biến khoảng 6-9%/năm đối với ngắn hạn, 9-11%/năm đối với trung và dài hạn, một số ngân hàng áp dụng lãi suất cho vay đối với phân khúc khách hàng có xếp hạng tín nhiệm cao, khả năng tài chính tốt… khoảng 5-6%/năm.

Trong năm vừa qua, Ngân hàng Nhà nước đã duy trì ổn định các mức lãi suất điều hành nhằm phát tín hiệu ổn định đối với mặt bằng lãi suất kết hợp với việc thực hiện đồng bộ các các công cụ chính sách tiền tệ để hỗ trợ thanh khoản cho các tổ chức tín dụng cung ứng vốn hiệu quả cho nền kinh tế qua đó đã góp phần tiếp tục giảm mặt bằng lãi suất cho vay từ 0,3-0,5%/năm, đây là kết quả rất nỗ lực của Ngân hàng Nhà nước trong mối tương quan đảm bảo hài hòa với mục tiêu ổn định thị trường ngoại tệ.

Bước sang năm 2016, Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục thực hiện các giải pháp linh hoạt, đồng bộ để điều tiết thanh khoản và lãi suất liên ngân hàng ở mức hợp lý, tạo điều kiện ổn định lãi suất huy động và cho vay của các tổ chức tín dụng, hệ thống tổ chức tín dụng phấn đấu tiếp tục giảm khoảng 0,2-0,5%/năm lãi suất cho vay trung dài hạn để hỗ trợ nền kinh tế.

Ông Trịnh Quang Anh

Cá nhân tôi đồng tình với bạn rằng triển vọng lãi suất VND có xu hướng tăng trong năm 2016. Tuy nhiên bạn cần lưu ý rằng có rất nhiều nhân tố tác động theo hướng thuận chiều và ngược chiều tới biến lãi suất.

Một trong những nhân tố có thể giúp làm giảm lãi suất cho vay là chi phí dự phòng rủi ro và chi phí hoạt động của ngân hàng thương mại có thể giảm trong thời gian tới do giai đoạn căng thẳng phải tái cơ cấu đã cơ bản đi qua.

Nguyễn Bình Hà, Hà Nội, Giám đốc

Hàng năm chúng ta nhập siêu rất lớn và kinh tế phụ thuộc lớn vào Trung Quốc. Điều này có lợi và bất lợi như thế nào? Tôi thấy có yêu cầu đặt ra thời gian qua là làm sao để kinh tế "thoát Trung". Xin được lý giải thêm.

Ông Trịnh Quang Anh

Việt Nam nhập siêu lớn từ Trung Quốc xuất phát từ lý do cấu trúc kinh tế và giá cả hàng hóa xuất nhập khẩu. Một khối lượng lớn máy móc thiết bị nguyên vật liệu đầu vào vẫn thường được nhập khầu từ Trung Quốc. Điểm lợi lớn nhất là giá nhập khẩu rẻ, và bất lợi lớn nhất là lệ thuộc vào quốc gia đó.

Chúng ta đã nhận thấy điểm yếu này và đã có chủ trương giảm dẫn và tiến tới thoát khỏi bị lệ thuộc. Điều này đòi hỏi thời gian để điều chỉnh từ cái gốc của vấn đề là cấu trúc kinh tế.

Và bước đi như chúng ta đã biết trong một vài năm qua là đẩy mạnh hội nhập quốc tế, đa phương hóa đối tác kinh tế, đồng thời tiến hành tái cấu trúc tổng thể nền kinh tế.

Nguyễn Bình, Tp.HCM, Giám đốc doanh nghiệp, 45 tuổi

Tôi làm doanh nghiệp xuất khẩu. Từ năm 2011 đến nay chúng tôi chủ yếu vay USD vì lãi suất thấp. Nguồn vốn này rất cần thiết, giúp chúng tôi giảm thiểu chi phí vay, nó cũng gián tiếp hỗ trợ xuất khẩu. Vậy vì sao Ngân hàng Nhà nước lại siết lại nguồn vay này, vì sao lại hạn chế hay lo ngại doanh nghiệp vay ngoại tệ?

Ông Trịnh Quang Anh

Như chúng ta được biết ngân hàng Nhà nước nhất quán với chủ trương chống đô la hóa nền kinh tế. Vì vậy trong trung dài hạn việc chuyển dần từ cơ chế vay mượn ngoại tệ sang mua bán ngoại tệ sẽ được thực thi.

Việc mấy năm qua quý doanh nghiệp chủ yếu vay USD vì lãi suất USD rẻ hơn so với lãi suất VND trong điều kiện tỷ giá được cam kết giữ ổn định ở biên độ được cam kết trước. Nay cơ chế điều hành tỷ giá đã thay đổi, quý doanh nghiệp cần phải tính toán hơn thiệt trong việc lựa chọn vay bằng đồng tiền nào.

Nếu quý doanh nghiệp vẫn muốn tiếp tục vay bằng USD đồng thời muốn giảm thiểu rủi ro tỷ giá, các ngân hàng thương mại sẽ phục vụ yêu cầu phòng vệ  này của quý doanh nghiệp.

Ông Bùi Quốc Dũng

Thời gian qua, để từng bước thực hiện lộ trình chuyển dần từ quan hệ huy động-cho vay bằng ngoại tệ sang quan hệ mua bán bằng ngoại tệ theo chủ trương của Chính phủ về hạn chế đô la hóa trong nền kinh tế, Ngân hàng Nhà nước đã quy định cơ chế cho vay bằng ngoại tệ theo hướng kiểm soát chặt chẽ các nhu cầu vay vốn bằng ngoại tệ, thu hẹp dần các nhu cầu vốn mà khách hàng không có nguồn thu bằng ngoại tệ để trả nợ vay hoặc các nhu cầu vốn mà khách hàng không có nhu cầu sử dụng ngoại tệ.

Theo đó, doanh nghiệp xuất khẩu có nguồn thu bằng ngoại tệ và có nhu cầu sử dụng ngoại tệ để thanh toán ra nước ngoài tiền nhập khẩu hàng hóa, dịch vụ phục vụ hoạt động xuất khẩu, thì được tổ chức tín dụng xem xét quyết định cho vay bằng ngoại tệ.

Trường hợp doanh nghiệp xuất khẩu có nguồn thu bằng ngoại tệ và có nhu cầu vay ngoại tệ để thanh toán chi phí trong nước nhằm thực hiện phương án sản xuất hàng xuất khẩu, thì việc vay vốn bằng ngoại tệ kết thúc vào ngày 31/3/2016, vì đối với nhu cầu vay vốn này, mục đích vay vốn bằng ngoại tệ của doanh nghiệp là giảm chi phí vay vốn do lãi suất vay vốn USD thấp hơn so với lãi suất vay vốn VND và kỳ vọng mức tăng tỷ giá.

Trong khi đó doanh nghiệp không sử dụng ngoại tệ vay tại tổ chức tín dụng phục vụ hoạt động sản xuất hàng xuất khẩu mà bán ngoại tệ này cho tổ chức tín dụng cho vay để lấy VND thanh toán các chi phí trong nước, nên việc cho vay bằng ngoại tệ đối với nhu cầu vốn này chỉ nên giới hạn trong khoảng thời gian nhất định (đến 31/3/2016) cho phù hợp với chủ trương của Chính phủ về hạn chế tình trạng đô la hóa trong nền kinh tế.

Để hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận với nguồn vốn chi phí thấp, Ngân hàng Nhà nước đã và đang điều hành linh hoạt các công cụ chính sách tiền tệ để tạo điều kiện cho doanh nghiệp vay vốn VND với mức lãi suất hợp lý.

Bên cạnh đó, các tổ chức tín dụng thường có chính sách ưu đãi về lãi suất đối với doanh nghiệp xuất khẩu cam kết bán ngoại tệ từ nguồn thu xuất khẩu cho tổ chức tín dụng, nên mặc dù vay vốn bằng VND, nhưng các doanh nghiệp xuất khẩu vẫn được vay vốn với lãi suất thấp hơn đáng kể so với lãi suất cho vay hoạt động sản xuất kinh doanh thông thường.

Hà Lê, Thanh Hóa, Nhà đầu tư

Xin hỏi các diễn giả, từ cuối năm 2015 đến nay nhà đầu tư nước ngoài liên tục bán ròng khá mạnh trên thị trường chứng khoán. Có phải do FED tăng và sẽ tiếp tục tăng lãi suất, trong khi Việt Nam không tiếp tục cam kết các khoảng ổn định tỷ giá trong năm như trước nữa và họ ngại rủi ro tỷ giá?

Ông Trịnh Quang Anh

Việc FED bình thường hóa chính sách tiền tệ và đang trong lộ trình nâng lãi suất là đã được báo trước và chắc chắn nằm trong dự tính của nhà đầu tư.

Cũng như hầu hết các quốc gia khác trên thế giới, Việt Nam bắt đầu triển khai áp dụng cơ chế thả nổi tỷ giá trên cơ sở tham chiếu rổ tiền tệ của các đối tác có quan hệ thương mại, đầu tư vay trả nợ lớn với Việt Nam. Điều này là phù hợp với thông lệ quốc tế tốt của các nền kinh tế thị trường, và như vậy cũng rất phù hợp với hành vi kinh doanh của các nhà đầu tư ngoại.

Tôi không cho rằng vì những lý do bạn nêu mà nhà đầu tư ngoại rút khỏi thị trường chứng khoán Việt Nam.

VND sẽ khó mất giá nhiều

Lê Tam, Hà Nội

Ngân hàng Nhà nước đã giữ ổn định tỷ giá những năm qua. Như bài viết giới thiệu chương trình phỏng vấn này, nó có nhiều giá trị lớn cho ổn định vĩ mô, tín nhiệm quốc gia, thu hút đầu tư... Bây giờ theo cơ chế mới thì có biến động như năm 2011 trở về trước. Tôi nghĩ chỉ người giàu mới mong tỷ giá tăng cao, mong phá giá VND nhiều, chứ người dân bình thường chỉ mong ổn định thôi.

Ông Lê Xuân Nghĩa

Người xuất khẩu thì mong tỷ giá hối đoái tăng để hàng hóa của họ rẻ hơn khi bán ở nước ngoài (sức cạnh tranh cao hơn). Trái lại người nhập khẩu thì muốn tỷ giá hối đoái giảm để hàng hóa của họ bán rẻ hơn trong nước (tăng sức cạnh tranh). Còn hầu hết các nhà đầu tư và dân chúng đều muốn tỷ giá hối đoái ổn định.

Tôi cho rằng trong những năm tới với cơ chế mới và các biện pháp chống găm giữ ngoại tệ, chống “đô la hóa” sẽ giúp tỷ giá hối đoái ổn định hơn.

Ông Trịnh Quang Anh

Trước hết tôi không cho rằng với cơ chế điều hành tỷ giá mới thì tỷ giá sẽ biến động mạnh như giai đoạn từ năm 2011 trở về trước và chưa chắc người giàu đã được hưởng lợi từ việc tỷ giá tăng cao (tất nhiên về lý thuyết thì người có nhiều tiền có nhiều cơ hội lựa chọn kênh đầu tư hơn).

Một trong những mục tiêu của cơ chế điều hành tỷ giá mới là Ngân hàng Nhà nước sẽ có thêm công cụ và dư địa để theo đuổi mục tiêu giữ ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát và như vậy sẽ bảo vệ được lợi ích toàn cục quốc gia. Và hiển nhiên trong đó người dân cơ bản sẽ được hưởng lợi.

Ông Phạm Hồng Hải

Chào bạn! Tôi không nghĩ tỷ giá VND sẽ quay về chu kỳ phá giá mạnh giống như năm 2011 trở về trước. Chúng ta đã học được bài học kinh nghiệm của việc tăng trưởng nóng kèm theo lạm phát cao và phá giá mạnh đồng nội tệ.

Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước đã rất nhất quán trong việc theo đuổi mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô trong các năm vừa qua và tôi kỳ vọng định hướng này vẫn sẽ tiếp tục trong thời gian tới.

Chính việc ổn định kinh tế vĩ mô đã và đang tạo sự hấp dẫn trong việc thu hút vốn đầu tư nước ngoài vào thị trường Việt Nam và nâng vị thế của đồng nội tệ.

Chính sách tỷ giá mới là cần thiết để đảm bảo điều chỉnh linh hoạt trước xu hướng mới của nền kinh tế thế giới. Ví dụ Trung Quốc đã chuyển qua chính sách tỷ giá thả nổi theo cung cầu thị trường.

Chính sách tỷ giá mới này cũng chính là giải pháp để đảm bảo về ổn định kinh tế vĩ mô về dài hạn tránh các cú sốc của nền kinh tế và việc điều chỉnh tỷ giá đột ngột.

Minh Huệ, Tp.HCM, Kinh doanh tự do

Kính chào các diễn giả. Tôi có con đi du học, hàng năm tôi cần chuẩn bị ngoại tệ, tôi mua và cất trước phòng tỷ giá tăng lên. Nay với cơ chế mới tôi không rõ rồi sẽ như thế nào. Theo các diễn giả thì tôi phải làm sao? Các cá nhân có được mua ngoại tệ kỳ hạn ở các ngân hàng không và nếu có thì điều kiện thủ tục ra sao? Trân trọng cảm ơn.

Ông Phạm Hồng Hải

Chào bạn! Theo tôi tỷ giá sẽ được điều chỉnh linh hoạt trong các năm tới. Tuy nhiên, mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô vẫn là mục tiêu quan trọng nhất của nền kinh tế, vì thế tỷ giá khó có thể biến động mạnh.

Ngoài ra, lãi suất gửi VND hiện vẫn đang hấp dẫn tại các ngân hàng, do đó tôi nghĩ mọi người nên giữ VND và mua ngoại tệ khi thực sự có nhu cầu.

Hiện các cá nhân có thể mua kỳ hạn từ ngân hàng dựa trên nhu cầu hợp pháp.

Về điều kiện và thủ tục thì bạn có thể đến trực tiếp các ngân hàng để có thông tin chi tiết.

Lê Thế Công, Giám đốc doanh nghiệp, Hà Nội

Với cơ chế mới, Ngân hàng Nhà nước đã không đưa ra cam kết các khoảng ổn định như bốn năm trước. Vậy, đại diện Ngân hàng Nhà nước có thể đưa ra một thông điệp định hướng về diễn biến của tỷ giá USD/VND chung cho năm nay không, vì sẽ có tâm lý lo ngại tỷ giá không được “bảo hộ” như trước và có thể biến động lớn?

Ông Bùi Quốc Dũng

Với cách thức điều hành tỷ giá mới, Ngân hàng Nhà nước công bố tỷ giá trung tâm biến động hàng ngày trên cơ sở tham chiếu diễn biến tỷ giá bình quân gia quyền trên thị trường liên ngân hàng trong nước, tỷ giá với các đối tác thương mại lớn trên thế giới và cân đối vĩ mô.

Tỷ giá trung tâm vì vậy sẽ linh hoạt hơn, bám sát diễn biến cung cầu ngoại tệ trong nước cũng như diễn biến trên thị trường thế giới. Cách thức điều hành mới khác với trước đây là không định hướng cụ thể mức biến động tỷ giá hàng năm.

Tuy nhiên tỷ giá vẫn được Ngân hàng Nhà nước quản lý phù hợp với định hướng điều hành chính sách tiền tệ, đảm bảo sự ổn định của thị trường ngoại hối, đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô và mục tiêu nâng cao vị thế của Đồng Việt Nam trong dài hạn.

Bên cạnh đó, Ngân hàng Nhà nước sử dụng công cụ kỳ hạn như một biện pháp kỹ thuật để định hướng vùng mục tiêu tỷ giá cho doanh nghiệp và thị trường nắm được.

Cụ thể, ngày 31/1/2015, Ngân hàng Nhà nước đã tiến hành bán ngoại tệ phái sinh kỳ hạn 3 tháng cho các ngân hàng thương mại với mức chênh lệch 1% so với giá bán của Ngân hàng Nhà nước ngày 31/12/2015. Qua đó, Ngân hàng Nhà nước gửi thông điệp rằng vùng mục tiêu tỷ giá trong 3 tháng đầu năm sẽ biến động chỉ khoảng 1%.

Nhiều chuyên gia đánh giá việc sử dụng công cụ kỳ hạn như một biện pháp kỹ thuật để định hướng vùng mục tiêu tỷ giá là một bước đi sáng tạo, linh hoạt. Vừa kế thừa được điểm mạnh của cơ chế tỷ giá có cam kết, vừa cho phép Ngân hàng Nhà nước có thể phản ứng linh hoạt với các cú sốc vốn ngày càng liên tục với cường độ mạnh trên thị trường quốc tế.

Trên cơ sở định hướng hàng quý đó, các doanh nghiệp có thể yên tâm về mức mất giá tối đa của đồng VND, giảm thiểu rủi ro ngoại hối trong hoạch định kinh doanh, ký hợp đồng với các đối tác quốc tế.

Nguyễn Minh Phương, Cần Thơ, Giám đốc doanh nghiệp

Tỷ giá tham chiếu cho giá xăng dầu, giá nguyên liệu nhập khẩu, giá điện, giá vàng. Vì sao cứ phá giá nhiều thế rồi người dân chịu. Khoảng chục năm qua chúng ta phá giá có lẽ 40-50% rồi còn gì nữa...

Ông Lê Xuân Nghĩa

Trong những năm qua, Việt Nam phá giá nhiều chủ yếu là do lạm phát của Việt Nam tăng cao hơn nhiều so với lạm phát của thế giới. Đây là nguyên nhân cơ bản nhất của việc mất giá đồng tiền. Gần đây việc phá giá VND còn do một vài tác động từ bên ngoài, ví dụ như phá giá đồng nhân dân tệ.

Trong thời gian tới với kinh nghiệm quản lý tiền tệ mới, lạm phát thấp, việc chống “đô la hóa” thành công, tỷ giá hối đoái sẽ ổn định hơn.

Ông Phạm Hồng Hải

Tỷ giá đồng Việt Nam phản ánh cung cầu trên thị trường và sức khỏe của nền kinh tế. Việc chúng ta chấp nhận điều chỉnh tỷ giá mạnh từ năm 2011 trở về trước cũng đã minh chứng cho vấn đề này.

Hiện nay, nền kinh tế Việt Nam đã phục hồi mạnh mẽ, dòng vốn FDI tiếp tục đổ mạnh vào thị trường Việt Nam do các lợi thế so sánh của nền kinh tế so với các nước khác trong khu vực.

Ngoài ra, mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô cũng đã được Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước xác định rõ. Vì thế, tôi tin rằng, nền kinh tế sẽ không rơi vào chu kỳ tăng trưởng nóng và phá giá mạnh đồng Việt Nam như trước đây.

Ông Trịnh Quang Anh

Thực ra tỷ giá là giá cả của đồng nội tệ được đo lường bằng một hoặc một nhóm ngoại tệ khác. Với tỷ giá USD/VND nghĩa là một đồng USD có giá trị bằng bao nhiêu đồng VND. Về nguyên tắc tỷ giá thực USD/VND cần phản ánh sát thực sức mua thực của VND.

Vì vậy, việc phá giá VND thời gian qua là tất yếu và điều này không có nghĩa là người dân phải chịu thiệt.

Sự “lệch pha” đáng mừng của tỷ giá

Nguyễn Tiến Minh, Hà Nội, Giám đốc doanh nghiệp

Xin hỏi các chuyên gia, vì sao vừa qua áp cơ chế tỷ giá mới, tỷ giá trung tâm của Ngân hàng Nhà nước tăng mà tỷ giá thị trường lại chủ yếu giảm. Vì sao lại lệch nhau như vậy?

Ông Lê Xuân Nghĩa

Vì tình trạng găm giữ ngoại tệ bị khống chế, đặc biệt là cá biện pháp đi kèm với cơ chế mới nói trên tại Thông tư 15 của Ngân hàng Nhà nước.

Ông Phạm Hồng Hải

Tỷ giá trung tâm của Ngân hàng Nhà nước được điều chỉnh tăng trong thời gian vừa qua phản ánh sự biến động các đồng tiền của các đối tác thương mại lớn của Việt Nam.

Tỷ giá giao dịch thực tế trên thị trường phản anh cung cầu ngoại tệ. Trong thời gian gần đây một lượng vốn lớn vốn đầu tư gián tiếp cho các thương vụ M&A đã đổ vào thị trường Việt Nam tạo lên một lượng cung ngoại tệ lớn trên thị trường.

Ngoài ra, tâm lý của thị trường đã ổn định sau khi Ngân hàng Nhà nước cán thiệp mạnh bằng việc bán ngoại tệ can thiệp và giảm lãi suất tiền gửi ngoại tệ. Thực tế, trước khi Ngân hàng Nhà nước đưa ra cơ chế tỷ giá mới, tỷ giá thị trường tực tế thường xuyên giao dịch sát tỷ giá trần và tâm lý thị trường khá căng thẳng.

Tuy nhiên, hiện việc tỷ giá giao dịch thực tế trên thị trường thấp hơn trần tỷ giá phản ánh thị trường đã chấp nhận cơ chế tỷ giá mới của Ngân hàng Nhà nước và thanh khoản thị trường đã được cải thiện tốt.

Ông Nguyễn Đức Hưởng

Thực tế trong thời gian qua, khi áp dụng cơ chế tỷ giá mới, có nhiều lúc tỷ giá thực tế thị trường lại giảm so với tỷ giá trung tâm của Ngân hàng Nhà nước. Đây là một sự “lệch pha” trái ngược so với những năm trước đây.

Tức là, trước đây tỷ giá trên thị trường tự do luôn luôn “trên trời”, làm cho tỷ giá của Ngân hàng Nhà nước cứ phải chạy theo, có khi phải bán ngoại tệ để ổn định thị trường ảnh hưởng không nhỏ đến quỹ dự trữ ngoại tệ quốc gia.

Sự “lệch pha” này thật đáng mừng. Vì thể hiện rõ yếu tâm lý găm giữ, đầu cơ ngoại tệ đã bị đẩy lùi; các chính sách vừa qua cùng cơ chế mới đã khơi thông các dòng chảy ngoại tệ trên thị trường. Với thị trường, một trong những yếu tố quan trọng hàng đầu là thanh khoản và Ngân hàng Nhà nước kích thích được yếu tố đó. Cung ngoại tệ được kích thích, cung tăng thì tỷ giá giảm là đương nhiên.

Nguyễn Ngọc Châu, Tp.HCM, Giám đốc doanh nghiệp

Các diễn giả tư vấn giúp, doanh nghiệp có nhu cầu ngoại tệ, bây giờ quá ba ngày làm việc thì phải mua theo kỳ hạn. Vậy không còn cách nào khác để tự chủ hơn? Mua kỳ hạn thì doanh nghiệp phải trả thêm phí.

Ông Lê Xuân Nghĩa

Mua kỳ hạn là một giải pháp tự chủ, tự phòng ngừa rủi ro hối đoái có lợi cho doanh nghiệp được áp dụng rộng rãi trên toàn thế giới. Chỉ là do doanh nghiệp Việt nam chưa quen, và các ngân hàng thương mại cũng chưa có biện pháp hữu hiệu để phát triển thị trường này.

Tới đây, Ngân hàng Nhà nước có thể mua bán kỳ hạn ngoại tệ với các ngân hàng thương mại và các ngân hàng thương mại cũng mua bán ngoại tệ kỳ hạn với doanh nghiệp. Điều này giúp cho doanh nghiệp và ngân hàng thương mại giảm thiểu được rủi ro về hối đoái.

Cụ thể là nếu lỗ thì doanh nghiệp chịu một phần, ngân hàng thương mại chịu một phần.; nếu lãi thì doanh nghiệp được một phần, ngân hàng thương mại được một phần.

Phí kỳ hạn được Ngân hàng Nhà nước quy định khung trên cơ sở tỷ giá giao ngay cộng với chênh lệch lãi suất tái cấp vốn của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và của Mỹ. Chi phí này thường rất thấp so với lãi suất VND.

Vì vậy doanh nghiệp đừng lo ngại mà hãy mạnh dạn tiếp cận ngân hàng để giao dịch.

Ông Phạm Hồng Hải

Các doanh nghiệp có thể lựa chọn mua kỳ hạn nếu kỳ vọng tỷ giá trong tương lai sẽ biến động mạnh hơn chênh lệch lãi suất giữa tiền đồng và đô la Mỹ, hoặc mua giao ngay vào thời điểm có nhu cầu nếu kỳ vọng ngược lại.

Sự khác biệt giữa tỷ giá kỳ hạn và tỷ giá giao ngay phản ánh chênh lệch giữa hai đồng tiền và kỳ vọng của thị trường… ngân hàng không thu phí khi mua bán kỳ hạn với khách hàng.

Hiện tại ngân hàng HSBC vẫn khuyên các doanh nghiệp nên chủ động phòng chống rủi ro ngoại hối bằng các sản phẩm kỳ hạn hoặc quyền chọn ngoại hối.

Các doanh nghiệp có thể áp dụng các chiến lược phòng chống rủi ro khác nhau ví dụ, mua 50% lượng ngoại tệ bằng hợp đồng kỳ hạn và 50% bằng hợp đồng giao ngay để đảm bảo vừa phòng chống rủi ro vừa giảm thiểu chi phí.

Đỗ Bình Nguyên, Hà Nội

Bây giờ lãi suất gửi USD đã 0% rồi. Người dân không gửi USD nữa mà để ở nhà, ngân hàng và doanh nghiệp không sử dụng được nguồn vốn đó qua huy động và cho vay. Như vạy có phải chúng ta lại để phí một nguồn lực nằm trong két sắt người dân như với vàng? Mà giữ USD trong két nó vẫn lên giá thì vốn lại càng chôn trong két mà không đi vào sản xuất kinh doanh. Các diễn giả nói gì về thực tế này, trong khi Chính phủ năm nay sẽ phải đi phát hành trái phiếu quốc tế 3 tỷ USD với lãi suất cao, mà lãi suất cao cũng do người dân phải trả. Vậy là sao?

Ông Lê Xuân Nghĩa

Đưa lãi suất tiền gửi đô là về 0% là nhằm làm tăng lợi thế VND và chống “đô la hóa”. Những người có ngoại tệ nếu cất trữ hoặc đổi ra VND để gửi ngân hàng phải tính toán về chênh lệch giữa lãi suất và mức độ điều chỉnh tỷ giá hối đoái.

Theo tôi, bán đô la, gửi VND vẫn có lợi hơn nhất là gửi kỳ hạn trên 1 năm.

Ông Phạm Hồng Hải

Câu hỏi của bạn rất thú vị. Việc đưa lãi suất tiền gửi đô la Mỹ về 0% nhằm khuyến khích doanh nghiệp và người dân chuyển qua gửi bằng tiền đồng. Tất nhiên người gửi tiền có thể lựa chọn giải pháp rút tiền gửi ngoại tệ và giữ tại nhà, việc này sẽ đi kèm với rủi ro khi giữ tiền mặt tại nhà.

Tôi nghĩ Ngân hàng Nhà nước sẽ duy trì mặt bằng lãi suất tiền đồng ở mức độ đủ hấp dẫn để khuyến khích người dân giữ tiền gửi VND tại ngân hàng thay vì giữ ngoại tệ tại nhà. Điều này hết sức cần thiết để đảm bảo tính hiệu quả của nền kinh tế.

Việc Chính phủ phát hành trái phiếu ngoại tệ trên thị trường quốc tế nhằm huy động vốn trung và dài hạn (10 năm hoặc dài hơn) phục vụ cho nhu cầu đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng. Trong khi đó, nguồn tiền gửi của dân cư thường không có kỳ hạn dài nên không thể sử dụng cho mục đích này.

Ông Nguyễn Đức Hưởng

Lãi suất tiền gửi USD bằng 0% lúc đầu đúng là gây nên những tâm lý nhất định, có thể có một số người cất giữ ngoại tệ ở nhà với tư tưởng chờ giá hoặc đầu cơ… Nhưng, tình trạng trên theo tôi là sẽ xẩy ra không lâu, vì chúng tôi quan sát thấy doanh số bán ngoại tệ cho ngân hàng tăng rất mạnh, vì người dân đã tin tưởng vào việc điều hành chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước.

Về mặt kinh tế, lãi suất USD 0%, tôi nghĩ người găm giữ ngoại tệ cũng sẽ tính toán toán. Nếu là nhà đầu tư, họ không quan tâm lắm đến phương tiện nắm giữ, mà là lợi ích và rủi ro nắm giữ. Nắm VND có lợi hơn so với USD do lãi suất chênh lệch hấp dẫn hơn, và Ngân hàng Nhà nước, như tôi nói, mục tiêu ổn định tỷ giá vẫn là bao trùm.

Thực tế, sau khi áp chính sách lãi suất 0%, tỷ giá USD/VND được bình ổn thay vì căng thẳng trước đó, thậm chí nguồn cung tăng và tỷ giá giảm những ngày gần đây.

Theo đó, tôi thấy đây là một giải pháp thực hiện lộ trình chống đô la hóa của Chính phủ, làm tăng giá trị VND. Chính vì vậy số dư tiết kiệm VND tăng lên rõ rệt, một phần do người dân nhận thức được những bất lợi khi cất ngoại tệ trong két sắt giá đình, vừa không có lợi cho kinh tế vừa nguy hiểm về vấn đề an ninh tính mạng, nên người dân đã mạnh dạn chuyển đổi ngoại tệ sang VND và gửi tiết kiệm, góp phần tăng nguồn vốn để đầu tư cho nền kinh tế.

Ông Trịnh Quang Anh

Vấn đề bạn đề cập quả thực hết sức phức tạp bởi vì diễn biến của nó chịu tác động của rất nhiều nhân tố cả kinh tế và phi kinh tế.

Cá nhân tôi cho rằng với động thái chính sách lãi suất tiền gửi USD bằng không, chưa hẳn người dân sẽ phản ứng theo cách găm giữ USD tại nhà mà thay vào đó rất có thể là hành vi chuyển đổi sang VND để hưởng lãi suất tiền gửi cao hơn. Điều đó phụ thuộc phần lớn vào mức chênh lệch lãi suất đô - đồng và kỳ vọng tỷ giá.

Việc Quốc hội có chủ trương cho phép Chính phủ phát hành trái phiếu quốc tế không quá 3 tỷ đô trong năm 2016là đúng tuy nhiên bạn cần lưu ý là nó chỉ được thực hiện với điều kiện là giá vay ngoài nước phải rẻ hơn giá vay trong nước.

Bùi Hữu Báu

Khi đồng đô la Mỹ hạ thì Ngân hàng Nhà nước thu vào khi tăng thì bán ra. Vậy tỷ giá USD có thực tế không?

Ông Lê Xuân Nghĩa

Nếu như bạn nói thì đúng là tỷ giá USD không thực tế. Giả định trong 5 năm qua Ngân hàng Nhà nước không mua vào trên 20 tỷ đô la làm dự trữ thì chắc chắn tỷ giá hối đoái sẽ thấp hơn hiện nay.

Có điều mục tiêu của Ngân hàng Nhà nước là ổn định tỷ giá  và tăng dự trữ ngoại tệ nhằm làm tăng uy tín quốc tế của VND, vì vậy nếu ngoại tệ dư thừa tại mức giá nào đó thì Ngân hàng Nhà nước sẽ mua vào và ngược lại sẽ bán ra.

Ông Trịnh Quang Anh

Ngân hàng Nhà nước thực hiện đúng chức năng là người mua, bán cuối cùng trên thị trường để theo đuổi mục tiêu tỷ giá của mình, đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô.

Ông Phạm Hồng Hải

Ngân hàng Nhà nước đóng vai trò là người cầm trịch trên thị trường ngoại hối nhằm đảm bảo thị trường hoạt động một cách trôi chảy. Do đó, khi đồng Việt Nam tăng giá ngược với mục tiêu duy trì sự cạnh tranh của hàng xuất khẩu Việt Nam, Ngân hàng Nhà nước sẽ mua ngoại tệ để giữ ổn định tỷ giá, tăng tính cạnh tranh của hàng xuất khẩu và tăng dự trữ quốc gia.

Khi VND mất giá mạnh, Ngân hàng Nhà nước sẽ bán ngoại tệ để can thiệp thị trường đảm bảo cung cầu thị trường được cân bằng.

Nguyễn Hải

Những yếu tố quan trọng tác động tỷ giá 2016 là gì?

Ông Lê Xuân Nghĩa

Một là lạm phát có xu hướng tăng chút ít do năm 2016 Việt Nam điều chỉnh lớn giá dịch vụ y tế, giáo dục, giá điện. Tuy nhiên giá nhiên liệu, vật liệu và nông phẩm giảm trên toàn cầu cũng là yếu tố kiềm giữ lạm phát.

Hai là Mỹ có thể tiếp tục điều chỉnh lãi suất tổng cộng khoảng 1% và Trung quốc có thể điều chỉnh tỷ giá hối đoái cũng sẽ tác động nhất định đến VND.

Tuy nhiên, cung cầu ngoại tệ của Việt Nam về cơ bản là tích cực do xuất khẩu vẫn tăng, đầu tư trực tiếp nước ngoài tăng mạnh. Vì vậy biến động của tỷ giá hối đoái sẽ không lớn.

Ông Phạm Hồng Hải

Theo tôi tiền đồng Việt Nam sẽ chịu ảnh hưởng bởi các yếu tố chính sau:

- Biến động của đồng Nhân dân tệ do Trung Quốc hiện đang là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam.

- Tốc độ tăng lãi suất của Fed. Nếu Fed tăng lãi suất nhanh hơn tốc độ dự báo của thị trường, các đồng tiền của thị trường mới nổi sẽ chịu áp lực mất giá rất mạnh và đồng Việt Nam sẽ cũng bị ảnh hưởng.

- Tình hình kinh tế vĩ mô của Việt Nam bao gồm cán cân thương mại dòng vốn đầu tư trực tiếp và gián tiếp của nước ngoài.

Ông Trịnh Quang Anh

Tôi cho rằng yếu tố quan trọng nhất là cung cầu ngoại tệ thực trên thị trường. Ngoài ra các yêu cầu đảm bảo cân đối vĩ mô cũng quan trọng.

Thúy Hà, Nhà đầu tư, Tp.HCM

VND sẽ ra sao, giả sử FED quyết định tăng tiếp lãi suất trong năm 2016, thưa các chuyên gia?

Ông Lê Xuân Nghĩa

Với cơ chế tỷ giá hối đoái mới thì tất cả các yếu tố của thị trường có liên quan đến tỷ giá hối đoái đều được phản ánh trên mô hình tính toán tỷ giá trung tâm của ngân hàng trung ương.

Ví dụ: Mỹ điều chỉnh lãi suất, Trung quốc điều chỉnh tỷ giá hối đoái, lạm phát của Việt Nam và của Thế giới, cung cầu ngoại tệ trên thị trường ( từ cán cân thanh toán tổng thể đều có tác động nhất định đến tỷ giá hối đoái. Tuy nhiên lạm phát mới là yếu tố quan trọng nhất.

Vì vậy, việc Mỹ điều chỉnh lãi suất chỉ có thể tác động đến VND trong trường hợp làm thay đổi theo hướng tiêu cực cung cầu ngoại tệ (cán cân thanh toán quốc tế).

Tôi cho rằng tác động này không lớn.

Ông Phạm Hồng Hải

FED sẽ chắc chắn tiếp tục chu kỳ tăng lãi suất trong năm 2016, tuy nhiên tốc độc tăng lãi suất của Fed sẽ phù thuộc vào sự phục hồi của nền kinh tế Mỹ và nền kinh tế thế giới.

Tôi cho rằng, với các biến động gần đây của thị trường tài chính thế giới và sự giảm tốc của nền kinh tế Trung Quốc, FED sẽ khó có khả năng tăng lãi suất mạnh trong năm 2016 và Fed vẫn cần thận trọng tiếp tục theo dõi các biến động thị trường trước khi quyết định về tăng lãi suất.

Do đó, tỷ giá VND sẽ không biến động mạnh trong bối cảnh Fed duy trì tốc độ tăng lãi suất chậm.

Ổn định không có nghĩa là cố định

Hà Bình Xuyên, Nhà đầu tư, Hà Nội

Thưa ông, khi thị trường thế giới suy giảm, tài sản có thể sẽ dịch chuyển sang USD và đổ về thị trường phát triển. Trong bối cảnh thị trường chứng khoán hiện nay của Việt Nam cũng sụt giảm, liệu có lo ngại Nhà đầu tư nước ngoài sẽ rút vốn và chuyển sang USD để ra khỏi thị trường Việt Nam?

Ông Phạm Hồng Hải

Thị trường Việt Nam hiện vẫn là một ngôi sao sáng trong khu vực do sự ổn định về chính trị, ổn định kinh tế vĩ mô và các chính sách khuyến khích nhà đầu tư nước ngoài, do đó tôi vẫn kỳ vọng xu hướng vốn đầu tư trực tiếp FDI và vốn đầu tư gián tiếp FII vào các thương vụ mua bán sáp nhập sẽ tiếp tục tăng mạnh trong thời gian tới. Đặc biệt giai đoạn cổ phần hóa các doanh nghiệp quốc doanh lớn đang đi vào giai đoạn quyết liệt.

Chính vì thế, tôi không lo ngại việc nhà đầu tư nước ngoài sẽ rút vốn ra khỏi thị trường Việt Nam.

Ông Lê Xuân Nghĩa

Lãi suất của Mỹ tăng và áp lực tăng tỷ giá hối đoái giữa VND và USD là nguyên nhân rút vốn của các nhà đầu tư nước ngoài ra khỏi Việt Nam và các nước châu Á. Nhưng đó chỉ là vốn đầu tư gián tiếp. Trong trường hợp Việt Nam duy trì triển vọng tăng trưởng tốt, giữ ổn định được kinh tế vĩ mô, duy trì được dòng vốn đầu tư trực tiếp thì vốn đầu tư gián tiếp cũng sẽ quay lại vì Mỹ chỉ điều chỉnh lãi suất nhỏ giọt và lợi tức đầu tư vào Việt Nam (chênh lệch lãi suất giữa hai nước) vẫn còn rất lớn.

Ông Nguyễn Đức Hưởng


Việc di chuyển nguồn vốn từ nơi thừa đến nơi thiếu, từ nơi kém hấp dẫn đến nơi hấp dẫn hơn là lẽ thường tình. Nhưng trong điều kiện thị trường chứng khoán thế giới sụt giảm, có ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán Việt Nam, hoặc FED tăng lãi suất thì các nhà đầu tư nước ngoài có rút vốn cũng chỉ là tình huống tạm thời.

Vì Việt Nam là một quốc gia đang có cơ hội phát triển, mọi thứ mới chỉ là bắt đầu, sơ khai và tiềm năng, kèm theo kỳ vọng vào thành công của Đại hội Đảng lần thứ 12 đang đến gần, là sự hấp dẫn của môi trường đầu tư, sự ổn định vĩ mô mà nhiều thị trường khác không có, nên sẽ không có chuyện các nhà đầu tư rút vốn chuyển sang USD và rút khỏi thị trường Việt Nam.

Nếu có, chỉ là luân chuyển nhỏ lẻ bình thường, vì thị trường chứng khoán Việt Nam tuy có suy giảm nhưng giá chứng khoán vẫn hấp dẫn so với thị trường quốc tế nói chung.

Việc ổn định chính trị cũng là một điều kiện tiên quyết, quan trọng mà các nhà đầu tư nước ngoài tính đến. Trong điều kiện thị trường chứng khoán Việt Nam tiếp tục giảm, có thể các nhà đầu tư nước ngoài sẽ đẩy mạnh bán ra, và có hai tình huống sẽ xẩy ra: tiền đầu tư tạm thời chuyển thành tiền tiết kiệm VND để nghe ngóng thị trường và rút tạm thời để chuẩn bị bắt đáy (mua vào khi thị trường xuống).

Điều lo ngại đáng chú ý là những nhà đầu tư không chuyên nghiệp, vốn ít cứ chạy theo, đón đầu thị trường chứng khoán theo tâm lý bầy đàn thì có thể xẩy ra mất vốn. Đây cũng là một cái bẫy của các nhóm đầu cơ chứng khoán, kể cả đối với các nhà đầu tư nước ngoài mà các nhà đầu tư nhỏ lẻ của Việt Nam hay mắc phải.

Phạm Chuyên, Hà Nội, Chủ doanh nghiệp

Tôi là chủ một doanh nghiệp chuyên nhập khẩu hàng từ EU, xin hỏi các chuyên gia, với cách điều hành mới, tỷ giá biến động theo từng ngày, chúng tôi nên làm gì để có thể giảm thiểu rủi ro tỷ giá cho doanh nghiệp mình?

Ông Lê Xuân Nghĩa

Ban nên tiếp cận với ngân hàng thương mại để mua ngoại tệ giao ngay hoặc kỳ hạn theo hướng dẫn của Thông tư 15 của Ngân hàng Nhà nước.

Hoài Thu, Tp.HCM

Thưa ông Lê Xuân Nghĩa, trong bối cảnh năm 2016, theo ông nắm giữ USD có còn hấp dẫn?

Ông Lê Xuân Nghĩa

Chính sách hiện nay của Ngân hàng Nhà nước là tạo lợi thế cho VND và chống găm giữ ngoại tệ. Cho nên việc nắm giữ USD không còn hấp dẫn và xu thế này có thể còn kéo dài trong các năm tới.

Hải Châu, Hà Nội, Nhà đầu tư

Việt Nam có nên phát hành trái phiếu quốc tế bằng ngoại tệ  hay phát hành trái phiếu bằng ngoại tệ trong nước?

Ông Lê Xuân Nghĩa

Việc Quốc hội cho phép Chính phủ phát hành trái phiếu ngoại tệ 3 tỷ đô la chủ yếu là để đảo nợ cũ có lãi suất cao sang nợ mới có lãi suất thấp hơn.

Vì vậy, chủ trương chiến lược của Chính phủ là phát hành trái phiếu nội địa nhằm giảm thiểu rủi ro hối đoái.

Ông Phạm Hồng Hải


Việc phát hành trái phiếu bằng ngoại tệ trong nước sẽ giúp thu hút một lượng ngoại tệ dư thừa trên thị trường và đưa vào nền kinh tế. Tuy nhiên, chúng ta phải nhìn nhận thành khoản về ngoại tệ và kỳ hạn của lượng vốn ngoại tệ dư thừa này sẽ không thể đáp ứng được hết nhu cầu đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng của Việt Nam trong thời gian tới.

Do đó, việc phát hành trái phiếu quốc tế là cần thiết để đảm bảo nguồn lực cho sự phát triển bền vững của Việt Nam.

Ngoài ra, việc Chính phủ phát hành trái phiếu quốc tế sẽ giúp tạo mặt bằng lãi suất chuẩn để các doanh nghiệp Việt Nam có thể tiếp cận thị trường vốn quốc tế trong tương lai. Việc phát hành của Chính phủ cũng giúp tăng tính minh bạch của nền kinh tế Việt Nam đối với các nhà đầu tư nước ngoài và sẽ giúp thu hút thêm vốn đầu tư gián tiếp và trực tiếp vào thị trường Việt Nam.

Lê Huyền Nhi, Tp.HCM, Bạn đọc

Theo những phân tích và giới thiệu thì cơ chế tỷ giá trung tâm tốt như vậy mà sao thời gian qua Ngân hàng Nhà nước không áp dụng?

Ông Nguyễn Đức Hưởng

Qua nghiên cứu diễn biến điều hành thời gian qua, có sự đổi mới hàng năm, nên tôi nghĩ chắc là việc chỉ đạo điều hành chính sách tỷ giá theo cơ chế tỷ giá trung tâm đã được Ngân hàng Nhà nước lượng tính từ lâu, nhưng phải có lộ trình.

Trước đây, yếu tố tâm lý còn đè nặng và niềm tin của thị trường, kể cả niềm tin vào sự điều hành chính sách tiền tệ chưa cao, nếu áp dụng đột ngột chẳng khác gì hội chẩn vội vàng và bốc thuốc gây sốc, có thể tác dụng ngược.

Những năm trước, điều cần thiết là tạo điều kiện cho các chủ thể làm quen dần với quy luật thị trường, tạo niềm tin vào chính sách tiền tệ và chính sách kinh tế, tích tụ và tập trung nguồn lực (gia tăng dự trữ ngoại tệ quốc gia). Đó là điều kiện cần và đủ để tiến tới áp dụng cơ chế điều hành cơ chế tỷ giá trung tâm.

Về các điều kiện kinh tế, những năm trước chúng ta thấy lạm phát, lãi suất, thị trường vàng có những xáo trộn, tác động lớn tới tỷ giá. Khi đó, yêu cầu đặt ra là phải tạo được sự ổn định, là một chỗ dựa niềm tin cho thị trường. Đó là điều Ngân hàng Nhà nước đã làm được.

Đến nay, các điều kiện và bối cảnh, các cân đối vĩ mô đã có thay đổi, đặc biệt là chúng ta sắp sửa hội nhập lớn với TPP, ACE, nên chính sách tỷ giá cần linh hoạt. Cơ chế tỷ giá trung tâm bắt đầu áp dụng.

Lấy mục tiêu ổn định tỷ giá làm tiền đề để thực hiện phương pháp điều hành mới, mà diễn biến trong hai tuần đầu áp dụng đã nói lên điều đó. Ổn định tỷ giá vẫn là mục tiêu bao trùm của việc áp dụng điều hành tỷ giá trung tâm, nhưng “ổn định không có nghĩa là cố định”.

Tức là tỷ giá sẽ xoay quanh, chịu sự điều tiết của quy luật thị trường, có sự quản lý hợp lý của Nhà nước, đảm bảo niềm tin và sự chủ động cho các doanh nghiệp và người dân thực hiện tốt lộ trình chống đô la hóa của Đảng, Chính phủ và Nhà nước, nâng cao giá trị của VND, tạo niềm tin bền vững.