Diện tích đất công được giao cho các tập đoàn, tổng công ty và doanh nghiệp Nhà nước rất lớn nhưng hàng nghìn hécta được sử dụng không hiệu quả, không đúng mục đích và chưa thực hiện nghĩa vụ đóng thuế.

Báo cáo kiểm toán về ngân sách năm 2018 vừa được trình lên Quốc hội, Kiểm toán Nhà nước cho biết, diện tích, số lượng cơ sở đất mà các tập đoàn, tổng công ty và doanh nghiệp nhà nước được giao rất lớn, song chưa được bản thân doanh nghiệp và các cơ quan nhà nước có thẩm quyền quản lý chặt chẽ, khiến nhiều diện tích đất chưa được sử dụng, gây lãng phí.

Cụ thể, Tổng công ty Khánh Việt có 286ha đất chưa sử dụng, Tổng công ty phân bón và hóa chất dầu khí (PVFCCo) 24,39ha, Công ty cấp nước Sài Gòn (Sawaco) 18,92 ha, Tập đoàn Bưu chính viễn thông Việt Nam (VNPT) 7,01ha, Tổng công ty Bưu điện Việt Nam (VNPost) 1,92 ha, Tổng công ty Cơ khí Giao thông vận tải Sài Gòn (SAMCO) 0,21ha, Tổng công ty Dược Việt Nam (Vinapharm) có 2 lô đất tại Khu công nghiệp Hòa Minh, Liên Chiểu (Đà Nẵng) và Tập đoàn Dầu khí (PVN) có một số lô đất mua từ giai đoạn 2011-2012 vẫn để không.

Ngoài ra, hàng nghìn ha đất công được sử dụng không hiệu quả, như Công ty mẹ - Tổng công ty thương mại Sài Gòn TNHH MTV (Satra) có 2 khu đất đã được UBND Tp.HCM chấp thuận chủ trương đầu tư từ nhiều năm trước nhưng chậm triển khai thực hiện. Công ty đầu tư tài chính nhà nước Tp.HCM (HFIC) có 37 địa chỉ nhà đất kinh doanh trống, chưa cho thuê.

Đặc biệt là Tổng công ty đầu tư và phát triển công nghiệp (Becamex) có tới 1.370,35 ha đất thương phẩm chưa cho thuê; Dự án Trung tâm thương mại The Green River hiện đang tạm dừng đầu tư do mật độ dân cư hiện nay thấp; Tổng công ty Viglacera có 353,7 ha đã giải phóng xong mặt bằng nhưng chưa cho thuê được.

Trong báo cáo, Kiểm toán Nhà nước cũng cho biết nhiều doanh nghiệp Nhà nước đã sử dụng đất công không đúng mục đích. Như Tổng công ty Nông nghiệp Sài Gòn (Sagri) 140,08ha, Công ty cấp nước Sài Gòn (Sawaco) 3,57ha, Tổng công ty Văn Hóa Sài Gòn 0,01ha; Tập đoàn PVN cũng có các đơn vị gồm PVD, PVOIL Vũng Tàu, Petro Mekong sử dụng đất không đúng mục đích.

Chưa hết, hàng trăm ha đất công còn bị lấn chiếm, tranh chấp như tại Tổng công ty Nông nghiệp Sài Gòn 23,51ha, Công ty đầu tư tài chính nhà nước Tp.HCM (HFIC) 0,55ha, Tổng công ty Văn hóa Sài Gòn 0,04ha, Công ty cấp nước Sài Gòn (Sawaco) 40,562ha với 19 khu đất.

Kiểm toán Nhà nước cũng chỉ ra hàng loạt các doanh nghiệp Nhà nước được giao đất nhưng chưa được ký hợp đồng thuê đất hoặc có đầy đủ hồ sơ pháp lý, chưa thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính với ngân sách nhà nước.