Hôm qua (9/9), Tổng thống Nga Vladimir Putin và người đồng cấp Ukraine Petro Poroshenko có cuộc điện đàm thứ hai trong vòng hai ngày để bàn về lệnh ngừng bắn ở miền Đông Ukraine.

Tờ Wall Street Journal dẫn một tuyên bố của điện Kremlin nói rằng, trong cuộc điện đàm, ông Putin khẳng định “sự sẵn sàng của Nga tiếp tục thúc đẩy giải pháp hòa bình cho cuộc khủng hoảng”. Văn phòng của ông Poroshenko xác nhận cuộc điện đàm giữa hai nhà lãnh đạo và cho biết, hai vị Tổng thống đã thảo luận một loạt vấn đề liên quan tới ngừng bắn. Nhưng cả Moscow và Kiev đều không cung cấp thêm thông tin cụ thể nào.

Trước đó, trong ngày hôm qua, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov kêu gọi Kiev sớm mở các cuộc đàm phán với quân ly khai về việc, liệu quân ly khai sẽ được nắm bao nhiêu lãnh thổ tự trị ở Donetsk và Luhansk, gần biên giới Nga, theo kế hoạch hòa bình.

Cả Chính phủ Ukraine và lực lượng nổi dậy đều nói rằng, lệnh ngừng bắn nhìn chung vẫn được duy trì, bất chấp cáo buộc lẫn nhau của các bên về vi phạm thỏa thuận ngừng bắn ở đây đó.

Mặc dù vậy, theo một quan chức quốc phòng Ukraine, đã có 5 binh sỹ chính phủ Ukraine thiệt mạng và 33 người khác bị thương kể từ khi lệnh ngừng bắn bắt đầu có hiệu lực vào đêm thứ Sáu tuần trước. Đạn pháo thi thoảng vẫn nổ ở miền Đông Ukraine. Hội đồng thành phố Donetsk nói rằng, đã có một phụ nữ bị thương trong đêm ngày thứ Hai và tình hình ở thành phố vẫn căng thẳng.

Tổng thống Poroshenko hiện đang đối mặt với áp lực phải từ bỏ quyền kiểm soát trung ương đối với phần lãnh thổ mà quân nổi dậy đang chiếm giữ. Một cố vấn của ông Poroshenko nhắc lại một đề xuất rằng, phần lãnh thổ do quân nổi dậy chiếm giữ - tương đương khoảng 1/3 của Donetsk và Luhansk - có thể được trao một địa vị đặc biệt cho phép tự trị tạm thời, nhưng vẫn là một phần của Ukraine.

Một đảng đối lập của Ukraine gọi đề xuất này “không gì khác là một nỗ lực chuẩn bị” để người Ukraine từ bỏ lãnh thổ trước sự xâm lấn của người Nga. Ông Andrei Purgin, phó thủ tướng cộng hòa nhân dân Donetsk tự phong, tiếp tục giữ nguyên yêu cầu đòi độc lập.

Phát ngôn viên quân sự Ukraine, ông Andriy Lysenko, cho biết, thành phố lớn nhất miền Đông là Mariupol hiện vẫn nằm dưới sự kiểm soát của Chính phủ, “được bảo vệ hoàn toàn” bởi quân chính phủ, và trẻ em đã bắt đầu quay trở lại trường học. Hôm thứ Hai, ông Poroshenko đã tới thăm Mariupol và nói Kiev “sẽ không từ bỏ mảnh đất này cho bất kỳ ai”.

Trong một diễn biến tích cực khác, Kiev và quân nổi dậy tiếp tục trao đổi tù binh, nhưng các con số được đưa ra khá chênh lệch. Hôm thứ Hai, phát ngôn viên của ông Poroshenko nói, đã có 648 tù binh Ukraine được quân nổi dậy phóng thích, và 500 người nữa dự kiến được thả tự do trong thời gian tới. Trong khi đó, phát ngôn viên quân sự của Ukraine Purgin nói, các cuộc trao đổi tù binh đang diễn ra, và mỗi bên đã có 36 người được thả.

Tuy vậy, Mỹ hôm qua tuyên bố đang hoàn tất một kế hoạch trừng phạt mới nhằm vào các ngành kinh tế then chốt của Nga gồm quốc phòng, năng lượng và tài chính. Phát biểu trong cuộc họp báo hàng ngày, phát ngôn viên Marie Harf của Bộ Ngoại giao Mỹ nói: “Mỹ đang hoàn tất các biện pháp nhằm tăng cường và mở rộng trừng phạt các ngành tài chính, năng lượng và quốc phòng của Nga. Chúng tôi đã có công cụ. Chúng tôi đang hoàn tất kế hoạch, nhưng chúng tôi sẽ ra quyết định dựa trên những gì xảy ra trong những ngày tới”.

Trước đó, vào ngày 8/9, EU cũng công bố kế hoạch bổ sung trừng phạt Nga, nhưng chưa thực hiện ngay.

Tuyên bố ngày 9/9 của điện Kremlin nói, Nga tiếp tục “giải quyết các vấn đề” phát sinh từ thỏa thuận thương mại mà Ukraine ký với Liên minh Châu Âu (EU) - thỏa thuận mà Moscow phản đối kịch liệt. Tổng thống Poroshenko đã tuyên bố sẽ trình thỏa thuận lên Quốc hội Ukraine phê chuẩn trong tháng này. Nga đã cấm nhập khẩu một số mặt hàng từ Ukraine và dọa sẽ tăng cường trừng phạt nếu Kiev phê chuẩn thỏa thuận này.