Trong thông điệp liên bang ngày 4/12 trước Quốc hội Nga, Tổng thống Vladimir Putin tuyên bố sẽ dùng những biện pháp mạnh để trừng trị những nhà đầu cơ tiền tệ đã tấn công đồng Rúp. Bài phát biểu của người đứng đầu Kremlin có nội dung mạnh mẽ, đề cập tới vấn đề lịch sử để bảo vệ cho việc sáp nhập Crimea, đồng thời không quên chỉ trích phương Tây.

“Chính quyền biết những kẻ đầu cơ là ai và những công cụ mà chúng tôi có thể sử dụng để gây ảnh hưởng lên chúng”, hãng tin Bloomberg dẫn lời ông Putin. Trong lúc bài phát biểu này được phát trực tiếp trên sóng truyền hình Nga, tỷ giá đồng Rúp so với đồng USD đang ở gần mức thấp kỷ lục.

“Đã đến lúc chúng tôi phải sử dụng những công cụ này”, ông Putin tuyên bố.

Trong bài phát biểu kéo dài suốt 70 phút đồng hồ, Tổng thống Nga không bình luận gì về vấn đề giá dầu thế giới rớt thảm. Tuy vậy, ông tuyên bố kế hoạch tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư đưa vốn quay trở lại Nga. Từ đầu năm đến nay, lượng vốn tháo chạy khỏi Nga ước tính đã lên tới 100 tỷ USD.

Ông Putin nói sẽ loại bỏ các thủ tục không cần thiết để mở đường cho sự trở lại của các dòng vốn. Việc đưa vốn quay trở lại Nga một cách hợp pháp “sẽ không vấp phải vấn đề gì từ cơ quan thuế và thực thi pháp luật”, ông nói.

Những tuyên bố này của người đứng đầu điện Kremlin được coi là sự trấn an đối với người dân Nga đang đối mặt với nguy cơ một cuộc khủng hoảng kinh tế lan rộng. Giá dầu giảm hơn 1/3 từ đầu năm đến nay và lệnh trừng phạt của phương Tây liên quan tới vấn đề Ukraine đang là “cú đấm kép” giáng vào nền kinh tế xứ bạch dương. Bộ Kinh tế Nga cách đây ít hôm thừa nhận rằng, năm 2015 có thể là năm suy thoái kinh tế đầu tiên của nước này kể từ năm 2009.

Phát biểu tại lễ đường với những ngọn đèn chùm rực rỡ của điện Kremlin tại Moscow, ông Putin hứa sẽ phản kháng lại bất kỳ nỗ lực nào buộc Nga phải lùi bước trong vấn đề Ukraine. Tổng thống Nga đã nhắc lại cuộc chiến chống phát xít Đức của nước này trong Chiến tranh Thế giới thứ 2 - cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại của nước Nga.

“Hitler, với những ý tưởng thù ghét nhân loại, muốn phá hủy nước Nga và đẩy chúng ta về phía dãy Urals. Mọi người hẳn đều nhớ chuyện này đã kết thúc ra sao. Năm tới, chúng ta sẽ kỷ niệm 70 năm ngày chiến thắng cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại. Quân đội của chúng ta đã chiến thắng kẻ thù, giải phòng châu Âu”, ông Putin nói.

Ông Gleb Pavlovsky, một cựu cố vấn của điện Kremlin, nói rằng, nội dung “bài phương Tây” trong bài phát biểu này của ông Putin “ở một cấp độ cao hơn bình thường”. Theo ông Pavlovsky, ông Putin đang nỗ lực sử dụng vấn đề này để thu hút sự ủng hộ của dân chúng.

“Phần nói về lịch sử trong bài phát biểu này là rất lạ. Có vẻ Putin đang ủ mưu”, ông Pavlovsky nhận xét.

Ngân hàng Trung ương Nga hôm 4/12 đã giảm mức lãi suất áp dụng cho các ngân hàng thương mại vay ngoại tệ nhằm chặn đà xuống dốc của đồng Rúp và giảm bớt tình trạng căng thẳng nguồn cung USD. Cơ quan này cũng nhắc lại lập trường sẵn sàng can thiệp vào thị trường ngoại hối một cách không giới hạn để bảo vệ đồng nội tệ.

“Ngân hàng Trung ương Nga đã thả nổi đồng Rúp nhưng điều này không có nghĩa là Ngân hàng Trung ương Nga đã tự cách ly hoàn toàn khỏi việc ảnh hưởng lên đồng Rúp hay tỷ giá đồng Rúp có thể trở thành một mục tiêu cho hoạt động đầu cơ tài chính”, ông Putin phát biểu.

Theo ông Luis Saenz, trưởng bộ phận chứng khoán và giao dịch thuộc công ty BCS Financial Group ở London, “phần tốt” trong bài phát biểu của ông Putin là việc ông nói muốn giảm vai trò của Chính phủ trong nền kinh tế và tăng cường tự do cho các hoạt động kinh doanh. “Phần xấu là công thức mà ông Putin đưa ra để vượt khủng hoảng chủ yếu là những tuyên bố chung chung”, ông Saenz nói.

Thông điệp liên bang đã trở thành một truyền thống hàng năm kể từ khi Tổng thống Nga Boris Yeltsin có bài phát biểu đầu tiên vào năm 1994. Trước đây, ông Putin thường dùng dịp này để công bố các sáng kiến chính sách quan trọng.

Trong phần chỉ trích phương Tây của bài phát biểu năm nay, ông Putin nói, cho dù Nga không sáp nhập Crimea thì phương Tây sẽ nghĩ ra một lý do khác để tung lệnh trừng phạt hòng ngăn sự nổi lên của nước Nga. Ông Putin cho rằng, các chính phủ phương Tây đang tìm cách dựng lên một “bức màn sắt” xung quanh nước Nga.

Khẳng định Nga sẽ không tham gia vào “một cuộc chạy đua vũ trang tốn kém”, ông Putin tuyên bố Nga sẽ tự bảo vệ mình, bao gồm sử dụng “các phương tiện phi truyền thống” để không ai có thể giành thế thống trị về quân sự. Nga có đủ “sức mạnh, ý chí và lòng dùng cảm” để tự vệ - Tổng thống Nga nói.