Thổ Nhĩ Kỳ đã soạn xong một kế hoạch hành động kinh tế khẩn cấp và sẽ bắt đầu thực thi vào buổi sáng ngày thứ Hai để xoa dịu nỗi lo ngại của các nhà đầu tư - Bộ trưởng Bộ Tài chính nước này Berat Albayrak tuyên bố đêm ngày Chủ nhật theo giờ địa phương, sau khi đồng Lira rớt xuống mức kỷ lục mới vào đầu phiên giao dịch ngày thứ Hai tại thị trường châu Á-Thái Bình Dương.

Theo tin từ Reuters, trong một cuộc trả lời phỏng vấn được đăng trên tờ báo mạng Hurriyet, ông Albayrak miêu tả việc đồng Lira của Thổ Nhĩ Kỳ lao dốc thời gian gần đây là "một cuộc tấn công" - tương tự như quan điểm được đưa ra bởi Tổng thống Tayyip Erdogan, người cũng là cha vợ của ông Albayrak. Vị Bộ trưởng cho biết kế hoạch khẩn cấp của Ankara đã sẵn sàng triển khai.

Lira hồi phục sau khi chạm đáy mới

"Từ buổi sáng ngày thứ Hai trở đi, các cơ quan của chúng tôi sẽ có các biện pháp cần thiết và sẽ chia sẻ các tuyên bố của mình với thị trường", ông Albayrak nói, nhưng không nêu cụ thể các biện pháp là gì.

Ông Albayrak cũng nói Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ đã chuẩn bị một kế hoạch cho các ngân hàng và doanh nghiệp từ nhỏ đến lớn trong nền kinh tế chịu ảnh hưởng nhiều nhất bởi biến động tỷ giá. "Chúng tôi sẽ có các biện pháp cần thiết đối với các ngân hàng và sẽ gấp rút thực thi", ông cho biết.

Ông Albayrak cũng phủ nhận những đồn đoán cho rằng Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ có thể can thiệp vào tài khoản USD trong các ngân hàng. Ông khẳng định sẽ không có chuyện chiếm giữ hay chuyển đổi tiền gửi trong các tài khoản USD sang đồng Lira.

Ngoài ra, cơ quan giám sát ngân hàng của Thổ Nhĩ Kỳ BBDK cũng tuyên bố sẽ hạn chế giao dịch hoán đổi ngoại tệ tại các ngân hàng thương mại.

Vào đầu phiên giao dịch sáng tại thị trường châu Á-Thái Bình Dương, tỷ giá đồng Lira có lúc rớt xuống đáy mới là 7,24 Lira đổi 1 USD. Sau khi những phát biểu trên của Bộ trưởng Bộ Tài chính Thổ Nhĩ Kỳ được đăng tải, đồng Lira phục hồi về ngưỡng 6,8603 Lira đổi 1 USD.

Từ đầu năm đến nay, đồng Lira đã mất giá hơn 45%, chủ yếu do lo ngại về ảnh hưởng của Tổng thống Erdogan đối với nền kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ, việc ông Erdogan liên tục kêu gọi giữ lãi suất thấp dù lạm phát tăng cao, và mối quan hệ ngày càng xấu đi giữa Ankara với Mỹ.

Trong phiên giao dịch ngày thứ Sáu, đồng Lira có lúc rớt 18%, mức giảm mạnh nhất trong một phiên giao dịch của đồng tiền này kể từ năm 2001.

Trước đó, ông Erdogan khẳng định sự phản đối của ông đối với việc nâng lãi suất, nói rằng tăng lãi suất là một công cụ của sự bóc lột và Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không bao giờ rơi vào cái bẫy đó.

"Kẻ thù của lãi suất"

Trong cuộc trả lời phỏng vấn tờ Hurriyet, ông Albayrak nói chính sách tài khóa của Thổ Nhĩ Kỳ giữ vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ và củng cố chính sách tiền tệ của Ngân hàng Trung ương nước này. "Chúng ta sẽ bước vào một thời kỳ mạnh mẽ về chính sách tài khóa", ông nói.

Ông Berat Albayrak, Bộ trưởng Bộ Tài chính Thổ Nhĩ Kỳ, con rể Tổng thống Tayyip Erdogan - Ảnh: Reuters.

Ông Erdogan, người tự xưng là "kẻ thù của lãi suất", muốn có dòng vốn tín dụng rẻ trong nền kinh tế để thúc đẩy tăng trưởng, nhưng giới đầu tư lo ngại rằng nền kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ đang trở nên quá nóng và có thể "hạ cánh cứng".

Những tuyên bố của ông Erdogan về lãi suất và việc ông mới đây bổ nhiệm con rể làm Bộ trưởng Bộ Tài chính đã làm gia tăng quan niệm cho rằng Ngân hàng Trung ương nước này không giữ được sự độc lập.

Phát biểu trước đám đông người ủng hộ ở Trabzon hôm Chủ nhật, ông Erdogan phủ nhận đánh giá cho rằng Thổ Nhĩ Kỳ đang ở trong một cuộc khủng hoảng tài chính như châu Á cách đây 2 thập niên. Ông cho rằng việc đồng Lira giảm giá mạnh là kết quả của âm mưu nhằm vào Thổ Nhĩ Kỳ và không phản ánh đúng các yếu tố kinh tế nền tảng của nước này.

"Đâu là lý do dẫn tới cơn bão trong cốc trà này? Chẳng có lý do kinh tế nào cả… Đây là một chiến dịch nhằm vào Thổ Nhĩ Kỳ", ông nói.

Trong một động thái khẩn cấp hồi tháng 5, Ngân hàng Trung ương Thổ Nhĩ Kỳ nâng lãi suất để bảo vệ tỷ giá đồng Lira. Tuy nhiên, kể từ đó đến nay, lãi suất đồng Lira được giữ nguyên.

Trong các phát biểu ngày Chủ nhật, ông Erdogan tiếp tục kêu gọi người dân bán USD và mua đồng Lira, đồng thời yêu cầu các chủ doanh nghiệp không tích trữ USD.

"Tôi đặc biệt nói với các nhà sản xuất: đừng vội chạy đến ngân hàng để mua USD. Đừng giữ quan điểm: ‘Chúng tôi sắp phá sản, thế là xong, chúng tôi cần bảo vệ mình’. Làm vậy là sai lầm. Các bạn nên biết rằng giữ cho dân tộc này đứng vững cũng là nghĩa vụ của các nhà sản xuất".

Về quan hệ Thổ Nhĩ Kỳ với Mỹ, hai bên đang bất đồng về nhiều vấn đề: lợi ích chia rẽ ở Syria; việc Ankara muốn mua hệ thống phòng thủ của Nga, và gần đây hơn là việc Thổ Nhĩ Kỳ bắt giữ mục sư người Mỹ Andrew Brunson.

Ông Brunson đã bị Thổ Nhĩ Kỳ bắt giữ 20 tháng đang bị nước này xét xử vì các tội danh liên quan đến chủ nghĩa khủng bố. Vị mục sư bị Ankara cáo buộc hậu thuẫn một nhóm đứng sau vụ đảo chính bất thành các đây hai năm - cáo buộc mà ông Brunson bác bỏ.

Đáp trả Thổ Nhĩ Kỳ trong vụ việc này, Mỹ đã áp lệnh trừng phạt lên hai bộ trưởng ở Ankara. Hôm thứ Sáu, Tổng thống Donald Trump tuyên bố sẽ tăng gấp đôi thuế áp lên thép và nhôm nhập khẩu từ Thổ Nhĩ Kỳ.