Bỏ nhiều quy định áp đặt trong hỗ trợ doanh nghiệp

Gửi xin ý kiến đại biểu dự thảo mới nhất của Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho biết đã bỏ các quy định mang tính áp đặt về các nội dung hỗ trợ.

Thảo luận từ kỳ họp thứ hai của Quốc hội, một số vị đại biểu cho rằng, các nội dung hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa chưa phù hợp với nguyên tắc thị trường, có thể dẫn đến tình trạng bao cấp. Và một số quy định có thể "làm khó" hoạt động ngân hàng.

Bỏ cấp bù lãi suất

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho biết đã tiếp thu, chỉnh sửa các nội dung hỗ trợ để bảo đảm phù hợp với nguyên tắc thị trường.

Cụ thể, về tiếp cận tín dụng, dự thảo luật đã bỏ các quy định mang tính áp đặt, can thiệp trực tiếp đến hoạt động của hệ thống ngân hàng, không phù hợp nguyên tắc thị trường. Như bỏ quy định về cung cấp khoản vay với lãi suất và thời hạn vay vốn phù hợp với khả năng thanh toán của doanh nghiệp nhỏ và vừa và tình hình tài chính của ngân hàng.

Quy định trong từng thời kỳ, Chính phủ sử dụng ngân sách nhà nước thực hiện cấp bù lãi suất và các hình thức khác để hỗ trợ các ngân hàng cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa cũng đã được bỏ.

Về hỗ trợ mặt bằng sản xuất, cơ quan chỉnh sửa dự án luật cho biết cũng đã bỏ quy định về hỗ trợ thuế thu nhập doanh nghiệp đối với doanh nghiệp, nhà đầu tư kinh doanh hạ tầng khu, cụm công nghiệp. 

Dự thảo luật đã điều chỉnh lại theo hướng quy định chính sách hỗ trợ giá thuê đất cho doanh nghiệp nhỏ và vừa hoạt động sản xuất, kinh doanh trong khu công nghiệp, khu công nghệ cao và cụm công nghiệp thông qua nhà đầu tư phát triển hạ tầng khu công nghiệp, khu công nghệ cao và cụm công nghiệp trong thời hạn 5 năm.

Quy định như dự thảo luật là nguyên tắc để tạo linh hoạt cho cơ quan có thẩm quyền cấp tỉnh căn cứ điều kiện ngân sách của địa phương quyết định hỗ trợ giá thuê mặt bằng cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại các khu công nghiệp, khu công nghệ cao, cụm công nghiệp trên địa bàn. 

Việc quy định thời hạn hỗ trợ tối đa 5 năm cũng nhằm giúp doanh nghiêp nhỏ và vữa, nhất là doanh nghiệp sản xuất, chế biến có động lực chuyển từ hoạt động phân tán bên ngoài vào trong khu công nghiệp, khu công nghệ cao và cụm công nghiệp, góp phần bảo vệ môi trường, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội giải trình.

Chủ yếu cho doanh nghiệp tư nhân

Bên cạnh nội dung hỗ trợ thì nguồn lực hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa cũng là vấn đề còn nhiều băn khoăn từ phía các vị đại biểu Quốc hội.

Nhiều ý kiến cho rằng với điều kiện ngân sách như hiện nay và việc thu hút các nguồn lực ngoài ngân sách được thể hiện chưa mạnh mẽ như trong dự thảo luật, thì việc bảo đảm nguồn lực hỗ trợ khó khả thi. Đề nghị hỗ trợ phải có trọng tâm, trọng điểm, phải cụ thể, theo lĩnh vực và cần cân đối nguồn lực để bảo đảm tính khả thi của chính sách, tránh dàn trải, chung chung.

Tiếp thu ý kiến đại biểu, quy định ở dự thảo luật mới nhất đã chỉnh sửa theo hướng hạn chế sử dụng ngân sách nhà nước và thu hẹp các đối tượng được hỗ trợ.

Để tránh quy định mang tính phân biệt đối xử, dự thảo luật được xử lý kỹ thuật theo hướng không quy định trực tiếp về việc loại bỏ doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài và doanh nghiệp có vốn nhà nước ngay tại diều 2 về đối tượng áp dụng mà quy định tại điều 5 về nguyên tắc “Căn cứ vào điều kiện cụ thể trong từng thời kỳ, Chính phủ quy định nội dung hỗ trợ đối với doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài và doanh nghiệp có vốn nhà nước”. 

Căn cứ nguồn lực, một số hỗ trợ chung như thông tin, đào tạo, tư vấn, ươm tạo doanh nghiệp… thì vẫn hỗ trợ cho doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài và doanh nghiệp có vốn nhà nước; trong khi sẽ có quy định cụ thể về một số hỗ trợ khác đối với đối tượng này.

Báo cáo giải trình nêu rõ,  theo số liệu của Tổng cục thuế, doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài và doanh nghiệp có vốn nhà nước có doanh thu không quá 300 tỷ đồng chiếm khoảng 3% tổng số doanh nghiệp nhỏ và vừa. 

Những hỗ trợ khác như về ưu đãi thuế, hỗ trợ mặt bằng sản xuất kinh doanh… sẽ do Chính phủ xem xét, quyết định và chủ yếu sẽ dành cho các doanh nghiệp tư nhân trong nước, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho biết.

Sau khi chỉnh sửa, quy định tại dự thảo luật tập trung hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa có tiềm năng phát triển, hướng tới các đối tượng doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, doanh nghiệp tham gia cụm liên kết ngành, chuỗi giá trị, doanh nghiệp chuyển đổi từ hộ kinh doanh. 

Trên cơ sở đó, điều chỉnh lại nội dung hỗ trợ có liên quan đến sử dụng ngân sách nhà nước như nguồn tín dụng hỗ trợ từ nhà nước và nguồn vốn của Quỹ phát triển doanh nghiệp nhỏ và vữa, quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo, theo hướng giới hạn và tập trung vào hỗ trợ nhóm doanh nghiệp nêu trên.

Trước khi trình Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ ba khai mạc cuối tháng 5, dự thảo Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa sẽ được các vị đại biểu chuyên trách thảo luận vào đầu tháng 4 tới.