Sau rất nhiều tranh luận của đại biểu và giải trình của Chính phủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã bổ sung quy định cụ thể hơn về nhiệm vụ và quyền hạn, trách nhiệm của Thủ tướng tại dự thảo Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi) mới nhất.

Trong quá trình hoàn thiện dự án luật, các thẩm quyền gây tranh luận là, thứ nhất, Thủ tướng giao quyền bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ trong trường hợp khuyết bộ trưởng hoặc thủ trưởng cơ quan ngang bộ trong khi chờ Quốc hội phê chuẩn và Chủ tịch nước bổ nhiệm.

Hai là tạm thời giao quyền chủ tịch ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương trong trường hợp chưa bầu được chủ tịch ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương.

Và ba là quyết định và chỉ đạo thực hiện các biện pháp cụ thể cần thiết để thi hành lệnh tổng động viên hoặc động viên cục bộ, lệnh ban bố tình trạng khẩn cấp và các biện pháp cần thiết khác để bảo vệ Tổ quốc, bảo đảm tính mạng, tài sản của nhân dân.

Việc bổ sung thẩm quyền thứ nhất và thứ hai được Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho là cần thiết để đáp ứng yêu cầu của thực tiễn quản lý nhà nước và xã hội, bảo đảm hoạt động thường xuyên của Chính phủ và ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương trong thời gian giữa hai kỳ họp của Quốc hội, hội đồng nhân dân.

Còn thẩm quyền thứ ba, Thường vụ Quốc hội đề nghị không quy định trong dự thảo luật, sau khi tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội với lập luận quy định như vậy là quá rộng, và vấn đề này đã được Hiến pháp quy định thuộc thẩm quyền của Chính phủ.

Trong trường hợp các biện pháp này hạn chế quyền con người, quyền công dân thì phải do luật định.

Cơ quan giải trình dự án luật cũng đề nghị không bổ sung quy định giao Thủ tướng thẩm quyền phê duyệt danh sách nhân sự giới thiệu phó chủ tịch ủy ban nhân dân cấp tỉnh; phê chuẩn, phê duyệt danh sách nhân sự trước khi giới thiệu bầu cử vào các chức danh chủ tịch, phó chủ tịch ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Bởi, khi thực hiện thẩm quyền phê chuẩn việc bầu, miễn nhiệm và quyết định điều động, cách chức các chức danh nói trên, Thủ tướng có quyền phê duyệt hoặc không phê duyệt.

Bên cạnh nội dung trên, quy định “cứng” hay “mềm” về số lượng phó thủ tướng và thứ trưởng cũng còn ý kiến khác nhau.

Với giải thích trên cơ sở quyết định số lượng thành viên Chính phủ, Quốc hội sẽ quyết định số lượng cụ thể phó thủ tướng, Ủy ban thường vụ Quốc hội đề nghị không quy định cụ thể số lượng tối đa phó thủ tướng trong dự thảo luật.

Ngược lại, việc quy định trong luật số lượng cấp phó ở bộ, cơ quan ngang bộ theo Ủy ban Thường vụ Quốc hội lại là cần thiết. Theo đó, số lượng tối đa thứ trưởng, phó thủ trưởng cơ quan ngang bộ là không quá 5, riêng Bộ Quốc phòng, Bộ Công an là không quá 6.

Còn số lượng cấp phó của tổng cục là không quá 4, của vụ, văn phòng, thanh tra, cục và các đơn vị sự nghiệp công lập thuộc bộ, cơ quan ngang bộ là không quá 3.

Tại kỳ họp thứ 9 sẽ khai mạc vào ngày 20/5 tới đây, Quốc hội sẽ xem xét thông qua dự thảo Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi).