"Có những trường hợp các chủ đầu tư thuyết phục, can thiệp để thay đổi quy hoạch. Đồ án quy hoạch chưa chất lượng, dẫn đến có những trường hợp vừa phê duyệt đã lại sửa. Tôi yêu cầu khắc phục ngay tình trạng quy hoạch treo, điều chỉnh quy hoạch một cách tùy tiện, dễ dãi, không tuân thủ trình tự theo quy định, quyết định một đường thực hiện một nẻo".

Đó là chỉ đạo của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tại Hội nghị tổng kết công tác năm 2017 và triển khai kế hoạch năm 2018 ngành xây dựng, diễn ra chiều 16/1.

Phát biểu tại hội nghị, bên cạnh đánh giá cao những kết quả mà Bộ Xây dựng đã thực hiện, đạt được trong năm 2017, đặc biệt là công tác cải cách thủ tục hành chính, hỗ trợ doanh nghiệp, xử lý công trình sai phép…Thủ tướng cũng chỉ ra không ít tồn tại, bất cập, trong đó điển hình là sự tăng trưởng ngành xây dựng trong năm 2017 đạt khá thấp, chỉ 8% so với mức mức 10% của năm 2016, trong bối cảnh tốc độ xây dựng khá lớn.

Cùng với đó là chất lượng một số đồ án quy hoạch thấp, chưa bảo đảm về tầm nhìn và chưa phù hợp các điều kiện thực tiễn. Có đồ án phải điều chỉnh quy hoạch ngay sau khi mới được phê duyệt.

Cơ cấu hàng hóa bất động sản tuy đã được điều chỉnh nhưng còn chưa hợp lý, dư thừa sản phẩm nhà ở phân khúc cao cấp, thiếu nhà ở phân khúc giá rẻ và trung bình.

Với thực tế đó, Thủ tướng yêu cầu Bộ Xây dựng phải kiểm soát tốt hơn tiến trình đô thị hóa phù hợp với yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước; phát triển hệ thống đô thị theo quy hoạch và có kế hoạch.

Theo Thủ tướng, thực tiễn cho thấy hiệu quả sử dụng đất và các nguồn thu từ đất là rất thấp. Vì vậy, Bộ Xây dựng cần nghiên cứu kỹ kinh nghiệm của các nước, đề xuất các cơ chế, chính sách, giải pháp phù hợp để huy động được nguồn lực quan trọng này. Bộ cần nâng cao chất lượng công tác quy hoạch xây dựng và bảo đảm quá trình thực hiện quy hoạch theo đúng quy định pháp luật.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Lê Quang Hùng, cho hay những hạn chế, tồn tại trong lĩnh vực xây dựng mà Thủ tướng nêu trên là có thực, trong đó nhức nhối nhất là vấn đề quy hoạch. Theo ông, hiện chất lượng đồ án quy hoạch xây dựng, đô thị còn thấp. Việc điều chỉnh quy hoạch, nhất là quy hoạch chi tiết còn tùy tiện, không đúng quy trình, thủ tục, thường có xu hướng tăng tầng cao, mật độ xây dựng và hệ số sử dụng đất, giảm diện tích công cộng, hạ tầng cây xanh.

Cùng với đó, công tác quản lý, kiểm soát phát triển đô thị còn hạn chế, tình trạng điều chỉnh quy hoạch, cấp phép xây dựng các công trình nhà ở cao tầng tại một số đô thị chưa được kiểm soát chặt chẽ, gây áp lực quá tải lên hệ thống kết cấu hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội, giảm chất lượng phát triển đô thị.

Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Trần Ngọc Hùng cho biết, ngay tại Hà Nội, nhiều khu vực tuy chưa được phê duyệt quy hoạch phân khu như khu vực triển lãm Giảng Võ, Ga Hà Nội nhưng hiện đã đề xuất xây dựng 40 -70 tầng, hoàn toàn không phù hợp với quy hoạch chung Thủ tướng đã phê duyệt.

Chủ tịch Hội Quy hoạch đô thị Trần Ngọc Chính cũng khá bất bình trước tình trạng "theo quy hoạch thì trụ sở các trường học, bệnh viện, bộ ngành phải được di dời ra ngoại ô, nhưng thực tế nhiều nơi vẫn ngày một xây cao lên, trụ sở vẫn ở trong nội đô".

Phản hồi ý kiến này, Thủ tướng yêu cầu Bộ Xây dựng sớm trình Thủ tướng phê duyệt kế hoạch di dời, xây dựng cơ sở làm việc các bộ, ngành. Và khi đã có trụ sở mới rồi thì phải trả lại trụ sở cũ đúng như chủ trương.

Thủ tướng cũng đồng ý đề xuất của Bộ về việc ban hành Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường, chấn chỉnh công tác quy hoạch xây dựng theo hướng tăng cường công tác quản lý phát triển đô thị theo quy hoạch được duyệt, nhất là các đô thị lớn, đô thị ven biển.

"Cây gậy của Bộ Xây dựng là công cụ quy hoạch, ta phải nắm chắc, nắm vững và không ủy quyền lung tung", Thủ tướng nêu rõ.