Thủ tướng Malaysia muốn hủy loạt dự án vốn Trung Quốc để giảm nợ

Malaysia sẽ xem xét hủy hàng loạt dự án hạ tầng trị giá nhiều tỷ USD do Trung Quốc cấp vốn được ký kết dưới thời chính quyền tiền nhiệm - Thủ tướng Mahathir Mohamad tuyên bố ngày 13/8 - và cho biết việc hủy những dự án này là nhằm mục đích giảm nợ.

Ông Mohamad, 93 tuổi, vị Thủ tướng lớn tuổi nhất thế giới hiện nay, đưa ra tuyên bố này trong cuộc trả lời phỏng vấn hãng tin AP trước khi thăm chính thức Trung Quốc. Đây sẽ là chuyến thăm Bắc Kinh đầu tiên của ông Mohamad kể từ khi trở lại vị trí người đứng đầu Chính phủ Malaysia sau cuộc bầu cử với kết quả bất ngờ cách đây 3 tháng.

Ông Mohamad nói ông muốn duy trì mối quan hệ tốt đẹp với Trung Quốc và hoan nghênh vốn đầu tư từ Trung Quốc, miễn là các dự án đó mang lại lợi ích cho Malaysia. Tuy nhiên, ông đưa ra lập trường cứng rắn nhất từ trước đến nay đối với một dự án đường ống dẫn năng lượng và một dự án đường sắt ở bờ biển phía Đông Malaysia. Đây đều là các dự án vốn Trung Quốc và được ký kết bởi chính quyền cựu Thủ tướng Najib Razak.

"Chúng tôi không cho rằng mình cần hai dự án này. Chúng tôi không nhận thấy những dự án đó khả thi. Nếu nếu có thẻ, chúng tôi sẽ hủy hai dự án đó", ông Mohamad nói.

Trong thời gian cầm quyền, ông Najib tích cực đưa Malaysia xích lại gần hơn với Trung Quốc. Về phần mình, Bắc Kinh xem Malaysia là một phần quan trọng trong sáng kiến Một vành đai, một con đường. Vào năm 2016, ông Najib đạt thỏa thuận với Trung Quốc về dự án đường sắt dài 688 km và dự án hai đường ống dẫn khí đốt. Các dự án này đều do nhà thầu Trung Quốc thực hiện và tổng chi phí ước tính lên tới hơn 22 tỷ USD.

Sau khi lên cầm quyền, Chính phủ của ông Mohamad đã dừng việc thi công các dự án nói trên, đồng thời kêu gọi cắt giảm chi phí dự án. Một phần vốn của các dự án này đã được chi trả và rất khó để có thể thu hồi.

Vị Thủ tướng nói rằng nếu không thể hủy được các dự án trên, Malaysia ít nhất sẽ phải hoãn các dự án đó đến một thời điểm trong tương lai.

Ông Mahathir là một nhân vật có vai trò cực lớn ở Malaysia. Ảnh hưởng của ông đã ngự trị chính trường nước này suốt từ thời chiến tranh lạnh đến nay. Nhiệm kỳ Thủ tướng đầu tiên của ông kéo dài 22 năm, cho tới năm 2003. Trong thời gian cầm quyền, ông luôn thúc đẩy vai trò của người bản địa Malay, những người mà ông cho là ở thế bất lợi so với người Hoa thiểu số ở Malaysia.

Không chỉ thể hiện quan điểm thận trọng với Trung Quốc, ông Mahathir còn thường xuyên chỉ trích phương Tây, đồng thời nhấn mạnh những điều mà ông cho là giá trị và các lợi ích của châu Á. Trong một cuộc trả lời phỏng vấn AP vào năm 2017, ông đã gọi Tổng thống Mỹ Donald Trump là một "người khó lường".

Trong cuộc trả lời phỏng vấn lần này, ông Mahathir vẫn giữ nguyên quan điểm đó. "Đến nay, ông ấy chưa chứng tỏ điều gì để tôi phải thay đổi cái nhìn của mình", ông Mahathir nói về ông Trump ngày 13/8. "Ông ấy đổi ý trong vòng 24 giờ đồng hồ. Ý tôi là rất khó để làm việc với một người mà quan điểm không có sự chắc chắn".

Tuy vậy, ông Mahathir nói Malaysia sẽ tiếp tục hoan nghênh vốn đầu tư của Mỹ, nhất là trong các ngành công nghệ cao.

Theo phóng viên AP, ông Mahathir tỏ ra rất minh mẫn, sắc sảo trong cuộc trả lời phỏng vấn và trông trẻ trung so với độ tuổi và xét đến lịch sử bệnh căn bệnh tim mạch của ông.