AI và trung tâm dữ liệu thay đổi đáng kể các miền quê tại Hoa Kỳ
Sự phát triển trung tâm dữ liệu đã đem lại cơ hội kinh tế tại miền trung Washington, nhưng cũng gây ra thách thức xã hội và môi trường. Tương lai sẽ phụ thuộc vào khả năng cân bằng giữa tăng trưởng kinh tế, bảo vệ môi trường và đảm bảo công bằng xã hội...
Miền trung Washington, với các đồng cỏ khô cằn và những cánh đồng bạt ngàn, đang chứng kiến sự bùng nổ kinh tế nhờ sự phát triển của các trung tâm dữ liệu.
Những công trình bê tông khổng lồ này không chỉ đóng vai trò xương sống cho hệ thống trí tuệ nhân tạo (AI) toàn cầu, mà còn mang đến những thay đổi sâu sắc về kinh tế, xã hội và môi trường cho khu vực.
KINH TẾ TRUNG TÂM DỮ LIỆU: CƠ HỘI VÀ SỰ ĐÁNH ĐỔI
Trung tâm dữ liệu đã trở thành cỗ máy bơm tiền vào nền kinh tế địa phương. Các công ty công nghệ lớn như Microsoft, Yahoo và các nhà phát triển trung tâm dữ liệu độc lập đã chi hàng tỷ USD để xây dựng cơ sở hạ tầng ở khu vực này. Theo các số liệu, những công trình này đóng góp đến 75% tổng số thuế bất động sản ở Quincy, một thị trấn nhỏ với dân số hơn 8.000 người. Số tiền thuế này đã giúp xây dựng một trường trung học hiện đại trị giá 108 triệu USD, với các chương trình đào tạo nghề như hàn và sản xuất nông nghiệp, nhằm chuẩn bị cho thế hệ trẻ bước vào lực lượng lao động.
Ngoài ra, các công việc xây dựng trung tâm dữ liệu cũng mang lại thu nhập đáng kể cho hàng ngàn thợ điện di cư đến khu vực. Những người này có thể kiếm được tới 2.800 USD mỗi tuần sau thuế nhờ làm việc 60 giờ mỗi tuần. Điều này không chỉ giúp cải thiện cuộc sống của các gia đình công nhân mà còn kích thích tiêu dùng tại các doanh nghiệp địa phương như nhà hàng, quán bar và các dịch vụ khác.
Tuy nhiên, cơ hội kinh tế đi kèm với chi phí. Giá nhà ở khu vực tăng vọt, với giá trung bình tại Douglas County, nơi có East Wenatchee, tăng 18% chỉ trong một năm, lên tới 519.000 USD. Điều này khiến nhiều cư dân bản địa, đặc biệt là các gia đình lao động thu nhập thấp, bị đẩy ra ngoài lề kinh tế. Một số người từng sống tại Quincy giờ đây không còn khả năng chi trả tiền nhà và phải chuyển đến nơi khác.
XÃ HỘI: SỰ THAY ĐỔI CƠ CẤU VÀ BẤT BÌNH ĐẲNG
Sự phát triển trung tâm dữ liệu đã thay đổi cơ cấu xã hội của khu vực. Trước đây, Quincy là một thị trấn nông nghiệp yên bình, với phần lớn dân cư làm việc trong các trang trại hoặc nhà máy chế biến thực phẩm. Nhưng với sự xuất hiện của các trung tâm dữ liệu, lực lượng lao động địa phương đã được bổ sung bởi một làn sóng thợ điện và công nhân kỹ thuật cao đến từ khắp nơi trên nước Mỹ.
Dòng người di cư này mang lại sự đa dạng văn hóa nhưng cũng tạo ra một khoảng cách đáng kể giữa các tầng lớp. Trong khi những công nhân trung tâm dữ liệu tận hưởng thu nhập cao và lối sống thoải mái, nhiều gia đình bản địa vẫn sống trong nghèo đói. Theo thống kê, bốn trên năm học sinh ở Quincy vẫn đủ điều kiện nhận bữa trưa miễn phí, và tỷ lệ tốt nghiệp đại học chỉ ở mức dưới 30%.
Các tổ chức công đoàn đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo quyền lợi cho công nhân và thúc đẩy cơ hội cho các nhóm lao động yếu thế, bao gồm phụ nữ và con em gia đình lao động nông nghiệp. Tuy nhiên, những công việc ổn định trong trung tâm dữ liệu sau khi xây dựng hoàn tất lại rất hạn chế, với mỗi trung tâm chỉ cần vài chục nhân viên vận hành. Điều này đặt ra câu hỏi lớn về tính bền vững của mô hình phát triển dựa vào xây dựng.
MÔI TRƯỜNG: ÁP LỰC LÊN TÀI NGUYÊN VÀ CƠ SỞ HẠ TẦNG
Trung tâm dữ liệu yêu cầu nguồn năng lượng khổng lồ để vận hành, và miền trung Washington, với nguồn thủy điện dồi dào từ các con đập trên sông Columbia, đã trở thành một điểm đến lý tưởng. Tuy nhiên, nguồn năng lượng này không phải là vô tận. Hầu hết các đập lớn trong khu vực đã được khai thác hết công suất, và nhu cầu năng lượng ngày càng tăng đã đẩy lưới điện đến giới hạn.
Các chuyên gia lo ngại rằng khi nguồn năng lượng sạch bị sử dụng hết, các công ty có thể phải dựa vào các nguồn năng lượng hóa thạch để duy trì hoạt động, làm tăng lượng khí thải carbon. Ngoài ra, việc xây dựng các trung tâm dữ liệu trên đất nông nghiệp cũng làm giảm diện tích canh tác, ảnh hưởng đến ngành nông nghiệp truyền thống vốn là nền tảng kinh tế của khu vực.
Một giải pháp tiềm năng đến từ Helion, một công ty khởi nghiệp về năng lượng hạt nhân, đang hợp tác với Microsoft để xây dựng nhà máy năng lượng nhiệt hạch tại Malaga. Nếu thành công, dự án này có thể cung cấp nguồn năng lượng bền vững cho các trung tâm dữ liệu trong tương lai. Tuy nhiên, việc triển khai các công nghệ mới này còn cần thời gian và sự chấp thuận của cộng đồng.
TƯƠNG LAI BẤT ĐỊNH
Sự phát triển trung tâm dữ liệu đã mang lại những thay đổi đáng kể cho miền trung Washington, từ cơ hội kinh tế và cải thiện cơ sở hạ tầng, đến các thách thức xã hội và môi trường. Khu vực này đang đứng trước ngã ba đường: Liệu họ có thể tìm ra cách cân bằng giữa phát triển kinh tế, bảo vệ môi trường và đảm bảo công bằng xã hội?
Với tốc độ phát triển chóng mặt của trí tuệ nhân tạo và nhu cầu năng lượng ngày càng tăng, tương lai của miền trung Washington sẽ phụ thuộc nhiều vào khả năng thích nghi và sáng tạo của cả chính quyền, doanh nghiệp và cộng đồng địa phương.