Cải cách hành chính: Những lo lắng đằng sau “cuộc chiến”
Cục Kiểm soát thủ tục hành chính đã chính thức ra mắt, với nhiều thông điệp khá “hoành tráng” từ các cấp lãnh đạo
Cục Kiểm soát thủ tục hành chính đã chính thức ra mắt, với nhiều thông điệp khá “hoành tráng” từ các cấp lãnh đạo. Tuy nhiên, “cuộc chiến” về cải cách thủ tục hành chính hứa hẹn sẽ đem lại nhiều thử thách thực sự cho cơ quan quản lý còn non trẻ này.
Lễ ra mắt đã có sự tham gia của hai ủy viên Bộ Chính trị là ông Nguyễn Sinh Hùng, Phó thủ tướng Thường trực Chính phủ và ông Nguyễn Xuân Phúc, Bộ trưởng - Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ.
Nếu để chọn ra một thành tựu trong công tác điều hành của Chính phủ trong thời gian qua, một thành tựu được sự thừa nhận rộng rãi của người dân và cộng đồng doanh nghiệp, từ trong nước và ngoài nước, từ người Việt Nam và người nước ngoài làm việc tại Việt Nam, thì các kết quả bước đầu của công tác cải cách hành chính thông qua Đề án 30 đáng được gọi tên.
Lần đầu tiên trong lịch sử, Việt Nam đã tập hợp, xây dựng được bộ cơ sở dữ liệu quốc gia về thủ tục hành chính áp dụng tại bốn cấp chính quyền với hơn 5.400 thủ tục hành chính, trên 9.000 văn bản quy định; đồng thời chuẩn hóa thu gọn từ 10.000 bộ thủ tục cấp xã, 700 bộ thủ tục hành chính cấp huyện xuống còn 63 bộ thủ tục hành chính cấp xã và 63 bộ thủ tục hành chính cấp huyện để thực hiện tại 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Trong báo cáo tổng kết ba năm cải cách hành chính theo Đề án 30, ông Nguyễn Minh Mẫn, Tổ phó Tổ công tác chuyên trách cải cách thủ tục hành chính của Thủ tướng Chính phủ, nói rằng đây là một thành công “được cộng đồng quốc tế ghi nhận”.
“Đánh giá về Đề án 30 của Việt Nam, Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế - OECD cho rằng rất ít quốc gia trên thế giới thực hiện được chương trình cải cách hành chính có quy mô như Đề án 30. Chương trình cải cách hành chính của Việt Nam có thể được coi là một mô hình mẫu cho các quốc gia khác có mức thu nhập bình quân đầu người tương tự tham khảo”, ông Mẫn nói.
Tính đến thời điểm hiện tại, Chính phủ đã hoàn thành giai đoạn 2 của Đề án 30, thông qua việc ban hành 25 nghị quyết đơn giản hóa gần 5.000 thủ tục hành chính thuộc phạm vi chức năng quản lý của 24 bộ, ngành làm cơ sở để làm cơ sở thực thi phương án đơn giản hóa các thủ tục hành chính này.
Tuy nhiên, giai đoạn cam go nhất của “cuộc chiến” này có lẽ vẫn ở phía trước, khi mà việc cắt giảm bấy nhiêu thủ tục hành chính sẽ đụng chạm đến lợi ích của nhiều bộ ngành, và qua đó, đụng chạm đến lợi ích của nhiều cá nhân.
Hơn nữa, vấn đề nằm ở chỗ các thủ tục hành chính được cắt giảm hoặc đơn giản hóa hoàn toàn có thể “tái sinh” dưới hình thức khác, như nhận xét của Phó thủ tướng Nguyễn Sinh Hùng.
“Cải cách thủ tục hành chính phải là cuộc chiến dài hơi, liên tục. Một thủ tục có thể được cắt giảm ở cấp bộ nhưng phát sinh ở cấp sở. Nếu chúng ta bằng lòng với kết quả hiện tại mà không tiếp tục thúc đẩy công việc này, thì thành tựu ba năm vừa qua có thể là vô nghĩa”, ông nói.
“Cải cánh thủ tục hành chính thực chất là cắt bỏ những quyền lực gây nên cản trở, nhũng nhiễu, làm cho bộ máy hành chính không trong sạch. Đây là cuộc đấu tranh vô cùng khó khăn, là công cụ đấu tranh mang tính cách mạng, xét rộng ra thì không chỉ có ý nghĩa kinh tế mà quan trọng hơn là có ý nghĩa chính trị - xã hội, góp phần tích cực xây dựng bộ máy trong sạch vững mạnh”, Phó thủ tướng nhấn mạnh thêm.
Lo lắng của Phó thủ tướng Nguyễn Sinh Hùng là hoàn toàn có cơ sở và nhận được sự chia sẻ của các cấp lãnh đạo, chuyên gia, doanh nghiệp… Cuộc đấu tranh với giấy phép con trong hàng chục năm qua là một tham khảo cần thiết cho cuộc chiến rộng hơn với các thủ tục hành chính nói chung.
Trả lời báo chí bên lề lễ ra mắt của Cục Kiểm soát thủ tục hành chính, Giám đốc Cơ quan Phát triển Hoa Kỳ (USAID) tại Việt Nam, ông Francis A.Donovan, nói việc ra đời của cơ quan này thể hiện tính nghiêm túc của Chính phủ Việt Nam trong việc tiếp tục đơn giản hóa thủ tục hành chính và trong cam kết của mình nhằm tiếp tục cải thiện môi trường kinh doanh.
Tuy nhiên, bước tiếp theo rất quan trọng chính là vai trò của Cục Kiểm soát thủ tục hành chính và việc thực hiện những nghị quyết về thủ tục hành chính như thế nào.
Theo luật sư Trần Mạnh Hùng, thuộc công ty luật Baker & McKenzie, thì điều mà cộng đồng doanh nghiệp quan tâm nhất vẫn là việc thực thi. “Mấu chốt của vấn đề vẫn là ở thực thi. Hơn nữa, vì thực tiễn đời sống luôn biến đổi, nên sự cập nhật liên tục các biến đổi này và sửa đổi, điều chỉnh các thủ tục hành chính cho phù hợp bối cảnh mới cần được duy trì”, ông nói.
Trong một cuộc phỏng vấn gần đây của VnEconomy, ông Nguyễn Mạnh Hùng, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ôtô Việt Nam đã dẫn chứng về một loạt thủ tục hành chính chính mới đã hình thành trong thông tư 14 của Bộ Giao thông Vận tải về kinh doanh vận tải đường bộ.
Thông tư này được ban hành trong bối cảnh cải cách thủ tục hành chính vào giai đoạn mạnh mẽ nhất, và chính Bộ Giao thông Vận tải cũng đã có những động thái hưởng ứng mạnh mẽ.
Ông Hùng nói rằng việc cắt giảm và đơn giản hóa thủ tục hành chính phải được tiến hành một cách thường xuyên liên tục với sự tham gia của nhiều bên liên quan để ngăn chặn tình trạng “tái sinh” thủ tục hành chính dưới những hình thức khác nhau.
Chương trình tổng thể về cải cách hành chính nhà nước do Bộ Nội vụ chủ trì đã đi qua một chặng đường 10 năm nhưng các kết quả đạt được là khá khiêm tốn. Một trong những lý do chính, theo nhận xét của ông Đậu Anh Tuấn, Phó trưởng ban Pháp chế và Trọng tài thuộc Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), chính là việc nhiều bộ ngành đã không “nghe” Bộ Nội vụ.
“Thực tiễn 10 năm qua cho thấy một cơ quan cấp bộ khó có được vị trí và “tiếng nói” đủ trọng lượng với tất cả các cơ quan bộ, ngành và địa phương”, ông Tuấn nhận xét.
Thực tế đó sẽ là điều mà ông Ngô Hải Phan, Cục trưởng Cục Kiểm soát thủ tục hành chính và các đồng sự phải lưu ý trong cuộc chiến dài hơi với thủ tục hành chính, cho dù năng lực và quyết tâm của họ đã và đang được ghi nhận.
Lễ ra mắt đã có sự tham gia của hai ủy viên Bộ Chính trị là ông Nguyễn Sinh Hùng, Phó thủ tướng Thường trực Chính phủ và ông Nguyễn Xuân Phúc, Bộ trưởng - Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ.
Nếu để chọn ra một thành tựu trong công tác điều hành của Chính phủ trong thời gian qua, một thành tựu được sự thừa nhận rộng rãi của người dân và cộng đồng doanh nghiệp, từ trong nước và ngoài nước, từ người Việt Nam và người nước ngoài làm việc tại Việt Nam, thì các kết quả bước đầu của công tác cải cách hành chính thông qua Đề án 30 đáng được gọi tên.
Lần đầu tiên trong lịch sử, Việt Nam đã tập hợp, xây dựng được bộ cơ sở dữ liệu quốc gia về thủ tục hành chính áp dụng tại bốn cấp chính quyền với hơn 5.400 thủ tục hành chính, trên 9.000 văn bản quy định; đồng thời chuẩn hóa thu gọn từ 10.000 bộ thủ tục cấp xã, 700 bộ thủ tục hành chính cấp huyện xuống còn 63 bộ thủ tục hành chính cấp xã và 63 bộ thủ tục hành chính cấp huyện để thực hiện tại 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Trong báo cáo tổng kết ba năm cải cách hành chính theo Đề án 30, ông Nguyễn Minh Mẫn, Tổ phó Tổ công tác chuyên trách cải cách thủ tục hành chính của Thủ tướng Chính phủ, nói rằng đây là một thành công “được cộng đồng quốc tế ghi nhận”.
“Đánh giá về Đề án 30 của Việt Nam, Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế - OECD cho rằng rất ít quốc gia trên thế giới thực hiện được chương trình cải cách hành chính có quy mô như Đề án 30. Chương trình cải cách hành chính của Việt Nam có thể được coi là một mô hình mẫu cho các quốc gia khác có mức thu nhập bình quân đầu người tương tự tham khảo”, ông Mẫn nói.
Tính đến thời điểm hiện tại, Chính phủ đã hoàn thành giai đoạn 2 của Đề án 30, thông qua việc ban hành 25 nghị quyết đơn giản hóa gần 5.000 thủ tục hành chính thuộc phạm vi chức năng quản lý của 24 bộ, ngành làm cơ sở để làm cơ sở thực thi phương án đơn giản hóa các thủ tục hành chính này.
Tuy nhiên, giai đoạn cam go nhất của “cuộc chiến” này có lẽ vẫn ở phía trước, khi mà việc cắt giảm bấy nhiêu thủ tục hành chính sẽ đụng chạm đến lợi ích của nhiều bộ ngành, và qua đó, đụng chạm đến lợi ích của nhiều cá nhân.
Hơn nữa, vấn đề nằm ở chỗ các thủ tục hành chính được cắt giảm hoặc đơn giản hóa hoàn toàn có thể “tái sinh” dưới hình thức khác, như nhận xét của Phó thủ tướng Nguyễn Sinh Hùng.
“Cải cách thủ tục hành chính phải là cuộc chiến dài hơi, liên tục. Một thủ tục có thể được cắt giảm ở cấp bộ nhưng phát sinh ở cấp sở. Nếu chúng ta bằng lòng với kết quả hiện tại mà không tiếp tục thúc đẩy công việc này, thì thành tựu ba năm vừa qua có thể là vô nghĩa”, ông nói.
“Cải cánh thủ tục hành chính thực chất là cắt bỏ những quyền lực gây nên cản trở, nhũng nhiễu, làm cho bộ máy hành chính không trong sạch. Đây là cuộc đấu tranh vô cùng khó khăn, là công cụ đấu tranh mang tính cách mạng, xét rộng ra thì không chỉ có ý nghĩa kinh tế mà quan trọng hơn là có ý nghĩa chính trị - xã hội, góp phần tích cực xây dựng bộ máy trong sạch vững mạnh”, Phó thủ tướng nhấn mạnh thêm.
Lo lắng của Phó thủ tướng Nguyễn Sinh Hùng là hoàn toàn có cơ sở và nhận được sự chia sẻ của các cấp lãnh đạo, chuyên gia, doanh nghiệp… Cuộc đấu tranh với giấy phép con trong hàng chục năm qua là một tham khảo cần thiết cho cuộc chiến rộng hơn với các thủ tục hành chính nói chung.
Trả lời báo chí bên lề lễ ra mắt của Cục Kiểm soát thủ tục hành chính, Giám đốc Cơ quan Phát triển Hoa Kỳ (USAID) tại Việt Nam, ông Francis A.Donovan, nói việc ra đời của cơ quan này thể hiện tính nghiêm túc của Chính phủ Việt Nam trong việc tiếp tục đơn giản hóa thủ tục hành chính và trong cam kết của mình nhằm tiếp tục cải thiện môi trường kinh doanh.
Tuy nhiên, bước tiếp theo rất quan trọng chính là vai trò của Cục Kiểm soát thủ tục hành chính và việc thực hiện những nghị quyết về thủ tục hành chính như thế nào.
Theo luật sư Trần Mạnh Hùng, thuộc công ty luật Baker & McKenzie, thì điều mà cộng đồng doanh nghiệp quan tâm nhất vẫn là việc thực thi. “Mấu chốt của vấn đề vẫn là ở thực thi. Hơn nữa, vì thực tiễn đời sống luôn biến đổi, nên sự cập nhật liên tục các biến đổi này và sửa đổi, điều chỉnh các thủ tục hành chính cho phù hợp bối cảnh mới cần được duy trì”, ông nói.
Trong một cuộc phỏng vấn gần đây của VnEconomy, ông Nguyễn Mạnh Hùng, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ôtô Việt Nam đã dẫn chứng về một loạt thủ tục hành chính chính mới đã hình thành trong thông tư 14 của Bộ Giao thông Vận tải về kinh doanh vận tải đường bộ.
Thông tư này được ban hành trong bối cảnh cải cách thủ tục hành chính vào giai đoạn mạnh mẽ nhất, và chính Bộ Giao thông Vận tải cũng đã có những động thái hưởng ứng mạnh mẽ.
Ông Hùng nói rằng việc cắt giảm và đơn giản hóa thủ tục hành chính phải được tiến hành một cách thường xuyên liên tục với sự tham gia của nhiều bên liên quan để ngăn chặn tình trạng “tái sinh” thủ tục hành chính dưới những hình thức khác nhau.
Chương trình tổng thể về cải cách hành chính nhà nước do Bộ Nội vụ chủ trì đã đi qua một chặng đường 10 năm nhưng các kết quả đạt được là khá khiêm tốn. Một trong những lý do chính, theo nhận xét của ông Đậu Anh Tuấn, Phó trưởng ban Pháp chế và Trọng tài thuộc Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), chính là việc nhiều bộ ngành đã không “nghe” Bộ Nội vụ.
“Thực tiễn 10 năm qua cho thấy một cơ quan cấp bộ khó có được vị trí và “tiếng nói” đủ trọng lượng với tất cả các cơ quan bộ, ngành và địa phương”, ông Tuấn nhận xét.
Thực tế đó sẽ là điều mà ông Ngô Hải Phan, Cục trưởng Cục Kiểm soát thủ tục hành chính và các đồng sự phải lưu ý trong cuộc chiến dài hơi với thủ tục hành chính, cho dù năng lực và quyết tâm của họ đã và đang được ghi nhận.
