Luật đất đai, nhà ở có hiệu lực sớm ngày nào tốt ngày đó

Chiều 21/6, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản, Luật Các tổ chức tín dụng. Theo đó, Chính phủ đề xuất Quốc hội cho phép 3 luật liên quan thị trường bất động sản có hiệu lực từ 1/8, sớm 5 tháng so với quyết nghị của Quốc hội trước đó.

TRÔNG CHỜ CÁC LUẬT SẼ SỚM GIẢI QUYẾT CÁC VẤN ĐỀ TỒN ĐỌNG

Nêu quan điểm vấn đề này, đại biểu Nguyễn Trúc Anh, đoàn Tp.Hà Nội đồng tình cao với phương án trình thẩm tra của Ủy ban Kinh tế, đồng ý điều chỉnh thời hạn có hiệu lực lên ngày 1/8 cho các luật.

Dưới góc độ địa phương rất trông chờ vào các luật này sẽ sớm giải quyết được các vấn đề, từ phân cấp, phân quyền, mở rộng danh mục để giải phóng đền bù, tạo ra một cơ chế đền bù và giải phóng đất cho địa phương, cơ chế tạo quỹ đất rất thông thoáng; vấn đề về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất…

Theo các đại biểu, dự án luật được thi hành sớm hơn ngày nào sẽ có tác động tích cực đến kinh tế xã hội sớm ngày đó. Đại biểu Nguyễn Quang Huân, đoàn Bình Dương nêu thực tế hiện nay các doanh nghiệp bất động sản đang gặp khó khăn. Nếu bất động sản không được khơi thông cũng giống như dòng máu của nền kinh tế sẽ bị tắc nghẽn và để càng lâu càng ảnh hưởng đến nền kinh tế. Do đó, việc đưa các luật vào thi hành sớm sẽ có tác động tích cực đến tăng trưởng GDP 6 tháng cuối năm 2024.

Còn theo đại biểu Dương Khắc Mai, đoàn Đắk Nông, qua nghiên cứu Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế, Tờ trình của Chính phủ và theo dõi phương tiện thông tin truyền thông, các cơ quan, dư luận xã hội đều cho rằng Luật Đất đai năm 2013, Luật Nhà ở năm 2014 và Luật Kinh doanh bất động sản năm 2014 đã thể chế hóa đầy đủ chủ trương, chính sách mới của Đảng, khắc phục những tồn tại, bất cập của các luật trước đây, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền hợp lý, hiệu quả, đồng thời có nhiều quy định mang tính đổi mới, tiến bộ, đột phá, góp phần khơi thông nguồn lực đất đai, lành mạnh hóa thị trường nhà ở, bất động sản…

Điều này được kỳ vọng sẽ tạo động lực cho phát triển kinh tế xã hội trong giai đoạn mới. Vì vậy, việc điều chỉnh hiệu lực sớm của các luật sẽ đảm bảo sớm đưa các quy định mới, đột phá, có lợi cho người dân, doanh nghiệp và sự phát triển kinh tế xã hội của đất nước vào thực thi áp dụng trong thực tiễn. Đại biểu Mai cũng nhận thấy những điểm mới, đột phá, có lợi cho người dân và doanh nghiệp.

Cho rằng người dân và doanh nghiệp rất chờ đợi và hy vọng Quốc hội sẽ thông qua được luật này để điều chỉnh nhanh thời gian đưa vào thực tế, đại biểu Vũ Tiến Lộc, đoàn đại biểu Tp.Hà, Nội, nhận định rằng điều đó là vô cùng quan trọng bởi 5 tháng là một thời gian vô cùng quý giá đối với sự phát triển. Đó là những cơ hội của sự phát triển, cơ hội giải tỏa những vướng mắc để khơi thông một nguồn lực quan trọng hàng đầu trong phát triển đất đai. Tuy nhiên, điều này không phải chỉ khơi thông riêng nguồn lực về đất đai mà còn khơi dậy các nguồn lực khác để cộng sinh với đất đai để thúc đẩy sự phát triển.

Cùng quan điểm, đại biểu Hà Sỹ Đồng, đoàn Quảng Trị, phát biểu: “Nếu chỉ đọc những nội dung được Chính phủ trình, nhất là phụ lục thống kê những điểm có lợi cho người dân và doanh nghiệp thì không có lý do gì để không ủng hộ việc các luật có hiệu lực sớm. Nhất là từ thực tiễn điều hành ở địa phương thì chúng tôi lại càng mong muốn các luật này sớm đi vào cuộc sống”.

Các luật hiện hành có sự chồng chéo, mâu thuẫn, cách hiểu, cách thực hiện còn quá nhiều bất cập. Nhiều cán bộ nhà nước vi phạm pháp luật, vướng vào vòng lao lý cũng có một phần từ sự bất cập từ đó. Nhiều cán bộ “né tránh”, “đùn đẩy” sợ trách nhiệm cũng có lý do từ bất cập đó. Cho nên, các luật có hiệu lực sớm ngày nào thì tình trạng trên sẽ được cải thiện sớm ngày đó, đại biểu nói.

NHANH CHÓNG HƯỚNG DẪN CHI TIẾT, KHÔNG ĐỂ KHOẢNG TRỐNG PHÁP LÝ

Theo đại biểu, thời gian qua Chính phủ và các bộ, ngành liên quan đã lấy ý kiến, xây dựng các văn bản dưới luật để khi luật có hiệu lực thì tổ chức thực hiện được ngay.

Tuy nhiên, theo đại biểu, những vấn đề được Ủy ban Kinh tế chỉ ra cũng cần được quan tâm đầy đủ, nhất là nhận diện, đánh giá đầy đủ ảnh hưởng, tác động đến môi trường đầu tư kinh doanh, quyền và lợi ích chính đáng của người dân và doanh nghiệp, đặc biệt sự phản ứng, tâm lý của xã hội.

Chẳng hạn, Ủy ban Kinh tế quan ngại một số quy định có hiệu lực sớm hơn 5 tháng gây khó khăn cho các đối tượng do yêu cầu quản lý cao hơn, điều kiện thi hành chặt chẽ hơn.

Về điều kiện đảm bảo, Chính phủ khẳng định có đầy đủ cơ sở để các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành luật được ban hành đảm bảo đúng tiến độ, chất lượng để triển khai thi hành Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản khi các luật này có hiệu lực từ ngày 1/8/2024. Điều đại biểu băn khoăn là tiến độ ban hành các văn bản đó phụ thuộc rất nhiều vào sự chuẩn bị của các bộ ngành.

Nhất trí đề nghị Quốc hội cho thông qua và có hiệu lực 4 luật này từ 1/8/2024, đại biểu Đồng đề nghị trước khi thông qua luật, cơ quan soạn thảo nên gửi Quốc hội những vấn đề có thể phát sinh khi các luật trên có hiệu lực sớm, nếu có thì giải quyết thế nào, cơ quan nào có trách nhiệm giải quyết... “Có như thế khi tiếp xúc cử tri sau kỳ họp, đại biểu cũng có cơ sở chắc chắn để trả lời cử tri”.

Còn theo đại biểu Phạm Văn Hòa, đoàn Đồng Tháp, trong tổng số 260 điều của Luật Đất đai đã có 97 điều giao cho Chính phủ, bộ, ngành, HĐND, UBND cấp tỉnh quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành luật.

Các nội dung còn lại trong luật có thể thi hành được và phát huy hiệu quả, nhất là chính sách đền bù, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, chính sách đất đai đối với đồng bào dân tộc, người Việt Nam định cư ở nước ngoài là công dân Việt Nam; quy định mở rộng hạn điền đối tượng được chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp thuê đất trả tiền hàng năm của các đơn vị sự nghiệp công lập thế chấp ngân hàng…

Đối với Luật Nhà ở, kinh doanh bất động sản có nhiều nội dung mới, quan trọng trong quản lý để lành mạnh hóa thị trường bất động sản, phát triển nhà ở.

Trong tổng số 198 điều của Luật Nhà ở đã có là 52 điều giao cho Chính phủ, bộ, ngành, HĐND, UBND cấp tỉnh quy định chi tiết. Luật Kinh doanh bất động sản có 83 điều thì giao 21 điều cho Chính phủ và Bộ Xây dựng quy định thi chi tiết để hướng dẫn.

Như vậy, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản có thể thực hiện ngay mà không phải hướng dẫn chi tiết như như là miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, tiền chuyển mục đích sử dụng đất đối với các dự án cải tạo, xây dựng lại nhà ở chung cư, nhà ở xã hội, đối tượng là nhà ở xã hội…

Đồng tình các Luật đất đai, Luật nhà ở, Luật kinh doanh bất động sản sớm đi vào cuộc sống, một số điều luật được thi hành ngay. Tuy nhiên, đại biểu đề nghị Chính phủ nên có báo cáo tiến độ, lộ trình xây dựng, ban hành các văn bản hướng dẫn chi tiết thi hành luật thuộc trách nhiệm của địa phương. Cùng với đó đánh giá rủi ro, thách thức, khó khăn, vướng mắc có thể phát sinh, tạo khoảng trống pháp lý hoặc để xảy ra tiêu cực, ảnh hưởng đến đối tượng bị tác động của việc điều chỉnh thời điểm có hiệu lực và các điều khoản chuyển tiếp.

Đại biểu đề nghị  Chính phủ chỉ đạo rà soát kỹ lưỡng để tránh xung đột do chuyển tiếp của Luật Đất đai có ảnh hưởng trực tiếp đến nội dung chuyển tiếp của Luật Nhà ở. Cùng với đó Chính phủ tập trung chỉ đạo quyết liệt, Bộ, ngành, địa phương nhanh chóng ban hành các văn bản hướng dẫn chi tiết thuộc thẩm quyền, đảm bảo chất lượng, tiến độ, không để xảy ra bất cập do thiếu văn bản cụ thể hóa, trình cấp thẩm quyền ký ban hành kịp thời sau khi các luật này được thông qua và có hiệu lực sớm từ ngày 1/8/2024 để dễ dàng thực hiện.

Cùng quan điểm, đại biểu Nguyễn Quang Huân cho rằng phải khẩn trương ban hành ngay nghị định để cho các địa phương yên tâm nhưng song song với đó thì các bộ, ngành xem xét, nghiên cứu có thể tổ chức tập huấn đồng loạt để hỗ trợ các địa phương cùng hoàn thiện các hướng dẫn.

Đại biểu kỳ vọng cả Quốc hội, Chính phủ và địa phương cùng chung tay tháo gỡ để đưa 4 luật này vào thực hiện sớm từ 1/8 sẽ đảm bảo tốt, đồng bộ và hiệu quả.