Ba điểm sáng của ngành ngân hàng trong năm 2023
Trong bối cảnh nền kinh tế nói chung và thị trường tài chính nói riêng phải đối mặt với nhiều thách thức, chuyên gia nhận định vẫn có một số điểm sáng trong triển vọng tăng trưởng của ngành ngân hàng năm 2023.
Tại Toạ đàm “Điểm sáng đầu tư 2023”, bà Trần Kiều Oanh, Trưởng phòng Phân tích Định chế Tài chính; FiinGroup đã chỉ ra 3 điểm sáng của ngành ngân hàng.
Đầu tiên phải kể tới tỷ lệ bao phủ nợ xấu của hệ thống ngân hàng đã cao gấp đôi sau 10 năm.
Chất lượng tài sản cũng có sự phân hóa giữa các ngân hang. Các ngân hàng thương mại lớn cho phép các ngân hàng này có nguồn lực vững chắc để chống chọi với rủi ro tín dụng. Một số ngân hàng nhỏ có bộ đệm dự phòng mỏng sẽ có nguồn lực hạn chế hơn trong việc xử lý nợ xấu.
Tăng trưởng thu nhập lãi được kỳ vọng cải thiện vào nửa cuối năm 2023. Môi trường lãi suất cao sẽ hút tiền gửi chảy lại vào hệ thống ngân hàng, làm giảm áp lực chi phí vốn, giúp ngân hàng có dư địa cải thiện thu nhập lãi. Các ngân hàng thuần bán lẻ và có tỷ lệ CASA cao sẽ có khả năng chống chịu tốt hơn do lợi thế về nguồn vốn giá rẻ, tạo dư địa để cải thiện biên lãi thuần (NIM).
Thu nhập từ phí và hoa hồng tiếp tục đóng góp tích cực cho lợi nhuận của ngân hàng, phần nào giúp giảm sự phụ thuộc vào tín dụng cho ngân hàng. Theo đó, thu nhập phí từ dịch vụ thanh toán kỳ vọng tiếp tục tăng trưởng tốt nhờ nỗ lực số hóa của ngân hàng những năm gần đây. Những hợp đồng phân phối bảo hiểm mới được ký kết cùng với tập khách hàng ngày càng được mở rộng, tạo dư địa bán chéo lớn vẫn sẽ mang về nguồn thu nhập ổn định trong năm 2023 và những năm tiếp theo.
Tuy nhiên, nhà đầu tư cũng cần thận trọng theo dõi những yếu tố như bộ đệm vốn, chất lượng tài sản và NIM của các ngân hàng.
Trước các cú sốc từ môi trường kinh doanh bất lợi, tỷ lệ an toàn vốn CAR của các ngân hàng Việt Nam vẫn ở mức tương đối mỏng so với các quốc gia trong khu vực, CAR của khối ngân hàng thương mại nhà nước là 9%, các ngân hàng thương mại cổ phần là 12%, trong khi tỷ lệ này đối với khối ASEAN 5 là 19%.
Chất lượng tài sản suy giảm tạo áp lực lên tăng trưởng lợi nhuận của các ngân hàng do 2 yếu tố.
Thứ nhất, tỷ lệ nợ xấu có xu hướng tăng lên sau khi thông tư 14 về giãn nợ bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19 hết hiệu lực.
Thứ hai, rủi ro nợ xấu tiềm ẩn từ danh mục tín dụng bất động sản, bao gồm cho vay chủ đầu tư bất động sản, cho vay người mua nhà và nợ xấu chéo từ trái phiếu bất động sản. Việc cho phép tái cơ cấu dư nợ trái phiếu bất động sản hiện đang trao đổi tại dự thảo Nghị định 65 cũng là thách thức nếu không sớm được thực thi.
Các ngân hàng có tỷ lệ nắm giữ trái phiếu doanh nghiệp và cho vay lĩnh vực bất động sản ở mức cao sẽ đối diện áp lực tăng trích lập dự phòng, làm xói mòn lợi nhuận.
Môi trường lãi suất cao khiến biên lãi ròng (NIM) có khả năng bị thu hẹp trong nửa đầu năm 2023. Mặt bằng lãi suất huy động liên tục tăng cao khiến chi phí vốn của ngân hàng bị đội lên, trong khi đó nhưng tỷ suất tài sản sinh lãi có thể tăng chậm hơn, cùng với việc cho vay có độ trễ tái định giá 3-6 tháng dẫn đến NIM có thể thu hẹp nhẹ trong 1-2 quý tới.
