Biên lợi nhuận ngành phân bón dự kiến tăng cao nhờ giá dầu giảm mạnh trong năm 2025

Chứng khoán Rồng Việt vừa có báo cáo cập nhật triển vọng ngành phân bón trong đó nhấn mạnh biên lợi nhuận gộp ngành phân bón năm 2025 dự kiến tăng cao. 

GIÁ PHÂN BÓN TRONG NƯỚC GIẢM NHẸ HƠN SO VỚI THẾ GIỚI

Theo Hiệp hội phân bón thế giới (IFA) và Ngân hàng thế giới (World Bank), giá bán Ure/DAP/Kali thế giới giảm lần lượt 7%/8%. Nguyên nhân do nhu cầu phân bón của Ấn Độ và Brazil dự kiến giảm, kết hợp với giá nguyên liệu đầu vào (khí, than) giảm và giá nông sản (lúa, gạo) đầu ra cũng giảm. Giá khí và than giảm sẽ kích thích nhu cầu sản xuất phân bón, trong khi giá nông sản giảm sẽ gây áp lực lên đà tăng giá bán phân bón.

Giá bán phân bón nội địa dự kiến giảm theo giá phân bón thế giới do áp lực giảm giá của phân bón thế giới, hệ số tương quan giữa giá phân bón nội địa và phân bón thế giới ở mức 0,9x cho thấy sự biến động đồng pha này. Tuy nhiên, VDSC kỳ vọng giá phân nội địa giảm thấp hơn giá phân thế giới với giá Ure/DAP/NPK nội địa giảm lần lượt 3%/2%/2% so với cùng kỳ.

Giá phân bón nội địa kỳ vọng giảm ít hơn giá phân bón thế giới nhờ nhu cầu tăng khi thời tiết thuận lợi tại thị trường nội địa trong khi giá nông sản duy trì ở mức cao. Diễn biến cung cầu thế giới đối với từng loại phân có sự khác nhau đáng kể nên ước tính giá phân bón nội địa sẽ có mức giảm khác nhau so với giá thế giới.

Giá phân Ure nội địa giảm 3% so với mức giảm ước tính 7% của World Bank khi Trung Quốc duy trì hạn chế xuất khẩu và Nga giảm nhẹ 10% hạn ngạch xuất khẩu Ure cho giai đoạn 1/12/2024-31/10/2025.

Giá phân DAP nội địa giảm nhẹ 2% so với mức giảm ước tính 8% của World Bank nhờ Trung Quốc hạn chế xuất khẩu kể từ T12/2024 khi giá bán DAP tại Trung Quốc tăng cao. VDSC nhận thấy giá phân DAP sẽ chịu mức ảnh hưởng của cung cầu bên Trung Quốc nhiều hơn xu hướng thế giới.

Giá phân NPK nội địa giảm nhẹ 2% khi nhu cầu phân NPK nhiều hơn Ure khi thời tiết nội địa thuận lợi và Nga tăng 10% hạn ngạch xuất khẩu từ 1/12/2024-31/10/2025. Ước tính mức giảm của giá phân NPK thế giới khoảng 2-4% do giá phân NPK có xu hướng biến động ổn định hơn giá phân Ure.

BIÊN LỢI NHUẬN GỘP TĂNG

Nhu cầu phân bón tăng nhờ thời tiết thuận lợi. Theo dự báo của viện nghiên cứu thời tiết quốc tế (IRI), giai đoạn La Nina sẽ kế thúc kể từ T3/2025 và thời tiết thuận lợi (trung tính) sẽ thúc đẩy nhu cầu trồng trọt của các hộ nông dân. Bên cạnh đó, giá nông sản nội địa (giá gạo, lúa) kỳ vọng vẫn duy trì ở mức cao so với giai đoạn trước tháng 6/2023 sau khi giảm 11% theo xu hướng giảm giá của thế giới.

Giá một số loại nông sản của Việt Nam hiện đang duy trì ổn định ở mức cao so với T7/2023. Bước sang năm 2025, theo World bank, giá nông sản thế giới như giá ngũ cốc/lúa mì/ngô/gạo dự kiến giảm lần lượt 5%/2%/1%/11% khi nguồn cung quay trở lại nhờ thời tiết thuận lợi hơn.

Các doanh nghiệp gia tăng chi phí bán hàng thay vì giảm giá bán. So với các doanh nghiệp nhập khẩu, giá bán phân bón nội địa như Ure, NPK thường cao hơn 20%-30% chủ yếu do chi phí sản xuất cao và không đươc hoàn thuế VAT. Tuy nhiên, các doanh nghiệp Việt Nam vẫn có thể cạnh tranh được nhờ xây dựng thương hiệu, hệ thống phân phối hợp lý và chính sách marketing bán hàng khác biệt để giành thị phần và giữ chân khách hàng.

Hiện nay, thay vì giảm giá bán theo xu hướng chung của thế giới, các doanh nghiệp trong nước đang tăng dần chi phí bán hàng với mong muốn vừa giữ mặt bằng giá bán cao, vừa chiếm thị phần từ đối thủ. Các doanh nghiệp có sản lượng tiêu thụ chưa lấp đầy công suất sản xuất sẽ ưu tiên đẩy mạnh quảng bá thương hiệu.

DCM ở mảng phân NPK là một ví dụ cụ thể. Tổng nhu cầu phân NPK trong nước là 3,3 triệu tấn, DCM chiếm 10% thị phần ở mảng NPK với sản phẩm NPK dạng một hạt. NPK một hạt chiếm 30% thị phần ở miền Tây và 70% ở miền Trung. Sản phẩm NPK một hạt có ưu điểm là khó làm giả và cung cấp dinh dưỡng đều hơn sản phẩm NPK dạng trộn 3 hạt. Tuy nhiên, DCM cần phải quảng bá nhiều hơn thì mới có thể chiếm thị phần từ NPK dạng trộn 3 hạt.

Cũng theo nhận định của VDSC, Luật thuế VAT có khả năng hiệu lực trễ hơn dự tính, nhiều khả năng chỉ thực sự có tác động từ năm 2026.

Luật thuế VAT dự kiến có hiệu lực từ 01/07/2025, tuy nhiên, khả năng áp dụng chưa xác định khi phải chờ thông tư, nghị định hướng dẫn cụ thể. Vì các doanh nghiệp chưa thể tiết giảm được chi phí trong ngắn hạn nên chưa có cơ sở để giảm giá bán.

Biên lợi nhuận gộp ngành phân bón năm 2025 dự kiến tăng nhờ giá dầu và khí đầu vào giảm nhanh hơn giá bán đầu ra của phân bón nội địa. Tuy nhiên, chi phí bán hàng tăng cao sẽ làm giảm bớt mức tăng của biên lợi nhuận ròng. Dự báo giá dầu Brent năm 2025 sẽ đạt 73,4 USD/thùng giảm 9%, tương đương dự báo của 7 tổ chức trên thế giới trong khi giá phân bón Ure/NPK/DAP dự báo giảm thấp hơn giá dầu.