Đồng Nai trao thưởng cuộc thi ý tưởng quy hoạch chuyển đổi công năng khu công nghiệp Biên Hòa I

Sau khi được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận đưa khu công nghiệp Biên Hòa I ra khỏi quy hoạch phát triển các khu công nghiệp Việt Nam (tháng 01/2021), tỉnh Đồng Nai đã có quyết định phê duyệt đề án chuyển đổi công năng khu công nghiệp này thành khu đô thị thương mại dịch vụ và cải thiện môi trường, đồng thời phát động cuộc thi tuyển ý tưởng quy hoạch chuyển đổi.

Có 3 đơn vị đoạt giải cao nhất về ý tưởng quy hoạch khu đô thị mới này. Đó là: Liên danh Công ty cổ phần Tư vấn quốc tế ENCITY và PT Studio Rancang Urban Selaras (URBAN+), mã số U618, đạt giải nhất; liên danh Công ty cổ phần Tư vấn xây dựng đầu tư Dinh Phát và Công ty TNHH OMGEVING Asia (D369), đạt giải nhì; liên danh Viện Quy hoạch và Thiết kế đô thị Đồng Tế Thượng Hải và Viện Nghiên cứu Quy hoạch và Phát triển đô thị (N959), đạt giải 3.

Ngày 25/3/2025, Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai đã tổ chức lễ công bố và trao thưởng cuộc thi “Ý tưởng quy hoạch chuyển đổi công năng khu công nghiệp Biên Hòa I thành khu đô thị - thương mại - dịch vụ tại phường An Bình, thành phố Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai” cho các đơn vị đạt giải trong cuộc thi này; trong đó, đơn vị giải nhất được trao thưởng 900 triệu đồng.

Khu công nghiệp Biên Hòa I được hình thành từ năm 1963 với tên gọi lúc đó là “Khu kỹ nghệ Biên Hòa”, được coi là khu công nghiệp đầu tiên của Việt Nam. Sau năm 1975, khu kỹ nghệ Biên Hòa được đổi tên là khu công nghiệp Biên Hòa, sau đó là khu công nghiệp Biên Hòa I khi Đồng Nai triển khai xây dựng khu công nghiệp Biên Hòa II (hiện nay).

Năm 2008, tỉnh Đồng Nai đề xuất Chính phủ thực hiện chuyển đổi công năng của khu công nghiệp Biên Hòa I nhằm mục tiêu bảo vệ môi trường nước sông Đồng Nai. Một năm sau, Thủ tướng Chính phủ đồng ý chủ trương chuyển đổi công năng khu công nghiệp Biên Hòa I thành khu đô thị - thương mại - dịch vụ. Đến cuối tháng 10/2021, Thủ tướng Chính phủ đã có văn bản chấp thuận đưa khu công nghiệp Biên Hòa I ra khỏi quy hoạch phát triển các khu công nghiệp Việt Nam.

Tháng 4/2023, hội nghị Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Đồng Nai lần thứ 11, khóa XI, đã thông qua tờ trình của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về chủ trương di dời, xây mới khu trung tâm hành chính - chính trị tỉnh với quy mô 19 ha tại khu công nghiệp Biên Hòa I. Tháng 2/2024, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai đã có quyết định phê duyệt đề án chuyển đổi công năng khu công nghiệp Biên Hòa I thành khu đô thị - thương mại - dịch vụ và cải thiện môi trường.

Đề án này gồm hai phần với hai dự án đầu tư riêng biệt: dự án khu vực trung tâm chính trị - hành chính của tỉnh, quy mô diện tích khoảng 44 ha và dự án khu đô thị dịch vụ Biên Hòa I, diện tích hơn 286 ha. Mục tiêu đề án nhằm xây dựng một khu đô thị - dịch vụ - thương mại mới văn minh, hiện đại và phát triển bền vững, tạo bộ mặt mỹ quan đặc trưng cho khu vực nói riêng, thành phố Biên Hòa nói chung; đồng thời cải thiện môi trường, hạn chế ô nhiễm môi trường nước của hệ thống sông Đồng Nai.

Phát biểu tại lễ công bố và trao giải, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai Võ Tấn Đức nhận định rằng kể từ ngày thành lập đến nay đã 62 năm hoạt động, khu công nghiệp đầu tiên của cả nước đã hoàn thành sứ mệnh. “Tỉnh Đồng Nai mong muốn sau khi chuyển đổi công năng khu công nghiệp Biên Hòa I thành khu đô thị - thương mại - dịch vụ sẽ gắn kết hài hòa kiến trúc tổng thể cảnh quan sông Đồng Nai, sông Cái và cù lao Hiệp Hòa, đáp ứng về sự hài hòa giữa các công trình kiến trúc, đặc biệt gắn liền với khu Trung tâm chính trị - hành chính của tỉnh với các quảng trường, công viên, cảnh quan sông nước với quy mô xứng tầm một trung tâm chính trị - hành chính của tỉnh đặt tại thành phố Biên Hòa có bề dày lịch sử hơn 300 năm”, người đứng đầu chính quyền tỉnh Đồng Nai khẳng định.

Để ý tưởng quy hoạch của đề án này đi vào thực tiễn, ông Võ Tấn Đức giao Sở Xây dựng tiếp tục tham mưu cho Ủy ban nhân dân tỉnh các nhiệm vụ tiếp theo với tinh thần khẩn trương, nỗ lực nhằm tiếp tục triển khai các đồ án quy hoạch có liên quan; tiếp tục tổ chức thi tuyển phương án kiến trúc khu Trung tâm chính trị - hành chính tỉnh để có được phương án đẹp nhất, kinh tế, khả thi, hợp lý nhất để sớm có thể triển khai đưa vào sử dụng trong năm 2029.

Khu kỹ nghệ Biên Hòa được thành lập nhằm mục đích ưa cơ sở sản xuất và lực lượng công nhân lao động ra ngoài phạm vi Đô thành Sài Gòn; đồng thời góp phần giải quyết công ăn việc làm cho dân quận Đức Tu (tỉnh Biên Hòa) lúc này dân số đã hơn 300.000 người, trong đó riêng xã Hố Nai có đến 75.000 dân di cư đang thiếu đất canh tác… Ngày 21/5/1963, Chính phủ Việt Nam Cộng hòa ký Sắc lệnh số 49-KT giao cho Bộ Kinh tế thành lập Khu kỹ nghệ Biên Hòa theo quy hoạch của Trung tâm Khuếch trương kỹ nghệ Quốc gia (Société nationale du Développement des Zônes industrielles - viết tắt Sonadezi).

Khu kỹ nghệ Biên Hòa được xây dựng trên vùng đất đồi thuộc địa phận hai xã Tam Hiệp và Long Bình ngày nay, sát với hệ thống giao thông huyết mạch như xa lộ Biên Hòa (sau 1975 đổi tên là xa lộ Hà Nội) thông thương ra Miền Trung, vùng cao nguyên (Tây Nguyên), miền duyên hải, ga xe lửa Biên Hòa, sông Đồng Nai… và cách trung tâm Đô thành Sài Gòn khoảng 20 km…