Dùng công nghệ “ảo” để lừa đảo có phạm vào tội làm giả giấy tờ?
Trong nhiều vụ án, cơ quan tố tụng làm rõ các đối tượng sử dụng công nghệ để tạo ra các văn bản, giọng nói, thậm chí là lớp học online “ảo” để dẫn dụ nạn nhân…
Ngày 2/1, TAND TP Hà Nội đã xử phạt bị cáo Lưu Thị Nhung (SN 1988, ở huyện Trực Ninh, Nam Định) mức án 8 năm tù về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Theo cáo trạng, năm 2021, Nhung thuê căn hộ ở phương Đông Ngạc, quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội và quen biết chị Trần Thị N. (SN 1987).
Quá trình quen biết nhau, Nhung thấy chị N. có nhu cầu xin việc làm nên nảy sinh ý định lừa đảo. Nhung giới thiệu bản thân đang công tác tại Bảm hiểm xã hội TP Hà Nội chức danh là giám định viên, có thể xin cho chị N. làm chuyên viên chính với chi phí xin việc 125 triệu đồng.
Do tin tưởng nên chị N. đồng ý. Hai bên lập giấy xác nhận với nội dung Nhung xin việc cho chị N. và hẹn trong tháng 10 hoặc 11/2021 thì sẽ đi làm. Chị N. đã chuyển trước 75 triệu đồng.
Đến tháng 9/2021, Nhung tiếp tục nói chị N. phải thi tuyển công chức và phải học bổ sung các văn bằng, chứng chỉ nghiệp vụ bảo hiểm xã hội để đủ điều kiện đi làm. Bị cáo vờ giới thiệu với chị này người tên là Nguyễn Thị Tuyết – nhân viên hành chính, nhân sự của Bảo hiểm xã hội TP Hà Nội sẽ liên hệ trực tiếp với chị N.
Thực tế, Nhung dùng sim khác, đặt tên tài khoản zalo là “Tuyet Nguyen” để liên hệ với chị N. thi tuyển công chức và đi học các lớp cảm tình đảng, lớp quản lý nhà nước, trung cấp lý luận chính trị, cao cấp lý luận chính trị, lớp nghiệp vụ bảo hiểm xã hội và phải nộp học phí.
Nhung cũng thông báo chị N. phải ứng trước tiền học phí, sau đó sẽ được hoàn lại toàn bộ số tiền đã đóng và còn được hỗ trợ thêm 3,5 triệu đồng mỗi lớp học.
Cáo buộc thể hiện, Nhung sử dụng nhiều thủ đoạn để bị hại tin tưởng đi học các lớp trên. Bị cáo tự tạo các các tài khoản email mạo nhận các cơ quan chức năng trong việc thi tuyển công chức, đào tạo cán bộ bảo hiểm xã hội.
Nhung cũng tự soạn các văn bản, tài liệu thông báo các nội dung liên quan đến việc thi tuyển công chức và các lớp văn bằng, chứng chỉ, nghiệp vụ bảo hiểm xã hội để chị N. theo học và thông báo học phí.
Nhung còn sử dụng ứng dụng chỉnh sửa hình ảnh picsart trên điện thoại để tạo hình ảnh các văn bản, quyết định rồi ghép chữ ký, dấu đỏ của cơ quan chức năng, scan hình ảnh gửi qua email cho chị N….
Bị cáo sử dụng ứng dụng chỉnh sửa video capcut trên điện thoại để chỉnh sửa, cắt video, ghi âm sẵn các cuộc hội thoại và chỉnh sửa thành giọng nam giới. Sau đó, Nhung dùng số điện thoại khác gọi điện cho chị N. giới thiệu là người bên Sở Nội vụ TP Hà Nội và bật các đoạn ghi âm để chỉnh sửa, trao đổi, thông báo với chị N. làm đề tài luận văn tốt nghiệp.
Đến tháng 6/2022, Nhung dùng tài khoản zalo, mạo danh là Tuyết để gửi hình ảnh là quyết định về việc công nhận kết quả tuyển dụng công chứng năm 2021 kèm theo danh sách có tên chị N.
Nhung cũng lên mạng đặt mua đồng phục công sở, đặt làm biển tên chị N. theo mẫu của cơ quan bảo hiểm xã hội rồi thông báo chị này đến nhận đồng phục, biển tên, thẻ nhân viên.
Tháng 7/2022, Nhung tiếp tục mạo danh là Tuyết nhắn tin, gửi email cho chị N. giới thiệu lớp học online bồi dưỡng nghiệp vụ bảo hiểm xã hội. Bị cáo tự nghĩ ra tên giáo viên là Hoàng Thị Huyền và sử dụng ứng dụng google classs để tạo lớp học online, sử dụng website Vbee để chuyển các văn bản giảng dạy về chuyên ngành bảo hiểm xã hội thành giọng nói và mở để chị N. tưởng là giáo viên giảng dạy.
Sau đó, bị cáo lấy lý do mất tín hiệu đường truyền chuyển sang hình thức giao tiếp để học viên tự nghiên cứu.
Với cách thức trên, từ ngày 16/9/2021 đến 7/2022, chị N. chuyển vào tài khoản của Tuyết (mẹ đẻ Nhung) hơn 503 triệu đồng để chiếm đoạt.
Cơ quan tố tụng xác định bị cáo Nhung phạm vào tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản, không có dấu hiệu của tội Làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức. Theo quan điểm của cơ quan tố tụng, các tài liệu bị cáo tạo ra mới ở dạng thức là hình ảnh, là phương thức bị cáo lừa đảo chiếm đoạt tiền của nạn nhân.
Thời gian qua, những cuộc tấn công lừa đảo qua không gian mạng được các cơ quan chức năng liên tục phát cảnh báo.
Thủ tướng Chính phủ có công điện đề nghị Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao nghiên cứu, hướng dẫn đối với công tác thu thập chứng cứ liên quan đến tội phạm sử dụng công nghệ cao, trên không gian mạng đưa ra xét xử kịp thời, nghiêm minh các vụ án...
