Hành trình của Thái Lan để trở thành trung tâm xe điện của ASEAN

Biến đổi khí hậu, giá dầu tăng, ô nhiễm không khí, chính sách của chính phủ và tiêu chuẩn khí thải nghiêm ngặt hơn – đây là tất cả những yếu tố khiến toàn thế giới hiểu rằng xe điện (EV) là cần thiết. Quá trình chuyển đổi nhanh chóng trên toàn cầu sang EV này khiến ngành công nghiệp ô tô của ASEAN gặp rủi ro vì sản phẩm chính của họ vẫn là xe động cơ đốt trong (ICE). Trong số các nước ASEAN, Thái Lan đã sớm khẳng định vị trí của mình trong lĩnh vực xe điện bằng cách tuyên bố nước này sẽ là trung tâm sản xuất xe điện của khu vực với kế hoạch đầy tham vọng là chuyển đổi 30% tổng sản lượng ô tô của đất nước sang xe điện vào năm 2030.

Bước đầu tiên là vào tháng 3 năm 2017, Ủy ban Đầu tư Thái Lan (BOI) đã mời các khoản đầu tư với Chương trình Khuyến khích xe điện và xe hybrid. BOI đề nghị giảm mạnh thuế tiêu thụ đặc biệt và miễn thuế thu nhập doanh nghiệp lên đến 8 năm cho các nhà sản xuất sử dụng pin sản xuất trong nước và các bộ phận điện quan trọng trong xe của họ. Chương trình thu hút gần 20 OEM, trong đó có hầu hết các hãng lớn xe đến từ Nhật Bản và Châu Âu (Toyota, Honda, Nissan, Mitsubishi, Mercedes-Benz, BMW), với tổng giá trị đầu tư hơn 3,3 tỷ USD. Tuy nhiên, các OEM tham gia chủ yếu sản xuất xe hybrid và plug-in hybrid (PHEV).

Vào cuối năm 2020, BOI của Thái Lan sau đó đã cố gắng tập trung vào công nghệ xe điện chạy bằng pin (BEV) trong vòng tiếp theo của chương trình khuyến khích với lợi ích lớn hơn cho các khoản đầu tư dự án BEV ít nhất 5 tỷ Bạt Thái Lan nhằm thu hút các nhà đầu tư lớn, chẳng hạn như các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc. Giai đoạn này đã thu hút thành công nhà sản xuất ô tô lớn của Trung Quốc Great Wall Motor đầu tư và xây dựng một nhà máy ô tô quy mô lớn để sử dụng làm cơ sở sản xuất chính cho xe tay lái bên phải và xe điện trong khu vực ASEAN.

BOI cũng đã phê duyệt các ứng dụng từ Horizon Plus, một liên doanh giữa Tập đoàn Công nghệ Hon Hai (Foxconn) và PTT Public Company Limited, tập đoàn niêm yết công khai lớn nhất Thái Lan. Horizon Plus đang thiết lập một nhà máy sản xuất BEV với công suất 50.000 xe hàng năm, thúc đẩy tiềm năng sản xuất BEV của Thái Lan. Horizon Plus sẽ bắt đầu sản xuất BEV cho thương hiệu NETA tại Thái Lan vào năm 2024.

Vào tháng 2/2022, chính phủ Thái Lan đã thực hiện một bước quan trọng khác và nâng tầm trò chơi của mình bằng cách công bố gói khuyến khích BEV mới. Gói mới nhất này bao gồm giảm thuế nhập khẩu tới 40% đối với xe BEV nguyên chiếc, giảm thuế tiêu thụ đặc biệt sửa đổi từ 8% xuống 2% đối với xe du lịch BEV và 0% đối với xe bán tải BEV, đồng thời trợ cấp tiền mặt khổng lồ từ 70.000-150.000 Bạt Thái Lan cho mỗi đơn vị cho người mua BEV. Gói kích cầu này được thiết kế để khởi động doanh số bán BEV bằng cách đưa ra các lợi ích đầu tiên cho BEV nhập khẩu.

Các nhà sản xuất ô tô tham gia chương trình phải bù đắp lượng BEV nhập khẩu của họ bằng cách sản xuất các BEV tương tự tại địa phương với tỷ lệ nhập khẩu so với sản xuất trong nước là 1:1 vào năm 2024. Họ có thể kéo dài thời hạn đến năm 2025, nhưng sau đó phải sản xuất theo tỷ lệ 1:1,5. Một số OEM, bao gồm MG, Great Wall Motor, Toyota và NETA đã ngay lập tức nhảy vào ký một biên bản ghi nhớ (MoU) với chính phủ Thái Lan với gói này.

Ngày 8/9/2022, gã khổng lồ ô tô điện BYD của Trung Quốc đã ký thỏa thuận mua đất tại Hành lang kinh tế phía Đông (EEC) của Thái Lan để xây dựng nhà máy sản xuất ô tô điện đầu tiên ở Đông Nam Á. BOI đã phê duyệt kế hoạch trị giá 18 tỷ Bạt Thái Lan của BYD để sản xuất BEV tại quốc gia này với công suất hàng năm khoảng 150.000 xe cho thị trường Thái Lan và xuất khẩu. BYD cũng đã công bố sự quan tâm của họ đối với gói ưu đãi BEV mới.

Với gói trợ cấp tiền mặt được triển khai, mỗi OEM tham gia đã nhận được hơn 3.000 đơn đặt hàng trong vòng một tháng và hiện phải tạm dừng đặt hàng do thiếu chip.

Doanh số bán xe điện và các khoản đầu tư liên quan đến xe điện đã đánh dấu bước tiến lớn của Thái Lan trong việc trở thành trung tâm sản xuất xe điện của ASEAN.

Tuy nhiên, một trong những trở ngại lớn nhất đối với BEV là thiếu mạng lưới sạc rộng rãi. Tính đến tháng 3, chỉ có 944 trạm sạc trên khắp Thái Lan, với hơn một nửa trong số đó nằm ở khu vực đô thị Bangkok. Mạng sạc phân bổ không đều này có thể gây lo lắng về phạm vi cho chủ sở hữu BEV. Có cơ sở hạ tầng sạc với khoảng cách thuận tiện và phạm vi lái xe sẽ đảm bảo rằng người dùng có thể đi lại tự do mà không bị ràng buộc, cải thiện nhận thức tích cực của công chúng.

Trong nỗ lực cải thiện mạng lưới sạc của đất nước, vào tháng 4 năm nay, BOI đã phê duyệt các ưu đãi đầu tư vào các trạm sạc, miễn thuế từ 3 đến 5 năm cho các nhà cung cấp dịch vụ sạc.

Tính khả dụng của bộ sạc công cộng là yếu tố chính quan trọng để thúc đẩy nhu cầu và đảm bảo tăng trưởng ổn định cho BEV. Hệ sinh thái sạc xe điện của Thái Lan sẽ cần mở rộng quy mô phù hợp để trở thành trung tâm xe điện của ASEAN thành công.