Mobile banking phát triển mạnh tại Việt Nam

Theo nghiên cứu mới của Visa về các thói quen thanh toán của người tiêu dùng năm 2024 (Visa Consumer Payment Attitudes Study 2024), xu hướng không dùng tiền mặt tiếp tục gia tăng ở Đông Nam Á, đang mở rộng sang các phân khúc và nhóm nhân khẩu học mới. Trong một cuộc khảo sát hơn 6.550 người tiêu dùng trên khắp khu vực, những người trả lời cho thấy họ thích các phương thức thanh toán không dùng tiền mặt (60%) hơn là tiền mặt (26%). 

Thói quen không dùng tiền mặt không chỉ mở rộng mà còn phát triển sâu rộng và phức tạp hơn. Vào năm 2023, 72% người tiêu dùng Đông Nam Á cho biết họ đã cố gắng không dùng tiền mặt, trong đó một số người có thể không dùng tiền mặt trung bình trong 11 ngày, đặc biệt là những người ở các thị trường tiên tiến như Singapore và Malaysia.

HƠN 90% NGƯỜI VIỆT CHỌN THANH TOÁN DI ĐỘNG 

Những thay đổi trong phương thức thanh toán của người tiêu dùng và sự tăng trưởng về các giải pháp thanh toán kỹ thuật số được thúc đẩy bởi ba yếu tố chính: sự tiện lợi, khả năng tiếp cận và bảo mật.

Thanh toán kỹ thuật số tăng trưởng nhanh hơn trong đại dịch Covid-19 và tiếp tục sau đại dịch, điều này đã mở ra cánh cửa cho người tiêu dùng và doanh nghiệp trải nghiệm sự tiện lợi của việc không dùng tiền mặt, tạo nên xu hướng thịnh hành hiện nay. 

Hơn nữa, khả năng tiếp cận nhiều hơn với các công nghệ mới cũng đang chuyển hướng người dùng sang các tùy chọn thanh toán không dùng tiền mặt. Gần một nửa số người tiêu dùng được khảo sát cho biết họ mang theo ít tiền mặt hơn vì họ thích phương thức thanh toán không tiếp xúc hơn (48%), cho thấy người tiêu dùng ngày càng thoải mái với tùy chọn thanh toán không tiền mặt. Thanh toán không dùng tiền mặt cũng được coi là an toàn hơn.

Bức tranh thanh toán đang thay đổi không ngừng, với nhiều người chơi, giải pháp và công nghệ cạnh tranh để thu hút sự chú ý của người tiêu dùng. Trong không gian đông đúc này, sự hợp tác và khả năng tương tác là chìa khóa để xây dựng một hệ sinh thái thanh toán trưởng thành, có khả năng thích ứng với thói quen thay đổi của người tiêu dùng và tốc độ đổi mới kỹ thuật số nhanh chóng.

Mỗi ngày, những công nghệ mới xuất hiện hứa hẹn sẽ thay đổi nền tảng của ngân hàng và tài chính. Những đổi mới này không chỉ giúp việc thanh toán kỹ thuật số trở nên dễ dàng và nhanh chóng hơn mà còn định hình lại cách người tiêu dùng tương tác với các dịch vụ tài chính vượt xa các giao dịch đơn thuần.

Đặc biệt trong xu hướng này chính là sự phát triển của điện thoại di động. Sự xuất hiện của các smartphone giá rẻ đã tạo nền tảng cho tỷ lệ sở hữu smartphone cao ở Đông Nam Á, và điều này đã tạo đà cho làn sóng chấp nhận ngân hàng di động. Kết quả là, khách hàng đã trở nên rất thoải mái với việc quản lý tài chính và thanh toán các mặt hàng bằng điện thoại của họ, tất cả những điều này đã giúp đẩy nhanh phong trào di động của khu vực và tạo ra thị trường mạnh mẽ cho các ví điện tử di động.

Hiện nay, các xu hướng này đã hội tụ thành hành vi thanh toán di động ăn sâu trong tâm trí người tiêu dùng Đông Nam Á. Gần 90% người tiêu dùng thích sử dụng ứng dụng ngân hàng di động hơn là các trang web, đặc biệt là tại Thái Lan, Indonesia và Việt Nam. Cụ thể, có 92% người tiêu dùng Việt Nam lựa chọn phương thức thanh toán di động (mobile banking).

Đáng chú ý, dịch vụ Buy now Pay later (BNPL), một hình thức tài chính nhúng đang trở nên rất phổ biến, đã được 85% người tiêu dùng Đông Nam Á áp dụng. Với BNPL, người tiêu dùng có thể dễ dàng tiếp cận các kế hoạch trả góp tại điểm mua hàng, dù là trực tuyến hay trực tiếp. BNPL đã trở nên đặc biệt phổ biến tại Việt Nam (90%), Malaysia và Thái Lan (88%). Mặc dù 57% việc sử dụng BNPL chủ yếu được thúc đẩy bởi các nhà cung cấp ví điện tử di động, nhưng thẻ tín dụng (42%) và thẻ ghi nợ (29%) cũng đang được sử dụng cho các giải pháp trả góp.

LĨNH VỰC TÀI CHÍNH TIÊN PHONG ÁP DỤNG CÁC CÔNG NGHỆ KỸ THUẬT SỐ

So với các ngành khác, lĩnh vực dịch vụ tài chính là một trong những người tiên phong trong việc áp dụng các công nghệ kỹ thuật số. Trong thập kỷ qua, số lượng ngân hàng ra mắt các ứng dụng di động hoặc trang web để số hóa trải nghiệm ngân hàng truyền thống đã tăng lên đáng kể. Đặc biệt, tại Đông Nam Á, ngân hàng di động đã được người tiêu dùng tiếp nhận rộng rãi, với 81% người dùng sử dụng ứng dụng hoặc trang web để truy cập các dịch vụ tài chính.

Các xu hướng ngân hàng trực tuyến hiện đang bước vào giai đoạn phát triển tiếp theo với sự xuất hiện của “ngân hàng số” (neo banks), những đơn vị ưu tiên kỹ thuật số, cung cấp dịch vụ chỉ thông qua ứng dụng hoặc trang web. Từ việc mở tài khoản, thanh toán hóa đơn đến đăng ký vay vốn, ngân hàng số đang thay đổi cách người dùng suy nghĩ về tài chính của họ, đồng thời mở rộng mạnh mẽ việc tiếp cận các dịch vụ mà trước đây vẫn còn hạn chế đối với nhóm dân số chưa tiếp cận hoặc ít tiếp cận với ngân hàng tại Đông Nam Á.

Hầu hết người tiêu dùng trong khu vực hiện đang tương tác với các ngân hàng số ít nhất một lần mỗi tuần, đặc biệt với tỷ lệ cao tại Việt Nam và Thái Lan (87%), nơi cơ sở hạ tầng tài chính chủ yếu phục vụ cho nhóm dân số đã có tài khoản ngân hàng.

Một phần sức hấp dẫn của các ngân hàng số chính là khả năng cung cấp cho người dùng quyền truy cập vào tài khoản ngân hàng (69%), đây là sản phẩm hàng đầu được người tiêu dùng Đông Nam Á ưa chuộng, tiếp theo là thẻ ghi nợ (43%) và thẻ tín dụng (38%). Bằng cách số hóa hoàn toàn các quy trình ngân hàng hàng ngày, chẳng hạn như mở tài khoản và phê duyệt khoản vay, các ngân hàng số đang mang lại nhiều lợi ích đáng kể cho ngành ngân hàng. Khảo sát cho thấy điều này đã chuyển thành mong muốn ngày càng tăng của người tiêu dùng trong việc sử dụng tài khoản ngân hàng số làm tài khoản chính của họ.

Bên cạnh việc đưa người tiêu dùng vào hệ thống ngân hàng chính thức, các ngân hàng số còn đặt nền móng cho việc giúp người tiêu dùng tiếp cận với một hệ sinh thái công cụ ngân hàng rộng lớn hơn, chẳng hạn như thanh toán theo thời gian thực (RTPs), các kế hoạch trả góp và các khoản đầu tư. Theo thời gian, khi các ứng dụng ngân hàng trở nên không thể thiếu đối với nhu cầu tài chính hàng ngày của người tiêu dùng, các nền tảng này có thể mở rộng để bao gồm các tính năng như quản lý chi tiêu hoặc các thông báo bảo mật tức thời.

Khảo sát cũng nhận thấy tầm quan trọng ngày càng tăng của các ngân hàng truyền thống khi họ tiến hóa để phục vụ thế hệ người tiêu dùng mới, những người đang tìm kiếm sự tiện lợi và trải nghiệm liền mạch trong việc quản lý tài chính qua các ứng dụng ngân hàng di động hoặc trang web. Những phát triển này sẽ tiếp tục thay đổi cách người tiêu dùng sử dụng các dịch vụ ngân hàng.

Sự gia tăng nhanh chóng của kỹ thuật số là một xu hướng sẽ tiếp tục khi các cơ quan quản lý trong khu vực đưa ra các hướng dẫn và tiêu chuẩn cho ngân hàng số. Trong khu vực, Thái Lan là quốc gia đã đưa ra các hướng dẫn cho việc đăng ký giấy phép ngân hàng số vào tháng 3 năm nay.