Mỹ thu thuế quan nhiều chưa từng thấy, ngân sách vẫn thâm hụt cả nghìn tỷ USD

Tiền thu được từ thuế quan của Mỹ đạt mức cao chưa từng thấy trong tháng 4 vừa qua khi cuộc chiến thương mại của Tổng thống Donald Trump có bước leo thang lớn bằng kế hoạch thuế đối ứng. Nguồn thu này giúp giảm thâm hụt ngân sách của Chính phủ liên bang Mỹ, nhưng mức thâm hụt từ đầu năm tài khoá vẫn vượt 1 nghìn tỷ USD.

Theo số liệu được Bộ Tài chính Mỹ công bố ngày 12/5, thu thuế quan của nước này đạt 16,3 tỷ USD trong tháng 4, tăng khoảng 86% so với mức 8,75 tỷ USD của tháng 3 và hơn gấp đôi mức 7,1 tỷ USD cùng kỳ năm ngoái.

Dù lập kỷ lục, mức thu thuế quan như vậy tương đương hơn 500 triệu USD mỗi ngày trong tháng 4. Mới tháng trước, ông Trump nói Mỹ đang thu thuế quan với tốc độ bình quân khoảng 2 tỷ USD mỗi ngày.

Nếu tính từ đầu năm tài khóa bắt đầu vào tháng 10/2024, thu thuế quan của Mỹ đạt 63,3 tỷ USD, tăng hơn 18% so với cùng kỳ năm trước.

Hôm 2/4, ông Trump công bố thuế quan đối ứng với thuế suất dao động từ 10-50% áp lên hơn 180 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới. Trước đó, ông đã áp thuế quan lên Canada và Mexico, cùng một số ngành hàng khác như ô tô, nhôm và thép.

Chỉ vài ngày sau, ông Trump hoãn thuế suất cao hơn và chỉ áp mức cơ sở 10% trong vòng 90 ngày để đàm phán thương mại, riêng Trung Quốc bị tăng thuế lên 145%. Ngày 12/5, Mỹ - Trung đạt thỏa thuận giảm thuế quan cho nhau trong vòng 90 ngày, với thuế quan của Mỹ đối với Trung Quốc giảm còn 30% và của Trung Quốc với Mỹ giảm còn 10%.

Việc giảm thuế quan cho Trung Quốc có thể khiến thu thuế quan của Mỹ giảm xuống trong thời gian tới.

Tháng 4 là tháng mà Chính phủ Mỹ thường thặng dư ngân sách vì hạn chót của việc quyết toán thuế thu nhập cá nhân hàng năm rơi vào giữa tháng. Cộng thêm với thu thuế quan tăng mạnh, quốc khố Mỹ đã thặng dư 258,4 tỷ USD trong tháng 4, tăng 23% so với mức thặng dư cùng kỳ năm ngoái.

Dù vậy, trong 7 tháng đầu của năm tài khóa, Washington vẫn ghi nhận khoản thâm hụt ngân sách 1,05 nghìn tỷ USD, tăng 13% so với cùng kỳ năm trước - theo số liệu của Bộ Tài chính nước này.

Thu ngân sách của Chính phủ Mỹ trong tháng 4 tăng 10% và chi ngân sách giảm 4%. Tuy nhiên, tính từ đầu năm tài khóa, thu tăng 5% đạt 3,11 nghìn tỷ USD, trong khi chi tăng 9% đạt 4,159 tỷ USD. Mức thu và chi tính từ đầu năm tài khóa như vậy đều là những con số kỷ lục.

Hai khoản chi lớn nhất trong ngân sách của Chính phủ Mỹ là chương trình hưu trí Social Security và trả lãi nợ công. Trong đó, Social Security đã ngốn 945 tỷ USD từ đầu năm tài khóa, tăng 9% so với cùng kỳ năm trước. Tiền lãi trái phiếu kho bạc Mỹ tăng 10%, lên mức 684 tỷ USD.

Riêng trong tháng 4, tiền trả lãi ròng cho số nợ công 36,2 nghìn tỷ USD của Chính phủ Mỹ là 89 tỷ USD.

Bộ Tài chính Mỹ cho biết lãi suất bình quân theo trọng số của trái phiếu kho bạc Mỹ trong tháng 4 là 3,29%, tăng 6 điểm cơ bản so với cùng kỳ năm trước nhưng không thay đổi nhiều so với mức của 5 tháng trước đó.

Hai khoản chi lớn khác trong ngân sách của Chính phủ Mỹ là hai chương trình chăm sóc y tế Medicare cho người cao tuổi và người tàn tật và Medicaid dành cho người thu nhập thấp. Trong đó, chi phí cho Medicare tăng 16% trong 7 tháng đầu tiên của năm tài khóa, lên mức 658 tỷ USD và chi phí cho Medicaid tăng 6% lên 387 tỷ USD.