Tăng trưởng doanh thu thấp kỷ lục, Alibaba mất vị thế thống trị?

Trong quý, lợi nhuận ròng của Alibaba giảm mạnh trong khi doanh thu chỉ tăng 10% so với cùng kỳ năm trước, đạt 242,6 tỷ Nhân dân tệ (tương đương 38,35 tỷ USD).

Doanh thu quý 4 năm ngoái của “đại gia” thương mại điện tử này thấp hơn so với mức dự báo bình quân 246,37 tỷ Nhân dân tệ của các nhà phân tích theo khảo sát của Refinitiv.

Theo WSJ, từng tăng trưởng nhanh và thống trị thị trường thương mại điện tử Trung Quốc, Alibaba vừa trải qua một năm đầy sóng gió khi đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ các đối thủ, môi trường kinh tế vĩ mô suy yếu do dịch bệnh và loạt biện pháp siết quản lý của Bắc Kinh. Tháng 4/2021, công ty này lĩnh án phạt kỷ lục gần 3 tỷ USD vì hành vi mà các nhà chức trách Trung Quốc mô tả là “lợi dụng vị thế thống trị” để độc quyền trong hoạt động kinh doanh.

Trong một cuộc gọi hội nghị báo cáo kết quả kinh doanh ngày 24/2, CEO Alibaba Daniel Zhang cho biết công ty này sẽ “lùi một bước” so với nỗ lực tăng trưởng người dùng nhanh trước đó.

“Chúng tôi tin rằng về cơ bản mình đã thu hút được tất cả người tiêu dùng có sức mua tại Trung Quốc. Chúng tôi sẽ chuyển trọng tâm từ thu hút người dùng mới sang giữ chân người dùng”, ông Zhang cho biết.

Từ đầu năm ngoái, Alibaba đã đẩy mạnh đầu tư mở rộng các nền tảng tương mại điện tử mình trong các lĩnh vực như hàng giảm giá, phát trực tuyến (livestream), trong bối cảnh những đối thủ như Pinduoduo và một số nền tảng chia sẻ video ngắn phổ biến đang đe dọa vị thế dẫn dầu thị trường của công ty.

Theo giới phân tích, các khoản đầu tư này ảnh hưởng lớn đến lợi nhuận chung của Alibaba và dẫn tới lỗ lớn tại hai nền tảng kinh doanh mới - Taobao Deals, một ứng dụng bán hàng giá rẻ, và Taocaicai, nền tảng giao hàng tươi sống. Alibaba dự báo “sẽ giảm lỗ hoạt động tại hai nền tảng kinh doanh mới này trong vài quý tới”.

Trong quý cuối năm ngoái, lợi nhuận ròng của Alibaba giảm tới 74% so với cùng kỳ năm trước, xuống chỉ còn 20,4 tỷ Nhân dân tệ (tương đương 3,21 tỷ USD). Đây là quý giảm lợi nhuận ròng thứ ba liên tiếp của Alibaba.

Theo công ty, sự sụt giảm này một phần xuất phát từ khoản giảm lợi thế thương mại (goodwill) 3,95 tỷ USD ở mảng kinh doanh giải trí và truyền thông số.

Trong báo cáo kết quả kinh doanh quý mới nhất, Alibaba đã phân chia hoạt động kinh doanh bán lẻ tại Trung Quốc và quốc tế thành các danh mục khác nhau, đồng thời tách mảng vận tải (Cainiao) và dịch vụ tiêu dùng trong nước (bao gồm nền tảng giao đồ ăn Ele.me) khỏi danh mục “thương mại điện tử”.

Dưới cách phân loại mới, hoạt động thương mại điện tử trong nước của Alibaba – chiếm khoảng 71% tổng doanh thu – đạt 172,2 tỷ Nhân tân tệ, chỉ tăng 7% so với cùng kỳ năm trước. Còn hoạt động thương mại điện tử quốc tế, bao gồm Lazada và AliExpress, đóng góp 7% vào tổng doanh thu.

Mảng điện toán đám mây tiếp tục là nguồn doanh thu lớn thứ hai của Alibaba với 19,5 tỷ Nhân dân tệ, tăng 20% so với quý 4/2020.

Theo các nhà phân tích, môi trường kinh tế vĩ mô tại Trung Quốc vẫn tiềm ẩn nhiều yếu tố bất định. Doanh thu bán lẻ - thước đo tiêu dùng của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới – đang giảm sút vài tháng gần đây và tháng 12 chỉ tăng 1,7% so với cùng kỳ năm trước.

Tháng 11, doanh thu của Alibaba trong dịp lễ mua sắm ngày Độc thân (11/11) chỉ tăng 8,5% - mức tăng thấp nhất kể từ khi công ty khởi xướng sự kiện này vào 2009.

“Chi tiêu tiêu dùng của Trung Quốc giảm sút và chủ yếu tập trung vào một số mặt hàng như quần áo, đồ dùng thể thao, chăm sóc da và mỹ phẩm. Đây lại là những danh mục hàng hóa lớn nhất của Alibaba”, nhà phân tích Vinci Zhang của hãng nghiên cứu Pacific Epoch, cho biết và ước tính các mặt hàng này chiếm khoảng 30-40% tổng doanh thu hàng hóa trên các nền tảng của Alibaba.

Tháng 11 năm ngoái, Alibaba đã hạ dự báo tăng trưởng doanh thu năm 2022 xuống còn khoảng 20-23%, giảm từ mức dự báo khoảng 30% đưa ra vào tháng 5. Nguyên nhân được đưa ra là chi tiêu tiêu dùng ảm đạm và cạnh tranh gia tăng.

“Alibaba đã có tăng trưởng ổn định trong quý này (quý 4/2021) khi chúng tôi tiếp tục triển khai chiến lược dựa trên nhiều động lực tăng trưởng trong môi trường kinh doanh đầy biến động và phức tạp”, CEO Alibaba nhấn mạnh tại cuộc gọi hội nghị ngày 24/2.

Trong khi đó, Phó Giám đốc tài chính Toby Xu, người dự kiến tiếp quản vị trí giám đốc tài chính vào tháng 4 tới, nói rằng giá cổ phiếu Alibaba hiện tại “không phản ánh đúng” giá trị thực của công ty, do đó công ty sẽ tiếp tục mua lại cổ phiếu ở mức giá hiện tại.

Giá cổ phiếu Alibaba trên sàn chứng khoán Hồng Kông sụt 6,7% xuống còn 104,9 Đôla Hồng Kông trong phiên giao dịch ngày 24/2, trước khi phục hồi nhẹ đầu phiên sáng nay. Trước đó, mã này từng chạm mức thấp nhất lịch sử 103,6 Đôla Hồng Kông. Còn chứng chỉ lưu ký tại Mỹ của Alibaba giảm khoảng 5% đầu phiên giao dịch buổi chiều hôm qua, nối tiếp đà giảm khoảng 60% trong 12 tháng qua.