Đó là quan điểm của đại biểu Nguyễn Văn Hiển, Viện trưởng Viện nghiên cứu lập pháp của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội tại phiên thảo luận sáng 24/10 của Quốc hội, về Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức.

Điểm mới của lần sửa đổi này là quy định về xử lý kỷ luật đối với cán bộ, công chức đã nghỉ việc, nghỉ hưu. Nhưng tiếp thu của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội chưa thuyết phục được đại biểu.

Theo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, xử lý kỷ luật đối với cán bộ, công chức đã nghỉ việc, nghỉ hưu là một chủ trương lớn cần phải nghiên cứu thận trọng, có quy định hợp lý bảo đảm tính khả thi và thống nhất trong quá trình thực hiện. 

Do đó, trong luật chỉ quy định nguyên tắc chung, quy định cụ thể về hình thức xử lý kỷ luật (khiển trách, cảnh cáo, xóa tư cách chức vụ đã đảm nhiệm) và giao Chính phủ quy định cụ thể trình tự, thủ tục, hệ quả của hình thức xử lý kỷ luật bảo đảm tính khả thi, linh hoạt trong quá trình triển khai thực hiện.

Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật Nguyễn Khắc Định cho biết, tiếp thu ý kiến đại biểu, trong dự thảo luật cũng đã bổ sung nguyên tắc gắn hình thức xử lý kỷ luật với hệ quả pháp lý tương ứng để làm cơ sở cho Chính phủ quy định chi tiết. Theo đó đối với từng hình thức xử lý kỷ luật "cảnh cáo", "khiển trách", "xóa tư cách chức vụ" thì cán bộ, công chức còn phải chịu hệ quả kèm theo (ví dụ như cắt một số quyền lợi về vật chất mà người đó được hưởng).

Phiên họp sáng 24/10 của Quốc hội

Xoá tư cách chức vụ nghĩa là gì, một số đại biểu cho biết nghĩ mãi không hiểu về hình thức kỷ luật này.

Đại biểu Hiển cho rằng quy định xoá tư cách chức vụ đã đảm nhiệm chưa thật hợp lý.

Khẳng định việc đồng bộ giữa xử lý kỷ luật về đảng và xử lý kỷ luật về hành chính nhà nước là cần thiết, song theo ông Hiển thì thống nhất đồng bộ không có nghĩa là bên đảng kỷ luật nào thì bên nhà nước phải có hình thức kỷ luật như vậy.

Thống nhất và đồng bộ ở đây cần phải hiểu là sự thống nhất, đồng bộ về tính chất, sự nghiêm khắc của chế tài xử lý kỷ luật chứ không phải là có chế tài xử lý kỷ luật với tên gọi giống nhau, ông Hiển phân tích.

Cho rằng, giữa trách nhiệm chính trị và trách nhiệm pháp lý có đặc thù khác nhau, đại biểu Hiển nói, việc quy định xoá tư cách chức vụ đã đảm nhiệm có điểm bất hợp lý như là rất khó giải thích thế nào là tư cách chức vụ và trong các văn bản bổ nhiệm các chức vụ hiện nay không có văn bản nào dùng từ khái niệm là tư cách chức vụ.

Thứ hai, quy định hình thức xử lý kỷ luật trên không tương thích và thống nhất với các quy định về trách nhiệm hình sự trong Luật Hình sự và các quy định về xử lý kỷ luật với cán bộ, công chức, viên chức đương chức. Chẳng hạn, theo Luật Hình sự hiện hành, nếu một cán bộ công chức giữ chức vụ, quyền hạn cao bị xử lý hình sự với hình phạt nghiêm khắc nhất là tù có thời hạn, chung thân thì họ vẫn không bị xoá tư cách chức vụ đã đảm nhiệm. Tương tự như vậy, nếu cán bộ, công chức bị xử lý kỷ luật bằng hình thức cao nhất là buộc thôi việc thì họ cũng không bị xoá tư cách chức vụ đã đảm nhiệm trước đó.

Điều này tạo ra sự bất hợp lý là người gây hậu quả pháp lý nghiêm trọng đến mức phải xử lý hình sự lại không bị xoá tư cách chức vụ trước đó, còn người đã nghỉ hưu có thể không phải chịu trách nhiệm hình sự nhưng lại bị xoá tư cách chức vụ đã đảm nhiệm, ông Hiển nhấn mạnh.

Quy định xoá tư cách chức vụ, theo ông Hiển sẽ tạo sự tranh cãi không cần thiết về hệ quả pháp lý về xoá tư cách chức vụ đã đảm nhiệm là những văn bản, quyết định người này ký thì có còn hiệu lực pháp lý hay không.

Ông Hiển cho biết, qua tham khảo kinh nghiệm của Đức thì công chức đã nghỉ hưu vẫn phải chịu trách nhiệm về những vi phạm của mình lúc đương chức và hình thức kỷ luật là giảm và truất lương hưu vĩnh viễn. Đồng thời hệ quả pháp lý là người bị kỷ luật sẽ không còn có quyền giới thiệu và được giới thiệu là nguyên bộ trưởng, thứ trưởng...

"Tôi thấy quy định này logic về pháp lý và đáp ứng yêu cầu thực tiễn Việt Nam. Tức là phải kỷ luật cái hiện hữu đang có là giảm và truất lương hưu, hệ quả của nó là tác động đến lợi ích vật chất và tinh thần của người bị kỷ luật bao gồm lương hưu và các chức danh, chức vụ đã có trước khi nghỉ hưu. Người bị kỷ luật không còn quyền tự giới thiệu và được giới thiệu với chức danh này. Mặt khác không vướng và sa đà vào câu chuyện thì người này bị kỷ luật thì những văn bản, quyết định của người này còn có hiệu lực hay không", ông Hiển góp ý.

Từ phân tích trên, đại biểu Hiển đề nghị không nên quy định xoá tư cách chức vụ đã đảm nhiệm mà nên quy đinh hình thức kỷ luật giảm, truất lương hưu vĩnh viễn kèm theo hệ quả pháp lý là tước bỏ hoặc cắt giảm chế độ chính sách đang được hưởng gồm lương hưu, danh hiệu, danh xưng, huân huy chương.