Tương tự như bong bóng dot-com năm 2001, năm 2024 là một năm khó khăn cho các khoản đầu tư khởi nghiệp. Tổng nguồn vốn đầu tư mạo hiểm toàn cầu giảm mạnh, đặc biệt tại châu Á, vốn đầu tư chỉ đạt 13,2 tỷ USD trong quý 3 – mức thấp nhất kể từ năm 2015. Theo báo cáo từ nền tảng dữ liệu startup Tracxn, nguyên nhân là do tình hình kinh tế toàn cầu suy yếu, kéo theo sự sụt giảm nghiêm trọng về dòng vốn và những biến động lớn trong hệ sinh thái công nghệ.  

Tại Đông Nam Á, tổng vốn đầu tư vào các startup chỉ đạt 2,84 tỷ USD thông qua 420 vòng gọi vốn – giảm 59% so với năm 2023.  

Dù chịu ảnh hưởng từ xu hướng suy giảm chung, Singapore vẫn dẫn đầu khu vực với tổng vốn huy động đạt 1,9 tỷ USD, chiếm 67% toàn bộ nguồn vốn đầu tư tại Đông Nam Á. Các lĩnh vực nổi bật như fintech, cleantech và blockchain vẫn duy trì sức hút nhờ các sáng kiến và khung pháp lý từ chính phủ.  

Vậy, năm 2025 sẽ ra sao? Hãy cùng lắng nghe nhận định của ba nhà đầu tư mạo hiểm hàng đầu về cơ hội, thách thức và các ngành công nghiệp đáng chú ý trong năm tới.  

JOSHUA AGUSTA, GIÁM ĐỐC ĐIỀU HÀNH VERTEX VENTURES

Joshua Agusta là Giám đốc điều hành tại Vertex Ventures, nơi ông phụ trách quỹ đầu tư Đông Nam Á và Ấn Độ của mạng lưới quỹ mạo hiểm toàn cầu thuộc Temasek Holdings.  

Đông Nam Á vẫn vững vàng, các quỹ đầu tư ưu tiên tính hiệu quả  

Dù điều kiện kinh tế vĩ mô có thể ổn định hơn, năm 2025 vẫn là một giai đoạn thận trọng. Trong khi áp lực lạm phát và lãi suất cao dự kiến giảm bớt, những tác động còn lại có thể tiếp tục hạn chế khẩu vị rủi ro của nhà đầu tư.  

Riêng tại Đông Nam Á, khu vực này có thể tiếp tục cho thấy sự bền bỉ nhờ cơ sở người tiêu dùng đang tăng, tốc độ chuyển đổi số nhanh chóng và môi trường vận hành có chi phí tương đối thấp.  

Nhiều quỹ đầu tư sẽ tập trung vào tính hiệu quả của vốn, ưu tiên các startup có lộ trình rõ ràng để đạt lợi nhuận thay vì chỉ tập trung vào tăng trưởng. Các quỹ lớn có xu hướng giữ vốn dự phòng để hỗ trợ danh mục hiện tại hơn là đầu tư mới.

AI và tự động hóa sẽ dẫn đầu xu hướng  

Nhà đầu tư sẽ tiếp tục quan tâm đến các quỹ tập trung vào AI, công nghệ khí hậu, fintech và y tế. Các công nghệ như AI tạo sinh (generative AI) và tự động hóa sẽ thu hút sự chú ý lớn, trong khi những đổi mới liên quan đến khí hậu có thể bùng nổ nhờ cam kết ESG toàn cầu.  

Đối với các startup gặp khó khăn trong việc kêu gọi vốn với định giá cao, sẽ xuất hiện nhiều hơn các khoản bridge funding (vốn bắc cầu) và điều chỉnh định giá. Đồng thời, các hình thức tài trợ như venture debt (nợ đầu tư) hay crowdfunding (gọi vốn cộng đồng) sẽ phổ biến hơn khi nhà sáng lập muốn huy động vốn mà không phải pha loãng cổ phần. 

SARAH CHEN-SPELLINGS, ĐỒNG SÁNG LẬP BEYOND THE BILLION  

Sarah Chen-Spellings là đồng sáng lập Beyond the Billion, nơi cam kết đầu tư vào các công ty do phụ nữ sáng lập. Trong năm 2024, tổ chức này đã mở rộng chiến dịch huy động vốn đến các thị trường mới như Ấn Độ, Pháp và Anh.  

AI vượt qua suy thoái của thị trường  

Dù năm 2024 đầy thách thức, ngành AI vẫn đi theo hướng hoàn toàn khác. Theo dữ liệu từ Crunchbase và EY, các giao dịch liên quan đến AI chiếm 37% trong tổng số 38 tỷ USD mà các công ty VC-backed huy động được tại Mỹ trong quý 3 năm 2024. Xu hướng này chỉ là sự khởi đầu của một làn sóng dài hạn.  

“Tôi tin rằng năm 2025 sẽ tiếp tục là giai đoạn tập trung vào các yếu tố cơ bản. Nhà đầu tư sẽ chọn lọc kỹ hơn, tập trung vào những startup có chỉ số kinh tế mạnh, lộ trình rõ ràng để đạt lợi nhuận và đội ngũ lãnh đạo đủ năng lực đối phó với biến động", ông Sarah Chen-Spellings nói.

KENRICK DRIJKONINGEN, ĐỐI TÁC QUẢN LÝ, PLAY VENTURES

Kenrick Drijkoningen là đối tác quản lý tại Play Ventures, quỹ đầu tư tập trung vào gaming và các startup web3. Quỹ này vừa huy động thành công 140 triệu USD cho quỹ gaming thứ ba, nâng tổng tài sản quản lý lên 450 triệu USD.  

Web3 trở lại  

Sau bốn năm bị kìm hãm bởi chính quyền Mỹ, năm 2025, web3 sẽ có cơ hội bứt phá trở lại. Công nghệ này vẫn là yếu tố cơ bản, có khả năng thay đổi cách chúng ta giao dịch tiền và tài sản trên toàn cầu.  

Gaming là ngành giải trí lớn nhất và chúng tôi tin rằng những yếu tố web3 sẽ được tích hợp vào các trò chơi trong những năm tới.  

Singapore tiếp tục thu hút nhà đầu tư  

Singapore là điểm đến đầu tư hấp dẫn nhờ hệ thống pháp lý và tài chính vững chắc. Các công ty có thể vận hành ở quy mô khu vực nhưng trụ sở chính tại Singapore luôn là lợi thế.

LỜI KHUYÊN CHO CÁC NHÀ SÁNG LẬP STARTUP NĂM 2025   

Trong năm 2025, các nhà sáng lập cần tập trung vào giá trị cốt lõi bằng cách giải quyết những vấn đề lớn và phù hợp với xu hướng thị trường. Đồng thời, việc quản lý tài chính hiệu quả là rất quan trọng, bao gồm chứng minh khả năng sử dụng vốn tốt, đảm bảo các chỉ số kinh tế rõ ràng và đạt được tăng trưởng thực tế. 

Đa dạng hóa nguồn đầu tư cũng là một yếu tố cần thiết, khuyến khích việc tìm kiếm vốn từ cả nhà đầu tư trong nước và quốc tế. Hợp tác chiến lược với các doanh nghiệp lớn sẽ giúp củng cố vị thế và gia tăng độ tin cậy trên thị trường. Cuối cùng, các nhà sáng lập cần có kế hoạch dài hạn, chuẩn bị cho thời gian gọi vốn kéo dài và xây dựng ngân sách hợp lý để đảm bảo hoạt động bền vững của doanh nghiệp.