Khoảnh khắc AI của Đông Nam Á: Cơ hội vàng để bứt phá trên bản đồ công nghệ thế giới

Khi trí tuệ nhân tạo (AI) ngày càng được ứng dụng rộng rãi trong mọi hoạt động trên toàn thế giới, cách nhìn nhận về AI cũng đang thay đổi: từ việc coi AI là công cụ “thay thế” con người sang vai trò “hỗ trợ và nâng cao” năng lực của con người, theo Tech Node Global.

AI không phải là kẻ thù của người lao động mà là công cụ mạnh mẽ, nếu được triển khai một cách khôn ngoan, công cụ có thể nâng cao năng lực con người, tối ưu hoá vận hành và tạo ra giá trị lớn hơn cho nhiều ngành công nghiệp. Đặc biệt ở những quốc gia đông dân như Thái Lan, đây là cơ hội để xây dựng một nền tảng kinh tế mới, nơi trí tuệ con người được hỗ trợ bởi trí tuệ nhân tạo.

Chiến lược AI thông minh, được triển khai hợp lý khi không những không loại bỏ công việc của người lao động mà còn trao quyền cho họ. Từ việc tự động hoá vô số nhiệm vụ trùng lặp cho đến cung cấp phân tích dự đoán phục vụ ra quyết định, AI giúp con người tiết kiệm thời gian, giảm bớt áp lực, từ đó tập trung vào các công việc sáng tạo, chiến lược và đổi mới. Kết quả mang lại không chỉ là năng suất cao mà còn là một lực lượng lao động hạnh phúc.

HỌC CÁCH PHỔ CẬP AI

Kiến thức về AI không còn là lĩnh vực kỹ thuật dành riêng cho một nhóm nhỏ. Từ năm 2025 trở đi, khả năng hiểu, tương tác và tận dụng AI sẽ trở thành một kỹ năng nền tảng cho mọi doanh nhân và người lao động. Cũng giống như internet từng trở thành công cụ cơ bản cho thương mại và giao tiếp, AI đang trên đà trở thành công nghệ phổ biến tiếp theo.

Đối với các nền kinh tế đang phát triển, công nghệ này càng có ý nghĩa sống còn. Các quốc gia tại Đông Nam Á cần đầu tư để phổ cập việc học AI ở mọi cấp độ giáo dục và ngành nghề; không chỉ học lập trình, mà còn rèn luyện tư duy phản biện, khả năng diễn giải dữ liệu, hiểu biết về tự động hóa và nhận thức đạo đức. 

Một quốc gia sẵn sàng cho tương lai là nơi người nông dân dùng AI để phân tích kết quả mùa vụ, chủ doanh nghiệp nhỏ tự động hóa tương tác với khách hàng, và chính quyền địa phương triển khai AI để quản lý hạ tầng đô thị.

THÁI LAN: CƯỜNG QUỐC AI MỚI NỔI

Thái Lan và một số nước láng giềng trong khu vực Đông Nam Á đang sở hữu đầy đủ yếu tố để trở thành những cường quốc AI toàn cầu: dân số trẻ, đam mê công nghệ; cơ sở hạ tầng ngày càng cải thiện; và tinh thần cởi mở với đầu tư nước ngoài và đổi mới sáng tạo. Điều duy nhất còn thiếu là một chiến lược tổng thể nhằm xây dựng hệ sinh thái AI đồng bộ.

Để biến tiềm năng thành kết quả cụ thể, các quốc gia Đông Nam Á có thể thực hiện theo quy trình sau:

Thứ nhất, hiện đại hoá hạ tầng công cộng thông qua quy hoạch đô thị bằng AI, tối ưu hoá giao thông và xử lý rác thải thông minh.

Thứ hai, khuyến khích startup phát triển các giải pháp lấy AI làm trung tâm, phục vụ riêng cho thị trường Đông Nam Á.

Thứ ba, thành lập khu kinh tế chuyên về AI, có môi trường pháp lý và chính sách thuế ưu đãi nhằm khuyến khích đổi mới.

Cuối cùng, tài trợ chương trình đào tạo nâng cao kỹ năng AI trên toàn quốc, với sự liên kết giữa khu vực công - tư.

Nếu thực hiện tốt điều này, một số quốc gia Đông Nam Á có thể bứt phá lên top 10 bảng xếp hạng Mức độ Sẵn sàng với AI toàn cầu trong vòng một thập kỷ tới.

ĐIỂM ĐẾN MỚI CỦA GIỚI KHOA HỌC TOÀN CẦU

Thế hệ startup tiếp theo sẽ không chỉ được xây dựng tại Thung lũng Silicon. Với chính sách khuyến khích đúng đắn, một số quốc gia có thể trở thành điểm đến hàng đầu cho các nhà sáng lập toàn cầu trong lĩnh vực AI.

Tuy nhiên, điều này đòi hỏi: Quy trình thành lập doanh nghiệp cho người nước ngoài đơn giản hóa; Cung cấp thị thực tài năng cho kỹ sư và doanh nhân công nghệ; Xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp mạnh mẽ tại các thành phố lớn; Tăng cường hợp tác với nhóm đại học và chương trình quốc tế.

Hơn nữa, phát triển AI phải đi kèm với trách nhiệm sử dụng công nghệ. Các quốc gia Đông Nam Á cần hợp tác để xây dựng khung đạo đức, quy tắc bảo mật dữ liệu và thực hành AI toàn diện, phản ánh rõ giá trị của khu vực. 

Tương lai của AI ở Đông Nam Á không nên bị chi phối bởi nỗi sợ bị thay thế, mà nên được thúc đẩy bởi tiềm năng của công nghệ, khả năng tiếp cận và hỗ trợ nền kinh tế. Bằng cách ưu tiên giáo dục AI ở cấp quốc gia, đơn giản hoá khung chính sách và thu hút tài năng khởi nghiệp toàn cầu, các quốc gia tại Đông Nam Á có thể vươn mình thành những đối thủ AI tầm cỡ thế giới.